Οταν κάποιος σκέφτεται ένα μέρος χωρίς θέρμανση και ζεστό νερό, χωρίς Ίντερνετ και ενίοτε χωρίς καθόλου ρεύμα και φαγητό δεν μπορεί να φανταστεί κάτι χειρότερο. Κι όμως οι πρωτοετείς φοιτητές που πρόκειται να μείνουν στις Εστίες μπορούν: το να μη βρουν μια θέση σε αυτόν τον «παράδεισο».
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Ελευθεροτυπίας, εκατοντάδες φοιτητές από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος δεν καταφέρνουν να εξασφαλίζουν δωμάτιο στη Φοιτητική Εστία, όχι επειδή δεν καλύπτουν τις προϋποθέσεις, αλλά επειδή δεν υπάρχει χώρος.
Την ίδια στιγμή, στις Σέρρες και στη Λάρισα δύο κτήρια που χτίστηκαν για να εξυπηρετήσουν τη στέγαση των φοιτητών παραμένουν άδεια και αναξιοποίητα, ενώ στις ήδη υπάρχουσες Φοιτητικές Εστίες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, δωμάτια αδειάζουν και αντί να υποδεχθούν αμέσως κάποιον από τη λίστα αναμονής, διατίθενται ξανά έπειτα από μήνες.
Γραφειοκρατία
Μία από τις βασικές αιτίες αυτής της χαοτικής κατάστασης είναι, σύμφωνα με τους διοικητικούς υπαλλήλους και τους φοιτητές, η γραφειοκρατία. Οι Φοιτητικές Εστίες υπάγονται οικονομικά στο Ιδρυμα Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ), ενώ οι διοικητικές αποφάσεις λαμβάνονται από το εκάστοτε πανεπιστημιακό ίδρυμα. «Είμαστε το μπαλάκι που πετάει ο ένας στον άλλον» υποστηρίζει φοιτήτρια από τη Θεσσαλονίκη.
«Αν δεν γίνω δεκτός στην Εστία, θα γυρίσω πίσω» λέει ο Χρήστος, πρωτοετής στο ΤΕΙ Αθηνών. Κι ενώ αυτή την περίοδο στην Αθήνα γίνεται η αξιολόγηση των αιτήσεων που έστειλαν οι φοιτητές για το φετινό ακαδημαϊκό έτος, σε πολλές πόλεις της Ελλάδας εκατοντάδες είναι αυτοί που σπουδάζουν χωρίς στέγη. Τρανταχτό παράδειγμα, οι 50 φοιτητές της Πάτρας, που δεν χωράνε στην Εστία και «έμειναν ξεκρέμαστοι και φιλοξενούνται από δω κι από κει».
ΠΑΤΡΑ
Η υγρασία τρώει το παλιό κτήριο της Φοιτητικής Εστίας στην Πάτρα, το οποίο γίνεται λίμνη με την πρώτη βροχή. «Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως είναι να μην έχεις καθόλου δωμάτιο» λέει η Αναστασία, φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Πατρών.
«Αυτή τη στιγμή εκκρεμούν 50 αιτήσεις. Υπάρχουν πάνω από 50 φοιτητές, ξεκρέμαστοι, στο δρόμο, που φιλοξενούνται από δω κι από κει μέχρι να δουν αν θα πάρουν τελικά δωμάτιο. Το πρόβλημα αυτό πάντα υπήρχε, δεν επαρκούσαν ποτέ τα δωμάτια, κάποιοι έμεναν έξω παρ' όλο που πληρούσαν τις προδιαγραφές. Παλιά όμως μας νοίκιαζαν δωμάτια σε ξενοδοχεία. Τώρα λόγω της οικονομικής κρίσης αυτά τα κονδύλια έχουν κοπεί».
ΑΘΗΝΑ-ΦΕΕΜΠ - Κάθε χρόνο και χειρότερα
Ενα χρόνο ακριβώς (17.1.2013) μετά το ρεπορτάζ της «Ε» στη Φοιτητική Εστία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΦΕΕΜΠ) η εικόνα είναι η ίδια, ίσως και χειρότερη. Η θέρμανση, το νερό και το ηλεκτρικό ρεύμα θεωρούνται πολυτέλεια για τους περίπου 450 οικότροφους φοιτητές που ζουν σε μια Εστία 31 ετών γεμάτη προβλήματα.
Κι όμως, ένα δωμάτιο σε αυτό το ψυχρό και ποτισμένο με υγρασία κτήριο, όπου η τάση του ρεύματος συχνά πέφτει και οι διαρροές στα υδραυλικά έχουν αποτέλεσμα άλλοι όροφοι να πλημμυρίζουν και άλλοι να μένουν χωρίς νερό, είναι αυτή την περίοδο το όνειρο δεκάδων φοιτητών χαμηλού εισοδήματος.
