Τον λόγο του πεισματικού «όχι» στην Ελλάδα από τους εταίρους το 2010 στην πρόταση για «κούρεμα» του χρέους εξηγεί ο Φιλανδός Επίτροπος της Κομισιόν Ολι Ρεν, ο οποίος εξηγεί πως ο λόγος που δεν έγινε η αναδιάρθρωση, ήταν για να μην μεταδοθεί η οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη και τις ευρωπαϊκές τράπεζες, οι οποίες άλλωστε κατείχαν και το μεγαλύτερο κομμάτι του ελληνικού χρέους.
Συγκεκριμένα, σε ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Νίκου Χουντή, ο Ευρωπαίος Επίτροπος δήλωσε ότι: «Στο ξεκίνημα της κρίσης την άνοιξη του 2010, και κάποιο διάστημα μετά, αν είχε άμεσα αναδιαρθρωθεί το ελληνικό χρέος, θα είχατε αντιμετωπίσει δραματικές συνέπειες μετάδοσης τόσο σε άλλα κράτη μέλη όσο και μέσω του τραπεζικού διαύλου στην Ευρώπη. Αρα ήταν λογικό να 'αγοράσουμε χρόνο' και να προσπαθήσουμε να το κάνουμε με κανονικό τρόπο».
Ακολουθούν οι τοποθετήσεις του Νίκου Χουντή και του Επιτρόπου Ρέν:
Νίκος Χουντής:
«Κύριε Επίτροπε, ένα αρχικό σχόλιο για το θέμα που συζητάμε. Σε σχέση με την οικονομική κρίση και σε σχέση με την τρόικα, η Κομισιόν λειτούργησε, με καταστροφική εκτός των άλλων, καθυστέρηση.
Πρώτο, για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα έκανε πως δεν έβλεπε την κρίση στην ευρωζώνη. Επέτρεπε στους μαφιόζους των χρηματαγορών να απειλούν και να εκβιάζουν, άφησε τους οίκους αξιολόγησης να εκβιάζουν τις χώρες της ευρωζώνης, και δεύτερο, αυτή τη δουλειά που κάνουμε τώρα κ. Ρεν, αυτή την πρωτοβουλία που παίρνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τη θεσμική διάρθρωση της τρόικα, θα έπρεπε να την είχε πάρει πιο έγκαιρα, τουλάχιστον από το 2010 και δεν το έκανε, γιατί εδώ είμαστε και τα ζήσαμε όλα αυτά τα χρόνια.
Περνάω τώρα στις γραπτές απαντήσεις και σ' αυτά που μας λέτε μέχρι τώρα, που κατά τη γνώμη μου δεν απαντούν, ή απαντούν σε μια άλλη πραγματικότητα από αυτή που βλέπουμε. Αναφέρομαι : αυτή η συνταγή που έχετε διαμορφώσει με αυτό το πρόγραμμα στην Ελλάδα, αναφέρθηκαν κι άλλοι συνάδελφοι. Πρώτο, περικοπές στους μισθούς, περικοπές στα εργασιακά δικαιώματα, απελευθέρωση των απολύσεων και ανεργία στο 28%. Δεύτερο, μεγάλα δημοσιονομικά μέτρα, και κούρεμα του ελληνικού χρέους, που κατέστρεψε ασφαλιστικά ταμεία κλπ, κι όπως ξέρετε, ξεκινήσαμε από ένα χρέος της τάξης του 129% και σήμερα είμαστε στο 175% (το χρέος στην Ελλάδα). Τρίτο, δεκάδες δισεκατομμύρια δόθηκαν στις τράπεζες, χρέωσαν τον ελληνικό λαό και παρά ταύτα, οι ελληνικές τράπεζες, και αλλού βεβαίως, λόγω των «κόκκινων» δανείων – στην