Την τελευταία δεκαετία, τα αγγλικά έχουν υποκαταστήσει τα γαλλικά ως βασική γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τις τελευταίες εβδομάδες, όμως, η λέξη που ακούγεται περισσότερο από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους είναι η γερμανική Spitzenkandidat, αναφέρουν οι Financial Times
Η λέξη σημαίνει «κύριος υποψήφιος» ή «επικεφαλής της κομματικής λίστας» και μπήκε στο ευρωπαϊκό λεξιλόγιο όταν το Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών δεσμεύτηκε να ορίσει έναν Spitzenkandidat για τις ευρωεκλογές του ερχόμενου Μαϊου. Ο άνθρωπος αυτός θα διεκδικήσει στη συνέχεια το αξίωμα του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Όπως γράφει ο Peter Spiegel στην οικονομική εφημερίδα, «η ιδέα είναι να χρησιμοποιηθούν οι ευρωεκλογές για να επιλεγεί ο διάδοχος του Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, του οποίου η θητεία λήγει τον Οκτώβριο. Με τον τρόπο αυτό, η θέση αυτή θα αποκτήσει μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμότητα. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες όμως είναι διχασμένοι για το κατά πόσον αυτό σημαίνει ότι η θέση πρέπει να δοθεί σε έναν από τους βασικούς υποψηφίους για το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο. Και αυτό επιτείνει την αβεβαιότητα όλης της διαδικασίας.
Οι σοσιαλιστές έχουν υποστηρίξει ότι η επιλογή ενός Spitzenkandidat συμβάλλει στον εκδημοκρατισμό της επιλογής του προέδρου της Κομισιόν. Για ένα διάστημα, μάλιστα, υποστήριζαν ότι θα μπορούσαν να προχωρήσουν και σε προκριματικές εκλογές, όπως κάνουν τα κόμματα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τελικά όμως αποφάσισαν να επιλέξουν τον υποψήφιό τους στη διάρκεια ενός συνεδρίου.
Η ιδέα απέκτησε ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον στα μέσα του περασμένου μήνα, όταν αποφάσισε να κάνει το ίδιο και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, παρά την αντίθετη άποψη τόσο της Αγγελα Μέρκελ όσο και του Χέρμαν Βαν Ρομπάι. Οι τελευταίοι φοβούνται ότι η διαδικασία μπορεί να οδηγήσει σε εντάσεις και συγκρούσεις. Όλα δείχνουν όμως ότι το ΕΛΚ θα επιλέξει τον δικό του Spitzenkandidat τον ερχόμενο Μάρτιο, στη διάρκεια του συνεδρίου του που θα πραγματοποιηθεί στο Δουβλίνο.
Οι υπέρμαχοι του συστήματος ελπίζουν ότι οι ευρωεκλογές θα αποκτήσουν με τον τρόπο αυτό μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Τα τέσσερα μεγάλα κόμματα έχουν δεσμευτεί ότι θα διεξαχθεί τουλάχιστον ένα αμερικανικού τύπου debate μεταξύ των υποψηφίων πριν από τις εκλογές του Μαϊου.
Μέχρι τώρα, πάντως, οι τόνοι είναι χαμηλοί. Οι σοσιαλιστές επέλεξαν τον Νοέμβριο ως υποψήφιό τους τον Μάρτιν Σουλτς. Αλλος υποψήφιος δεν υπήρχε. Οι Πράσινοι πραγματοποιούν μια διαδικτυακή ψηφοφορία, αλλά και οι τέσσερις υποψήφιοι είναι σχετικά άγνωστοι. Το Κόμμα της Αριστεράς επέλεξε τον Αλέξη Τσίπρα. Οι Φιλελεύθεροι είναι το μόνο κόμμα όπου γίνεται μάχη ανάμεσα σε γνωστούς υποψηφίους: τον πρώην πρωθυπουργό του Βελγίου Γκι Φέρχοφστατ και τον Φιλανδό επίτροπο οικονομικών Ολι Ρεν».
Ο δεύτερος, που έχει την υποστήριξη και του ηγέτη των Βρετανών Φιλελευθέρων Νικ Κλεγκ, έχει ζητήσει να διεξαχθεί ψηφοφορία στη συνεδρίαση που θα πραγματοποιήσει το κόμμα της 1η Φεβρουαρίου. Αυτό σημαίνει ότι πιστεύει πως έχει αποσπάσει την έγκριση ενός μεγάλου μέρους των 400 συνέδρων. «Σε μια δημοκρατία, είναι απολύτως φυσιολογικό να αποφασίζεις δια της ψήφου και στη συνέχεια να προχωράς με όπλο σου την ενότητα», είπε σε μια συνέντευξη.
Το κόμμα όμως προσπαθεί να φτάσει σε μια συναινετική λύση χωρίς να χρειαστεί ψηφοφορία. Για τον σκοπό αυτό, έχει αναθέσει στον Ολλανδό πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε που υποστηρίζει τον Φέρχοφστατ και στον αρχηγό των Γερμανών Φιλελευθέρων Κρίστιαν Λίντνερ που υποστηρίζει τον Ρεν να προσπαθήσουν να φτάσουν σε μια συμφωνία.
Οι υποστηρικτές του Φέρχοφστατ αναγνωρίζουν ότι ο υποψήφιος τους είναι πολύ φεντεραλιστής και ότι αυτό μπορεί να αποτελεί μειονέκτημα σε μια εποχή που οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις κερδίζουν έδαφος. Ο Ρεν, πάλι, έχει τη φήμη ενός «χλιαρού» υποψήφιου, και αυτό μπορεί να πλήξει το κόμμα σε μια εκλογική αναμέτρηση όπου τόσο οι Βρετανοί όσο και οι Γερμανοί Φιλελεύθεροι αναμένεται να έχουν απώλειες.
Καθώς το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και το Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών έχουν πολύ μικρή διαφορά στις δημοσκοπήσεις, οι Βρυξέλλες παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον τη μάχη που γίνεται για την επιλογή του υποψηφίου από το ΕΛΚ. Η αποχώρηση του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ από την πρωθυπουργία του Λουξεμβούργου τον κατέστησε αυτομάτως έναν από τους προφανείς υποψηφίους. Πολλοί αναλυτές όμως υποστηρίζουν ότι η επιλογή του συνεδρίου του Δουβλίνου για τη λήψη της απόφασης έχει δώσει «πόντους» στον Ιρλανδό πρωθυπουργό Εντα Κένι - ο οποίος προς το παρόν δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται για τη θέση, μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.