Η προθεσμία για τις αιτήσεις μόλις έληξε και η αγωνία κορυφώνεται. «Αν δεν με πάρουν, υπάρχει περίπτωση να γυρίσω πίσω στα Γιάννινα» λέει ο 18χρονος Χρήστος, πρωτοετής φοιτητής στο ΤΕΙ Αθηνών. Ο ίδιος είναι προετοιμασμένος για τις συνθήκες διαβίωσης που θα κληθεί να αντιμετωπίσει, αν τελικά πάρει κλειδί για ένα από τα μικρά δωμάτια, που συχνά βυθίζονται στο σκοτάδι.
Αν σε τρία γειτονικά δωμάτια είναι αναμμένα τα σώματα θέρμανσης, το ρεύμα πέφτει. Wi-fi δεν υπάρχει, οι κοινόχρηστοι χώροι έχουν ερημώσει, ενώ τα βράδια, ο ελλιπής φωτισμός δυσκολεύει και ενίοτε τρομάζει τους φοιτητές που επιστρέφουν.
Τους βλέπεις να πηγαινοέρχονται στα κοινόχρηστα μπάνια κρατώντας δικές τους ντουζιέρες για να κάνουν μπάνιο με κρύο ή -αν μένουν στους πρώτους ορόφους- με χλιαρό νερό. Ο Χρήστος όμως είναι αποφασισμένος. «Ας με βάλουν στον 9ο και ας κάνω μπάνιο με κρύο νερό, δεν πειράζει. Θα ζεσταίνω με το μπρίκι. Από το να γυρίσω πίσω, καλύτερα».
ΛΑΡΙΣΑ - Αδειο κτήριο από αμέλεια
Οι Φοιτητικές Εστίες στη Λάρισα οικοδομήθηκαν πρόσφατα. «Εχουν ρεύμα και ζεστό νερό. Θέρμανση πότε έχουν, πότε δεν έχουν» λέει ο Νίκος Γεωργιάδης, φοιτητής Μηχανολογίας στο ΤΕΙ Λάρισας. Την περασμένη χρονιά, πολλοί φίλοι του πρωτοετείς από γειτονικές πόλεις, από την Καρδίτσα, τον Βόλο και τα Τρίκαλα, εγκατέλειψαν το όνειρο των σπουδών και επέστρεψαν στον τόπο τους, επειδή δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν δωμάτιο στην Εστία. «Οσοι θέλουν να στεγαστούν και δεν τα καταφέρνουν, περιθωριοποιούνται» τονίζει ο Γιώργος. Την ίδια στιγμή, δίπλα από τις ήδη υπάρχουσες Εστίες, βρίσκεται ένα καινούργιο κτήριο 300 δωματίων, η κατασκευή του οποίου ανατέθηκε σε εργολάβο, προκειμένου να ενισχύσει τη στέγαση των φοιτητών. Σύμφωνα με τον Γιώργο, «είναι έτοιμο και παραμένει άδειο. Το βλέπουμε καθημερινά. Αυτό είναι κάτι περισσότερο από αμέλεια».
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ-Β' ΦΕΘ
Κλασική σκηνή στη Β' Φοιτητική Εστία Θεσσαλονίκης (ΦΕΘ). Η Εύα βάζει στην πρίζα το ηλεκτρικό μάτι για να μαγειρέψει το βραδινό φαγητό, ενώ στο γειτονικό δωμάτιο μια άλλη φοιτήτρια ανάβει το αερόθερμο. Το ρεύμα πέφτει. Βγαίνουν ταυτόχρονα έξω, «τι έχεις ανάψει;» ρωτάει η μία την άλλη, «περίμενε να βράσω κάτι και μετά θα ζεσταθείς» λέει η Εύα Δερμιτζάκη, τελειόφοιτη Οδοντιατρικής.
Παιδί από οικογένεια χαμηλού εισοδήματος η ίδια, φοβάται πως θα επαναληφθεί το περσινό σενάριο και θα μείνει μια ολόκληρη Εστία χωρίς σίτιση. «Πέρσι δεν είχαμε φαγητό για ένα μήνα! Με τις περσινές διαθεσιμότητες, δεν υπήρχαν υπάλληλοι να κάνουν τις προμήθειες.
Το ίδιο φοβόμαστε ότι θα γίνει και φέτος». Αν και στο κτήριο υπάρχει θέρμανση, δεν υπάρχει πάντα ζεστό νερό. «Τα δωμάτια είναι λίγα και τα παιδιά που είναι έξω πολλά. Αυτό που παρατηρούμε όλοι, είναι ότι υπάρχουν δωμάτια ανεκμετάλλευτα. Συχνά βλέπω διαφημιστικά φυλλάδια έξω από τις πόρτες, χτυπάς και ακούς την ηχώ, ξέρεις ότι δίπλα σου δεν μένει κανείς. Εμένα αρχικά δεν με είχαν δεχτεί· μου είχαν πει ότι είμαι πέμπτη στη λίστα αναμονής. Επειτα από δύο ημέρες έκανα μια γραπτή ένσταση και μου έδωσαν 5 κλειδιά να διαλέξω δωμάτιο...».