Ελλάδα έχουνε φτάσει τα 67 δις – είναι υπό το φόβο της κατάρρευσης. Και η ύφεση συνεχίζεται για έξι χρόνια. Αντιλαμβάνεστε τώρα κ. Επίτροπε ότι η ερώτηση είναι, αυτό που διατύπωσαν κι οι άλλοι συνάδελφοι : επιμένετε ακόμα και στο γραπτό σας λόγο και στον προφορικό ότι αυτό που ακολουθήθηκε ήταν σωστό ; Λέγατε εδώ και 3 χρόνια ότι η Ελλάδα θα βγει από την κρίση από το 2011 κτλ. Τώρα, επιμένοντας στην εφαρμογή αυτής της συνταγής, αυτό που κάνει τώρα και συνεχίζει η τρόικα, Πιστεύετε ότι μπορούν αυτά τα μέτρα να βγάλουν την Ελλάδα από την οικονομική κρίση; Και κάτι συμπληρωματικό, γιατί το επικαλείστε και στις γραπτές απαντήσεις : Λέτε δεν είμαστε εντάξει και είχαμε μία αβεβαιότητα με τα στατιστικά στοιχεία που έδινε η Ελλάδα. Δεν είμαι εγώ που θα υπερασπιστώ τη χρήση των στατιστικών στοιχείων των προηγούμενων κυβερνήσεων. Αλλά πείτε μου κ. Ρεν, δεν έχει ευθύνη η Κομισιόν που ξαφνικά, μέσα σε ένα βράδυ, πάρθηκαν κι υπολογίστηκαν στη γενική κυβέρνηση οι οικονομίες και οι ισολογισμοί 17 δημόσιων οργανισμών, που άλλοι λένε ότι παραβιάζουν τους κοινοτικούς κανόνες, να σας το πω πιο απλά : αν ξαφνικά, μέσα σε μια νύχτα στη χώρα σας ή στη Γερμανία, έμπαιναν οι σιδηρόδρομοι, τα αστικά μέσα μεταφοράς στη γενική κυβέρνηση, θα ήταν εντάξει με τους δείκτες του Μάαστριχτ, κτλ; Αυτό ήθελα να πω και περιμένω την απάντησή σας».
Ολι Ρέν
«Ευχαριστώ κ. Χουντή. Στην πραγματικότητα έχω απαντήσει σε μερικές από τις ερωτήσεις σας νωρίτερα. Μπορεί να είστε ικανοποιημένος ή όχι από τις απαντήσεις, αλλά έχω απαντήσει, ιδιαίτερα όσον αφορά στη βιωσιμότητα του χρέους της Ελλάδας. Είναι σημαντικό να υπογραμμίσω ένα γεγονός που ξέχασα να αναφέρω στην απάντησή μου στον κ. Λάμπερτ. Φυσικά, στο ξεκίνημα της κρίσης την άνοιξη του 2010, και κάποιο διάστημα μετά, αν είχε άμεσα αναδιαρθρωθεί το ελληνικό χρέος, θα είχατε αντιμετωπίσει δραματικές συνέπειες μετάδοσης τόσο σε άλλα κράτη μέλη όσο και μέσω του τραπεζικού διαύλου στην Ευρώπη. Άρα ήταν λογικό να «αγοράσουμε χρόνο» και να προσπαθήσουμε να το κάνουμε με κανονικό τρόπο, αλλά όπως προείπα, δυστυχώς αυτή η «κανονικότητα» δεν είχε την ποιότητα που θα μπορούσε κάποιος να προσδώσει στην πρόοδο που είδαμε στα τέλη του 2010 με πρώτο μισό του 2011, εξαιτίας των δημόσιων δηλώσεων για την προώθηση της εφαρμογής της αναδιάρθρωσης έγινε μια "αυτοεκπληρούμενη προφητεία" και δημιούργησε έναν κύκλο που ήταν αναπόφευκτος. Θα μπορούσε να έχει γίνει αλλιώς, αλλά όπως είπα αρχικά, ήταν ένα θέμα της ελληνικής κυβέρνησης και των διεθνών δανειστών.
