Τη χορήγηση ενός νέου πακέτου βοήθειας προς την Ελλάδα ύψους 158, 6 δισ. ευρώ αποφάσισαν χτες οι 17 ηγέτες της ευρωζώνης. Από αυτά, τα 109 δισ. θα προέλθουν από την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ (τα 60 δισ. θα είναι νέα δάνεια και τα 49 δισ. από τα παλιά που υπολείπονται προς εκταμίευση), ενώ η καθαρή συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα θα φτάσει τα 49, 6 δισ. ευρώ (37 δισ. από ιδιώτες και 12,6 από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης).
Παράλληλα, δρομολογείται μια συνολική στρατηγική για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις στην Ελλάδα, με πλήρη ανακατανομή και αξιοποίηση των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων.
Η συμφωνία της Συνόδου Κορυφής της ευρωζώνης προβλέπει την επιμήκυνση από 7,5 σε τουλάχιστον 15 χρόνια για την αποπληρωμή των νέων δανείων των χωρών της ευρωζώνης προς την Ελλάδα, αλλά, με την περίοδο χάριτος 10 ετών που θα δοθεί, θα φτάνει την τριακονταετία. Επίσης, προβλέπεται η μείωση του επιτοκίου δανεισμού από το 4,5% στο 3,5%, τόσο για τα δημόσια, όσο και για τα ιδιωτικά δάνεια, κάτι που θα ισχύσει επίσης για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.
Στα ιδιαίτερα θετικά στοιχεία της απόφασης των ηγετών της ευρωζώνης περιλαμβάνεται και η ενίσχυση της ευελιξίας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με σημαντική αύξηση των αρμοδιοτήτων του. Ο Μηχανισμός θα μπορεί να αγοράζει ομόλογα στη δευτερογενή αγορά.
Αναφορικά με τον ιδιωτικό τομέα, προβλέπεται η εθελοντική εμπλοκή του με σειρά εναλλακτικών λύσεων. Η συνεισφορά αυτή θα φτάσει τα 135 δισ. σε διάρκεια 10 ετών, από τα οποία τα 54 δισ. σε 3 χρόνια .
Το πλήρες κείμενο της δήλωσης των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ευρωζώνης και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ έχει ως εξής:
«Επιβεβαιώνουµε εκ νέου τη δέσµευσή µας υπέρ του ευρώ, καθώς και ότι θα καταβάλουµε κάθε αναγκαία προσπάθεια προκειµένου να διασφαλισθεί η χρηµατοοικονοµική σταθερότητα της ευρωζώνης στο σύνολό της καθώς και των κρατών µελών της. Επαναλαµβάνουµε επίσης ότι είµαστε αποφασισµένοι να ενισχύσουµε τη σύγκλιση, την ανταγωνιστικότητα και τη διακυβέρνηση εντός της ζώνης του ευρώ. Από τις απαρχές της κρίσης του δηµόσιου χρέους, ελήφθησαν σηµαντικά µέτρα µε στόχο τη σταθεροποίηση της ζώνης του ευρώ, τη µεταρρύθµιση των κανόνων και την εκπόνηση νέων εργαλείων σταθεροποίησης. Η ανάκαµψη στην ζώνη του ευρώ ακολουθεί ικανοποιητικούς ρυθµούς και το ευρώ στηρίζεται σε υγιή βασικά οικονοµικά µεγέθη. Αλλά οι προκλήσεις που παρουσιάζονται υπογραµµίζουν την ανάγκη για µέτρα µεγαλύτερης εµβέλειας. Σήµερα, συµφωνήσαµε όσον αφορά τα ακόλουθα µέτρα:
Ελλάδα:
1. Επικροτούµε τα µέτρα που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση µε στόχο τη σταθεροποίηση των δηµόσιων οικονοµικών και τη µεταρρύθµιση της οικονοµίας, καθώς και τη νέα δέσµη µέτρων, συµπεριλαµβανοµένης της ιδιωτικοποίησης, η οποία θεσπίσθηκε πρόσφατα από το ελληνικό Κοινοβούλιο. Πρόκειται για πρωτοφανείς, αλλά αναγκαίες προσπάθειες προκειµένου να επανέλθει η ελληνική οικονοµία σε βιώσιµη πορεία οικονοµικής ανάπτυξης. Συνειδητοποιούµε τις προσπάθειες που απαιτούν τα µέτρα προσαρµογής για τους Έλληνες πολίτες και είµαστε βέβαιοι ότι οι θυσίες αυτές είναι αναγκαίες για την οικονοµική ανάκαµψη και θα συµβάλουν στη µελλοντική σταθερότητα και ευηµερία της χώρας.
