Κάτι αλλάζει στο Ρέθυμνο, που πολλοί επιμένουν να το αποκαλούν ακόμα «Ρεθυμνάκι» ή «Ρέθεμνος». Στο Ρέθυμνο, που για δεκαετίες «πλήρωνε» με την απομόνωση του, την ανάπτυξη σε Χανιά και Ηράκλειο, το κλίμα σε σχέση με τον τουρισμό και την επιλογή, ως τόπου προορισμού, φαίνεται να αλλάζει.
Πολλοί είναι οι τουρίστες, που φέτος έχουν επιλέξει να φτάσουν με αεροπλάνο, ή καράβι, στα αεροδρόμια και λιμάνια Χανίων και Ηρακλείου, αλλά αμέσως μετά να οδεύσουν προς το Ρέθυμνο.
Οι παραδοσιακοί οικισμοί, τα χωριά της ενδοχώρας και των παραλιών στη βόρεια και νότια πλευρά του νομού, η παλιά πόλη και η ρυμοτομία της που αποπνέει φιλικότητα και ασφάλεια, μαγνητίζουν, όπως φαίνεται, τους ξένους επισκέπτες.
Δεν είναι μάλιστα λίγοι εκείνοι που επιλέγουν για τις διακοπές του το Ρέθυμνο για περισσότερα από 20 χρόνια, επισημαίνοντας πως γοητεύονται από τους αργούς ρυθμούς ανάπτυξης, τη φιλοξενία των ντόπιων, το μη επιβαρυμένο περιβάλλον, τις καθαρές και μεγάλες ακτές και τις φυσικές ειδυλλιακές γωνιές, που προσφέρει απλόχερα η φύση.
Η παλιά πόλη μαγνητίζει, ενώ εντυπωσιάζει η αγωνία του πληθυσμού για διατήρηση της φυσιογνωμίας του τόπου. Μία βόλτα ανάμεσα στο Φρούριο της Φορτέτζας , το Επισκοπικό Μέγαρο , το Τζαμί του Ιμπραΐμ Χαν , την κατοικία του Ρέκτορα , την κατοικία των Συμβούλων , το Συγκρότημα αποθηκών Βόρειας Πυλίδας , τις Δεξαμενές , τις Πυριτιδαποθήκες , το κτίριο στον προμαχώνα του Αγίου Νικολάου , τον Ιερό ναό του Αγίου Θεοδώρου Τριχινά , το Αρχαιολογικό Μουσείο , την Πύλη Guora , τον Άγιο Φραγκίσκο, το Τούρκικο Σχολείο , το Τζαμί Γαζή Χουσεΐν Πασά , την Kρήνη Rimondi , τη Loggia , το Ενετικό λιμάνι , το Μουσείο Ενάλιας Ζωής , τον Ιερό Ναό της Μαρίας της Μαγδαληνής , το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο , είναι σίγουρο πως θα μείνει βαθιά αποτυπωμένη στη μνήμη όλων.
Αυτό, άλλωστε, επισημαίνουν αρκετοί τουρίστες. «Το Ρέθυμνο μπορείς και το αντιλαμβάνεσαι σύμφωνα με το ποιος είσαι... Τους ανθρώπους τους αποδέχεσαι γιατί και αυτοί αποδέχονται εσένα. Όπως, άλλωστε, έχει συμβεί και με τον τόπο τούτο. Η φύση "χώνεψε" την πόλη και το αντίθετο», λένε.
Σχολιάζοντας το κλίμα που επικρατεί κυρίως στον αστικό ιστό του νομού, λόγω της οικονομικής κρίσης, πολλοί επισκέπτες επισημαίνουν πως τους κάνει εντύπωση ο τρόπος με τον οποίο οι ντόπιοι διαχειρίζονται την περιρέουσα ανασφάλεια, ή αβεβαιότητα για το αύριο, τις δυσκολίες και τις όποιες περικοπές. «Μπορεί να γκρινιάζουν, αλλά επιμένουν στην τοπική τους κουλτούρα και την ιδιόμορφη επικοινωνία τους... Θέλουν να είναι μέσα σε παρέες, να κουβεντιάζουν, να πίνουν ρακί και να τραγουδούν».
Όπως, δε, αναφέρει χαρακτηριστικά ένας Ρεθυμνιώτης «η δική μας "πλατεία" είναι όλος ο τόπος μας... χρόνια τώρα».
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, στο Ρέθυμνο ζουν 85.160 άνθρωποι. Το ιδιαίτερο του τόπου είναι ότι, σχεδόν όλοι σε αυτόν το νομό, γνωρίζονται μεταξύ τους ή και συνδέονται μέσω δεσμών μίας διευρυμένης οικογένειας, κουμπαριών, συντεκνιών, συνεργασιών, φιλίας, ή κοινών αγώνων.
Στο Ρέθυμνο, δηλαδή, δεν περνάς απαρατήρητος και δεν είσαι άγνωστος... Είναι αυτή η ιδιομορφία που ενθαρρύνει αρκετούς τουρίστες στο να θεωρούν πως είναι ικανή να τους «επιβάλει» να επιλέξουν τον νομό για επισκέψεις ξανά και ξανά. «Η ανωνυμία κουράζει στις μεγάλες πόλεις του εξωτερικού... και όποτε φτάνω στο Ρέθυμνο νιώθω πως επιστρέφω κάπου οικεία», δηλώνει Νορβηγός ταξιδιώτης, που επισκέπτεται τη νότια πλευρά του νομού τα τελευταία πέντε χρόνια.
Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, τα ορθόδοξα πανηγύρια, η αναβίωση εθίμων, η προσπάθεια γνωριμίας των νέων με τον παλαιό τρόπο ζωής και διαβίωσης, ενθουσιάζουν τους επισκέπτες και «συστήνουν» στις νέες γενιές την ταυτότητα και την κουλτούρα των παλιών, παππούδων και προγόνων τους.
Άλλωστε, όπως αναφέρουν και τα μέλη του Εμπορικού Συλλόγου Ρεθύμνου, «ανταγωνιστική πόλη, είναι εκείνη στην οποία οι άνθρωποι επιθυμούν με ευχαρίστηση να ζουν, να σπουδάζουν, να εργάζονται, να μεγαλώνουν τα παιδιά τους, να επενδύουν, να επιχειρούν, να διασκεδάζουν, να δημιουργούν βιώσιμες κοινότητες, να κάνουν τουρισμό...».