Σχετικά με την ερώτησή σας που αφορά στο φορτίο προσαρμογής των μισθών. Σε μία κατάσταση ισχυρής συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας και της συνεχιζόμενης ψηλής ανεργίας, οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα πρέπει να προσαρμόζονται πιο άμεσα, ώστε να αντικατοπτρίζουν την παραγωγικότητα, να προωθήσουν την παραγωγικότητα, να προωθήσουν την απορρόφηση της ανεργίας, εμποδίζοντάς την να γίνει δομική, που είναι το χειρότερο από όλα. Όσο ισχυρότερος είναι ο βαθμός ακαμψίας των μισθών, τόσο μεγαλύτερος ο αρνητικός αντίκτυπος στην ανεργία. Και οι μισθοί του δημόσιου τομέα έπρεπε να μειωθούν. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα μεταρρυθμίζει τους μισθολογικούς της μηχανισμούς ώστε να κάνει την προσαρμογή της αγοράς εργασίας πιο αποτελεσματική και αποδοτική ώστε να προωθήσει τη δημιουργία θέσεων εργασίας και συμμαχίες για αυξημένη ανταγωνιστικότητα και προοπτική ανάπτυξης σε αυτή τη διαδικασία της οικονομικής εξισορρόπησης. Και είναι επίσης γεγονός ότι χώρες με μεγάλη εξωτερική ανισορροπία πριν την κρίση, έπρεπε να αλλάξουν το μοντέλο ανάπτυξής τους, όπως η Ιρλανδία, η Ισπανία, και να ανακατανείμουν τις θέσεις εργασίας ώστε να δημιουργηθούν επενδύσεις σε πιο παραγωγικούς τομείς. Και αυτό διευκολύνεται, μεταξύ άλλων, από πιο ανταγωνιστικές συνθήκες εργασίας και μία διαδικασία άμεσης κινητικότητας.
Αναφερθήκατε επίσης στο θεσμικό μέλλον της τρόικα που είναι μέρος αυτής της συζήτησης και εδώ νομίζω ότι δεν έχουμε συζητήσει πολύ για τις θέσεις των κρατών μελών πάνω στο θέμα αυτό. Δεν υπερασπίζομαι τις θέσεις των κρατών μελών που φυσικά η Κομισιόν πάντα λαμβάνει υπ' όψη τι συχνά λένε και πιστεύουν τα κράτη μέλη της ευρωζώνης και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για αυτό το θεσμικό πλαίσιο για αυτό θεσμική "ένταση". Σχετικά με το θέμα αυτό ο υπουργός εξωτερικών Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγιερ ήταν πρόσφατα στην Ελλάδα και έκανε γνωστές τις θέσεις της γερμανικής κυβέρνησης για το θέμα αυτό, ερωτηθείς εάν η ΕΕ θα έπρεπε να φύγει από την τρόικα. Ο υπουργός εξωτερικών Στάινμαγερ ήταν ξεκάθαρος ότι αντιτίθεται σε μία τέτοια κίνηση και σας παραθέτω άμεσα ότι "οι σωστοί θεσμοί αντιπροσωπεύονται στην τρόικα και ακόμη και αν δεν υπάρχει πλήρης συμφωνία παντού για αυτό, είμαι της άποψης ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ στην τρόικα δεν είναι μία απόφαση που σηκώνει κριτικής". Σεβάστηκα ό,τι είπε ο Φρανκ Στάινμαγιερ, υπουργός εξωτερικών της Γερμανίας, και με άλλα λόγια, η νέα μεγάλη συμμαχία της Γερμανίας είναι, χωρίς αμφιβολία, υπέρ της συνέχισης της συνεργασίας ανάμεσα στους τρεις θεσμούς. Επιπλέον, δεν είναι μυστικό ότι το Eurogroup και τα κράτη μέλη της ευρωζώνης συμμερίζονται αυτή την άποψη, που φυσικά δημιουργεί ένα συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο για την Κομισιόν και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».