Τα γηρατειά και η σταδιακή φθορά του οργανισμού αποτελούν ένα μεγάλο άγχος και φοβία για τον περισσότερο κόσμο. Τι ακριβώς συμβαίνει όμως στον οργανισμό μας όταν «γερνάει» και πώς μπορούμε να περιορίσουμε στο ελάχιστον τη φθορά του χρόνου;
Η PHD Comics σε συνεργασία με τον βιολόγο Χοα Πεδρο ντε Μαγκάλ Αλες, δημιούργησε ένα έξυπνο βίντεο στο οποίο εξηγεί μέσω animation για ποιο λόγο γερνάμε και τι μπορούμε να κάνουμε για επεκτείνουμε τη διάρκεια της ζωής μας.
Οπως αναφέρεται στο βίντεο, ουσιαστικά το γήρας είναι μία μείωση της βιωσιμότητας και αύξηση της ευπάθειας του οργανισμού. Αυτό σημαίνει ότι η ικανότητα να αντιδρούμε σε εξωτερικά ερεθίσματα και η ικανότητα μας να λειτουργούμε σωστά, μειώνεται με την ηλικία.
Παράλληλα η ευπάθεια μας κάνει εξαιρετικά ευάλωτους σε ασθένειες. Οπως επισημαίνει ο δρ. Μαγκάλ Αλες, μία από τις συχνότερες αιτίες θανάτου των ηλικιωμένων, είναι ο κοινός ιός της γρίπης.
Το γήρας βέβαια, επηρεάζει διαφορετικά όργανα και μέρη του σώματος σε κάθε άτομο, γεγονός που κάνει την κατάσταση περίπλοκη και δύσκολη να μελετηθεί και να προβλεφθεί, γι' αυτό δεν γνωρίζουμε πολλά για τον μηχανισμό της γήρανσης.
Υποθέσεις ωστόσο έχουν γίνει στην προσπάθεια να εξηγηθούν τα αίτια της φυσικής φθοράς. Μία πρώτη υπόθεση είναι η φθορά του DNA, η οποία έχει ως συνέπεια να μην μπορεί να συμβάλει στην δημιουργία νέων κυττάρων μετά τον θάνατο των παλιών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την σταδιακή φθορά και την ευπάθεια του οργανισμού.
Από την άλλη, η υπόθεση «ελευθέρων ριζών» βασίζεται στην ιδέα ότι τα κύτταρά μας καίνε ενέργεια μέσω του οξυγόνου, δημιουργώντας αυτές τις πολύ ιδιαίτερα αντιδραστικές ενώσεις που δημιουργούν καταστροφικές καταστροφικές οξειδωτικές πιέσεις, οι οποίες συσσωρεύονται με το πέρασμα του χρόνου και αυτό προκαλεί το γήρας.
Μία τρίτη υπόθεση επίσης σχετίζεται με τα τελομερή, τις άκρες των χρωμοσωμάτων, που μικραίνουν με την διχοτόμηση των κυττάρων. Ωστόσο επειδή αυτό συμβαίνει και με το πέρασμα του χρόνου, πολλοί αποδίδουν το φαινόμενο αυτό και στο γήρας.
Οπως εξηγούν οι ερευνητές, στατιστικά, μετά τα 30, οι πιθανότητες θανάτου διπλασιάζονται κάθε 8 χρόνια και αυτό ισχύει για όλες τις χώρες του κόσμου, απλώς οι κάτοικοι στις αναπτυσσόμενες χώρες ξεκινάνε εξαρχής με μεγαλύτερες πιθανότητες θανάτου.
Ωστόσο ορισμένα είδη ζώων, όπως για παράδειγμα οι χελώνες φαίνεται να βιώνουν το πέρασμα του χρόνου εντελώς διαφορετικά και μάλιστα τα γηρατειά σχεδόν να μη τα αγγίζουν. Ο λόγος που αυτό συμβαίνει, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι πιθανόν να σχετίζεται με τον χειρισμό μεμονωμένων γονιδίων και αυτό έχει αποδειχθεί επιστημονικά, αφού σε προηγούμενες μελέτες σε πειραματόζωα, οι αλλαγές στα γονίδια των ποντικών μπορούν να τα «γεράσουν» απότομα.
Με παρόμοιο τρόπο όμως, οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να σταματήσουν τη λειτουργία ενός συγκεκριμένου γονιδίου στα ποντίκια, όπως τον υποδοχέα της αυξητικής ορμόνης, αυξάνοντας έτσι το προσδόκιμο όριο ζωής τους έως και 50%. Παράλληλα, μία δίαιτα περιορισμού θερμίδων σε ποντίκια είχε επίσης παρόμοιο αποτέλεσμα στο μέσο όρο ζωής τους.
Σε αυτά τα πλαίσια, οι ερευνητές μελετούν φάρμακα τα οποία θα μπορούσαν να έχουν την ίδια επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ ερευνούν τα ανθρώπινα γονίδια για να βρουν και να ενισχύσουν αυτά που ευνοούν τη μακροζωϊα.
Ωστόσο, όπως καταλήγει το βίντεο, η μελέτη και τα πειράματα για την ηλικία σε ανθρώπους θα έπαιρναν πραγματικά πάρα πολλά χρόνια, γεγονός που καθιστά τη μελέτη της μακροζωΐας αρκετά δύσκολη και πολύπλοκη, όμως αν κάτι τέτοιο επιτευχθεί, για κάθε 7 χρόνια που αυξάνεται το προσδόκιμο όριο ζωής, τότε θα μειώνονταν στο μισό οι πιθανότητες ασθένειας κάθε χρόνο, γεγονός που θα συνέβαλε ακόμη περισσότερη στην μακροζωΐα του ανθρώπινου είδους.