2. Συµφωνούµε να στηρίξουµε ένα νέο πρόγραµµα για την Ελλάδα και, από κοινού µε το ∆ΝΤ και την εθελοντική συµβολή του ιδιωτικού τοµέα, να καλύψουµε πλήρως το χρηµατοδοτικό έλλειµµα. Η συνολική επίσηµη χρηµατοδότηση εκτιµάται ότι θα ανέλθει σε 109 δισ. ευρώ. Το πρόγραµµα αυτό θα σχεδιασθεί, κυρίως µε χαµηλότερα επιτόκια και µεγαλύτερες προθεσµίες λήξεως, ώστε να βελτιώσει αποφασιστικά τη βιωσιµότητα του χρέους και τις δυνατότητες αναχρηµατοδότησης της Ελλάδας. Καλούµε το ∆ΝΤ να συνεχίσει να συνεισφέρει στη χρηµατοδότηση του νέου ελληνικού προγράµµατος. Ως µέσο χρηµατοδότησης σκοπεύουµε να χρησιµοποιήσουµε το Ευρωπαϊκό Ταµείο Χρηµατοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) για την επόµενη εκταµίευση. Θα παρακολουθήσουµε εκ του σύνεγγυς την αυστηρή υλοποίηση του προγράµµατος µε βάση τακτική αξιολόγηση από την Επιτροπή σε συνεργασία µε την ΕΚΤ και το ∆ΝΤ.
3. Αποφασίσαµε να επιµηκύνουµε την προθεσµία λήξεως των µελλοντικών δανείων του EFSF προς την Ελλάδα κατά το µέγιστο δυνατό διάστηµα από τα ισχύοντα 7,5 έτη σε τουλάχιστον 15 έτη και σε 30 έτη κατ' ανώτατο όριο µε περίοδο χάριτος 10 ετών. Στο πλαίσιο αυτό, θα εξασφαλίσουµε την κατάλληλη παρακολούθηση του προγράµµατος. Θα παράσχουµε δάνεια του EFSF µε επιτόκια δανεισµού ισοδύναµα µε τα επιτόκια του Μηχανισµού για τη στήριξη του ισοζυγίου πληρωµών (επί του παρόντος περ. 3,5%), ώστε να πλησιάσουµε το κόστος χρηµατοδότησης του EFSF, χωρίς να κατέλθουµε κάτω από αυτό. Αποφασίσαµε επίσης να παρατείνουµε σηµαντικά τις προθεσµίες λήξεως του υπάρχοντος ελληνικού µηχανισµού. Η πρωτοβουλία αυτή θα συνοδεύεται από µηχανισµό που διασφαλίζει κατάλληλα κίνητρα για την εκτέλεση του προγράµµατος.
4. Ζητούµε την υλοποίηση µιας συνολικής στρατηγικής οικονοµικής µεγέθυνσης και επενδύσεων στην Ελλάδα. Επικροτούµε την απόφαση της Επιτροπής να συστήσει ειδική οµάδα η οποία θα συνεργασθεί µε τις ελληνικές αρχές προκειµένου να διοχετευθούν οι πόροι των διαρθρωτικών ταµείων προς την ανταγωνιστικότητα και την οικονοµική µεγέθυνση, τη δηµιουργία θέσεων εργασίας και την κατάρτιση. Θα κινητοποιήσουµε πόρους και θεσµούς της ΕΕ, όπως η ΕΤΕπ, προς τον σκοπό αυτό και θα δώσουµε νέα ώθηση στην ελληνική οικονοµία. Τα κράτη µέλη και η Επιτροπή θα κινητοποιήσουν αµέσως όλους τους απαραίτητους πόρους προκειµένου να παράσχουν έκτακτη τεχνική βοήθεια στην Ελλάδα για να υλοποιήσει τις µεταρρυθµίσεις της. Η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση για τη σχετική πρόοδο τον Οκτώβριο.
5. Ο χρηµατοπιστωτικός τοµέας έχει επιδείξει προθυµία να υποστηρίξει την Ελλάδα εθελοντικά αξιοποιώντας διάφορες δυνατότητες προς περαιτέρω ενίσχυση της γενικής βιωσιµότητας. Η καθαρή συνεισφορά του ιδιωτικού τοµέα εκτιµάται σε 37 δισ. ευρώ1. Η πιστωτική ενίσχυση θα παρασχεθεί για να στηρίξει την ποιότητα της παροχής ασφάλειας προκειµένου να καταστεί δυνατή η περαιτέρω χρήση της για την πρόσβαση των ελληνικών τραπεζών στις πράξεις εξασφάλισης ρευστότητας του Ευρωσυστήµατος. Εν ανάγκη θα παράσχουµε επαρκείς πόρους για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών.
Συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα:
6. Όσον αφορά τη γενική προσέγγισή µας για τη συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα στην ευρωζώνη, επιθυµούµε να καταστήσουµε σαφές ότι η περίπτωση της Ελλάδας απαιτεί µια λύση έκτακτου και µοναδικού χαρακτήρα.
