Το σύστημα συντονισμού και επιτήρησης των συνόρων, εντός της Ευρώπης, γνωστό και ως Eurosur, είναι από χθες μια πραγματικότητα. Το δίκτυο συνεχούς επιτήρησης, μέσω δορυφόρων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, που στόχο έχει την καταπολέμηση της λαθρομετανάστευσης, ψηφίστηκε από την Ευρωβουλή στις αρχές Οκτωβρίου και είχε προκαλέσει και τότε πολλές αντιδράσεις.
Οπως αναφέρει ο συντονιστής του προγράμματος, Μίχαελ Γιούριτς στην Deutche Welle, «Το βασικό χαρακτηριστικό του Eurosur συνίσταται στο να διαθέτει ένα δίκτυο παρακολούθησης για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και την προστασία των ανθρώπων που κινδυνεύουν στη θάλασσα».
Ωστόσο, οι απόψεις για τη χρησιμότητά του διίστανται και αυτό είχε φανεί και από την συζήτηση που είχε αναπτυχθεί εντός των ευρωκοινοβουλίου. Οι θιασώτες του είχαν κάνει λόγο για «έξυπνα σύνορα», τη στιγμή που οι σκεπτικιστές μιλούσαν για «απόρθητη Ευρώπη», ενώ θα πρέπει να σημειωθεί πως το δίκτυο Eurosur δεν αλλάζει τη συνθήκη του Δουβλίνου, σύμφωνα με την οποία το «βάρος» πέφτει στις χώρες της Μεσογείου. Τη στιγμή, μάλιστα, που η Τουρκία ζητάει ανταλλάγματα για να συνεργαστεί με την Ε.Ε.
Τώρα που το σύστημα τέθηκε εν ισχύ, αναπτύσσεται ξανά ο προβληματισμός για τι πραγματικά μπορεί να καταφέρει και αν υπάρχουν άλλες σκοπιμότητες για την εφαρμογή του.
Ο Βέντσελ Μιχάλκσι, από το παράρτημα Βερολίνου της οργάνωσης για την προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Rights Watch, επισημαίνει στην Deutche Welle «Η Frontex είναι στην πραγματικότητα ο Big Brother του μεσογειακού χώρου, γιατί ο στόχος είναι να απομακρύνει τους λαθρομετανάστες από τα σύνορα της ΕΕ. Εμείς πιστεύουμε ότι θα πρέπει να αλλάξει ρόλο και να σώζει ζωές από το θάνατο».
Η Ε.Ε. θα διαθέσει περίπου 144 εκατ. ευρώ, μέχρι το 2020, για τη λειτουργία του συστήματος, με τη βοήθεια υψηλής τεχνολογίας. Ο Μίχαελ Γιούριτς συμπληρώνει «αν για παράδειγμα οι Έλληνες θέλουν να μάθουν τί ακριβώς συνέβη στα ανοιχτά της Λαμπεντούζα, τότε θα πρέπει να υπογράψουν συμφωνία με τους Ιταλούς».
Κάτι που σημαίνει πως εναπόκειται στη δικαιοδοσία των μεθοριακών αρχών κάθε κράτους – μέλους, εάν προτίθενται να ενημερώσουν για όλα τα περιστατικά.