Όταν διαβάζεις, µεταφράζεις, εκδίδεις τα Άπαντα του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, αυτού του µείζονος και, ασφαλώς, πιο οικουµενικού συγγραφέα του 20ού αιώνα, δεν επικοινωνείς απλώς µε ένα έργο ζωής, αλλά µε ένα έργο-ζωή.
Τα παραπάνω λόγια ανήκουν στον αναγνωρισμένο Έλληνα μεταφραστή των έργων του Μπόρχες, Αχιλλέα Κυριακίδη, ο οποίος συνεχίζει, γράφοντας:
Aισθάνεσαι ότι εισδύεις σ' έναν κόσµο που σου φαίνεται ανοίκεια οικείος, σ' έναν θαυµαστό λαβύρινθο που σε κάθε επίσκεψή σου δείχνει σαν να έχει ανανεώσει τις φενάκες του και που τον ενοικούν ιδέες και Θέµατα-Μινώταυροι:
ο ψευδαισθητικός χαρακτήρας της ανθρώπινης ύπαρξης· το απατηλόν του φυσικού κόσµου· η σχεδόν αναπόφευκτη αυθαιρεσία κάθε ορθολογιστικής σκέψης· το άπειρο και οι άπειρες δυνατότητες· η ιδέα πως ακόµα και το απειροελάχιστο πράγµα ή γεγονός περιλαµβάνει όλο το σύµπαν· πως ό,τι µπορούµε να φανταστούµε ή έχει ήδη συµβεί ή επίκειται να συµβεί· πως κάθε άνθρωπος είναι ταυτόχρονα κι ένας άλλος, αν όχι και όλοι οι άλλοι άνθρωποι· η ιδέα του κόσµου ως προσωπικής προβολής της βούλησης, εξού και, συχνά, στο έργο του Μπόρχες, θύµα και θύτης ταυτίζονται· η ιδέα του ανθρώπου ως πλάσµατος του ονείρου κάποιου άλλου· η ιδέα µιας θείας χρονικής στιγµής όπου συµπυκνώνεται ή/και δικαιώνεται µια ολόκληρη ζωή· η ιδέα του κόσµου ως βιβλιοθήκης όπου παραδέρνουµε όλοι αναζητώντας ένα αδιανόητο ευρετήριο των ευρετηρίων στο οποίο µπορεί και να έχει αποδελτιωθεί το νόηµα-σχεδία· η ιδέα ότι τα πάντα έχουν γραφεί κι ότι εµείς δεν κάνουµε άλλο απ' το να µηρυκάζουµε τα γεγραµµένα· η –συγγενής– ιδέα ότι µια λογοτεχνία διαφέρει από την άλλη ως προς τον τρόπο µε τον οποίο διαβάζεται, εξού και το σκανδαλώδες «Κάθε συγγραφέας δηµιουργεί τους προδρόµους του· η –επίσης συγγενής– ιδέα ότι ο συγγραφέας δεν εκφράζει την πραγµατικότητα στην οποία γράφει, αλλά επινοεί την πραγµατικότητα στην οποία εκφράζεται· η ιδέα ότι η λογοτεχνία είναι ένα παιχνίδι µε αντιµέτωπους καθρέφτες όπου οι µυθοπλασίες αντικρίζονται σε µια ιλιγγιώδη επανάληψη, κι ότι αυτό το παιχνίδι επιδέχεται (αν δεν απαιτεί ή επιβάλλει) εµπνευσµένες παραλλαγές (...).
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου).
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ:
ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες γεννήθηκε το 1899 στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Ήταν απόγονος αγωνιστών για τη χειραφέτηση της Αργεντινής, ενώ ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και καθηγητής ψυχολογίας σε ξενόγλωσση παιδαγωγική σχολή.
Από παιδί ακόμα ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες ήταν δίγλωσσος, αφού παράλληλα με τα ισπανικά, η αγγλόφωνη γιαγιά του του μάθαινε να μιλά και να γράφει την αγγλική γλώσσα. Ο μικρός δήλωσε στον πατέρα του ότι ήθελε να γίνει συγγραφέας και σε ηλικά επτά χρόνων σύνταξε στα ελληνικά μια σύνοψη της ελληνικής μυθολογίας. Οκτώ χρονών γράφει το πρώτο διήγημά του, ενώ ένα χρόνο αργότερα μεταφράζει και δημοσιεύει τον "Ευτυχισμένο πρίγκιπα" του Όσκαρ Ουάιλντ.
Εξαιτίας μιας πάθησης στα μάτια του, που θα τον οδηγήσει προοδευτικά σε πλήρη τύφλωση, η οικογένεια Μπόρχες εγκαθίσταται στη Γενεύη, όπου ο Χόρχε Λουίς εγκαινιάζει της λυκειακές σπουδές του και αποκτά μια υψηλού επιπέδου μόρφωση, καθώς τελειοποιεί τις γνώσεις στην αγγλική, γαλλική και γερμανική γλώσσα. Ανακαλύπτει την εξπρεσσιονιστική ποίηση, τη γερμανική φιλοσοφία, τελειοποιεί τα λατινικά του και το 1919 εγκατεστημένος στη Μαγιόρκα της Ισπανίας ολοκληρώνει την πρώτη ποιητική συλλογή του "Οι κόκκινοι ρυθμοί" όπου είναι φανερός ο θαυμασμός για την επανάσταση των μπολσεβίκων στη Ρωσία.
Η οικογένεια των Μπόρχες, έπειτα από πολλές προσωρινές διαμονές και πολλά ταξίδια στην Ευρώπη, επιστρέφουν το 1921 στο Μπουένος Άιρες, όπου και θα παραμείνει. Τώρα ο Μπόρχες ανακαλύπτει τις φτωχογειτονιές της γενέτειράς του με τους compafritos ("μόρτες") γράφει ποιήματα, διηγήματα, δοκίμια και "φαντασίες", ιδρύει διάφορα περιοδικά, παίρνει μέρος σε λογοτεχνικούς ομίλους και από το 1925, που θα δημοσιεύσει την ποιητική συλλογή "Η απέναντι Σελήνη" και τα δοκίμια "Έρευνες", θα δίνει το λογοτεχνικό παρόν με ένα έως δύο έργα το χρόνο, μέχρι το 1985 που θα δημοσιευθεί και η τελευταία ποιητική συλλογή του, "Οι συνωμότες".
Ο Μπόρχες πέθανε στις 14 Ιουνίου του 1986 στη Γενεύη και τάφηκε σύμφωνα με την επιθυμία του, στην πόλη των εφηβικών του χρόνων, στο Μπουένος Άιρες.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΙΒΛΙΟΥ:
ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΠΕΖΑ 1 & 2
ΜΠΟΡΧΕΣ ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ
Εκδότης: ΠΑΤΑΚΗΣ
Επιμελητής: ΜΠΟΥΚΑΛΑ ΑΡΕΤΗ
Μεταφραστής: ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