Υποθερμία είναι η μείωση της εσωτερικής θερμοκρασίας του σώματος. Οταν ο οργανισμός αυτός χάνει θερμότητα με μεγαλύτερο ρυθμό από ότι παράγει και η εσωτερική θερμοκρασία του σώματος μας πέφτει κάτω από 35 βαθμούς Κελσίου, τότε μιλάμε για υποθερμία, ενώ τα συμπτώματα και οι επιπτώσεις της στον οργανισμό είναι συχνά παράξενες.
Οταν ξεκινάει η υποθερμία το άτομο θα αρχίσει να έχει ρίγη, προβλήματα κίνησης, επιβράδυνση και ανεπαρκή συντονισμό. Οι άνθρωποι που βιώνουν υποθερμία θα εμφανίσουν επίσης ζαλάδες, αποπροσανατολισμό ή σύγχυση και μπορεί να έχουν προβλήματα στην ομιλία ή να ενεργούν σαν να βρίσκονται υπό την επήρεια ναρκωτικών ή αλκοόλ.
Αν η υποθερμία χειροτερέψει, ο ρυθμός της αναπνοής και της καρδιά μπορεί να επιβραδυνθεί σε επικίνδυνα επίπεδα και ο άνθρωπος μπορεί να χάσεί τις αισθήσεις του και να πεθάνει.
Ωστόσο πριν χάσουν τις αισθήσεις τους, τα άτομα που πάσχουν από σοβαρής μορφής υποθερμία είναι γνωστό ότι εμφανίζουν κάποιες περίεργες συμπεριφορές που μπορεί, στην πραγματικότητα, να είναι μια έσχατη προσπάθεια του οργανισμού να επιβιώσει.
Τελικό «τρύπωμα»
Είναι γνωστό ότι τα θερμόαιμα ζώα που πέφτουν σε χειμερία νάρκη συχνά θα σκάψουν ένα λαγούμι για να περάσουν το χειμώνα. Τα στενά τοιχώματα γύρω από το σώμα τους τα βοηθούν να ελαχιστοποιήσουν την απώλεια θερμότητας.
Οι άνθρωποι, στην τελική φάση της σοβαρής υποθερμίας, εμφανίζουν μια κάπως παρόμοια συμπεριφορά γνωστή στους ερευνητές ως «τελικό τρύπωμα». Σε ένα άρθρο του 1995 στο International Journal of Medicine, ερευνητές από τη Γερμανία περιγράφουν τα άτομα με υποθερμία «σε θέση που υποδεικνύεται ως τελικός μηχανισμός προστασίας, δηλαδή, κάτω από ένα κρεβάτι, πίσω από μια ντουλάπα, σε ένα ράφι, κλπ.»
Η συμπεριφορά αυτή δεν έχει ευρέως μελετηθεί και κατανοηθεί πλήρως, αλλά οι Γερμανοί ερευνητές την περιγράφουν ως «αυτόνομη διαδικασία του εγκεφαλικού στελέχους, το οποίο ενεργοποιείται στην τελική κατάσταση υποθερμίας και παράγει μια πρωτόγονη συμπεριφορά προστασίας, όπως τα ζώα που πέφτουν σε χειμερία νάρκη»
Παράδοξο Γδύσιμο
Οσο περίεργο κι αν ακούστηκε το προηγούμενο φαινόμενο, η κατάσταση που ονομάζεται «παράδοξο γδύσιμο» είναι ακόμη πιο σουρεαλιστική. Ο όρος περιγράφει τη συμπεριφορά που συναντάται σε πολλά θύματα ακραίας υποθερμίας να βγάζουν ξαφνικά τα περισσότερα ή όλα τα ρούχα τους , αυξάνοντας την απώλεια θερμότητας. Oι μύες που είναι αναγκαίοι για την αγγειοσυστολή εξαντλούνται και καταρρέουν, αναγκάζοντας το ζεστό αίμα να βγει προς τα άκρα. Αυτό οδηγεί σε ένα είδος έξαψης που κάνει τα θύματα σοβαρής υποθερμίας - που είναι ήδη σύγχυση και αποπροσανατολισμό – να νιώθουν ότι καίγονται και να αρχίσουν να γδύνονται. Το «παράδοξο γδύσιμο» συχνά συμβαίνει αμέσως πριν από το «τελικό τρύπωμα».
Υποθερμία ή έγκλημα;
Λόγω των δύο παραπάνω συμπτωμάτων, τα θύματα της υποθερμίας έχουν συχνά λανθασμένα θεωρηθεί ως θύματα εγκλημάτων. Ορισμένοι ερευνητές της αστυνομίας έχουν λανθασμένα θεωρήσει ότι ένα πρόσωπο που είναι γυμνό και νεκρό είναι θύμα της σεξουαλικής επίθεσης και δολοφονίας και η ανακάλυψή τους μέσα σε ένα μικρό, κλειστό χώρο - όπως κάτω από έπιπλα - μοιάζει με μια προσπάθεια να προστατευθεί.
Η υποθερμία είναι μία σοβαρή κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπίζεται με ιατρική βοήθεια το συντομότερο δυνατόν. Ωστόσο υπάρχουν μερικά tips, προκειμένου να προστατευθούμε από την υποθερμία
Σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, η υποθερμία εμφανίζεται συχνότερα μεταξύ των ατόμων που κάνουν κατάχρηση φαρμάκων ή αλκοόλ , έχουν χρόνιες παθήσεις, υποσιτίζονται, ή είναι πολύ μικροί ή πολύ μεγάλοι σε ηλικία.
Οι καλύτεροι τρόποι για να αποφευχθεί η υποθερμία είναι να φοράμε κατάλληλα ρούχα, σκούφους, κασκόλ και στεγνά αντιανεμικά ρούχα. Πάρτε επιπλέον προφυλάξεις σε εξαιρετικά ψυχρό ή και υγρό καιρό, αφού το νερό τραβά τη θερμότητα μακριά από το σώμα περίπου 25 φορές πιο γρήγορα από τον αέρα .
Η κατανάλωση αλκοόλ ωστόσο, αντίθετα με τις παραδοσιακές πεποιθήσεις, επιδεινώνει την υποθερμία, αφού το οινόπνευμα μπορεί επίσης να προκαλέσει αγγειοδιαστολή, δηλαδή άνοιγμα των αιμοφόρων αγγείων που οδηγεί σε ταχύτερη ψύξη του σώματος.