7. Όλες οι άλλες χώρες της ευρωζώνης επαναλαµβάνουν επισήµως την ακράδαντη αποφασιστικότητά τους να τιµήσουν πλήρως την οικεία κρατική υπογραφή τους, καθώς και όλες τις δεσµεύσεις τους για βιώσιµες δηµοσιονοµικές συνθήκες και διαρθρωτικές µεταρρυθµίσεις. Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ζώνης του ευρώ υποστηρίζουν πλήρως την αποφασιστικότητα αυτή, καθώς η αξιοπιστία όλων των κρατικών υπογραφών τους συνιστά ουσιαστικό στοιχείο για την εξασφάλιση χρηµατοοικονοµικής σταθερότητας στο σύνολο της ευρωζώνης.
Εργαλεία σταθεροποίησης:
8. Προκειµένου να βελτιωθεί η αποτελεσµατικότητα του EFSF και του ΕΜΣ και να αντιµετωπιστεί ενδεχόµενος κίνδυνος εξάπλωσης της κρίσης, συµφωνούµε να αυξηθεί η ευελιξία τους µε επιβολή κατάλληλων προϋποθέσεων, ώστε να έχουν τη δυνατότητα: - να δρουν βάσει προληπτικού προγράµµατος· - να χρηµατοδοτούν την ανακεφαλαιοποίηση χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων µέσω της χορήγησης δανείων σε κυβερνήσεις, µεταξύ άλλων και σε χώρες που δεν υπάγονται σε πρόγραµµα· - να παρεµβαίνει στις δευτερεύουσες αγορές βάσει ανάλυσης της ΕΚΤ που αναγνωρίζει την ύπαρξη εξαιρετικών περιστάσεων στη χρηµατοπιστωτική αγορά και κινδύνων για τη δηµοσιονοµική σταθερότητα και βάσει απόφασης µε αµοιβαία συµφωνία των κρατών µελών του EFSF/ΕΜΣ, προκειµένου να αποφευχθεί η εξάπλωση της κρίσης. Θα δροµολογήσουµε τις αναγκαίες διαδικασίες για την εφαρµογή των αποφάσεων αυτών το συντοµότερο δυνατόν.
9. Κατά περίπτωση, θα τεθεί σε εφαρµογή συµφωνία παροχής ασφάλειας ούτως ώστε να καλύπτεται ο κίνδυνος που προκύπτει για τα κράτη µέλη της ευρωζώνης από τις εγγυήσεις τους προς το EFSF.
∆ηµοσιονοµική εξυγίανση και µεγέθυνση στη ζώνη του ευρώ:
10. Είµαστε αποφασισµένοι να συνεχίσουµε να υποστηρίζουµε τις χώρες που υπάγονται σε προγράµµατα έως ότου ανακτήσουν πρόσβαση στις αγορές, µε την προϋπόθεση ότι θα εφαρµόσουν επιτυχώς τα προγράµµατα αυτά. ∆εχόµαστε µε ικανοποίηση την αποφασιστικότητα της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας για την αυστηρή εφαρµογή των προγραµµάτων τους και επαναλαµβάνουµε την ισχυρή µας δέσµευση για την επιτυχία αυτών των προγραµµάτων. Τα επιτόκια δανεισµού και οι προθεσµίες λήξεως του EFSF επί των οποίων συµφωνήσαµε για την Ελλάδα θα ισχύσουν επίσης για την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Εν προκειµένω, σηµειώνουµε ότι η Ιρλανδία είναι πρόθυµη να συµµετάσχει εποικοδοµητικά στις συζητήσεις για το σχέδιο οδηγίας σχετικά µε την κοινή ενοποιηµένη βάση φορολογίας εταιρειών (ΚΕΒΦΕ) και στις διαρθρωµένες συζητήσεις για θέµατα φορολογικής πολιτικής στο πλαίσιο του Συµφώνου για το ευρώ+.
11. Όλα τα κράτη µέλη της ευρωζώνης θα τηρήσουν αυστηρά τους συµπεφωνηµένους δηµοσιονοµικούς στόχους, θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα και θα αντιµετωπίσουν τις µακροοικονοµικές ανισορροπίες. Τα δηµοσιονοµικά ελλείµµατα σε όλες τις χώρες εκτός από τις υπαγόµενες σε πρόγραµµα θα µειωθούν κάτω από 3% ως το 2013 το αργότερο. Στο πλαίσιο αυτό, δεχόµαστε µε ικανοποίηση τη δηµοσιονοµική δέσµη που παρουσίασε πρόσφατα η ιταλική κυβέρνηση, βάσει της οποίας θα µπορέσει να µειώσει το έλλειµµα κάτω από 3% το 2012 και να επιτύχει ισοσκελισµένο προϋπολογισµό το 2014. Εκφράζουµε επίσης την ικανοποίησή µας για τις φιλόδοξες µεταρρυθµίσεις που ανέλαβε να πραγµατοποιήσει η Ισπανία στο δηµοσιονοµικό, χρηµατοοικονοµικό και διαρθρωτικό τοµέα. Εν συνεχεία των αποτελεσµάτων των δοκιµών αντοχής των τραπεζών, τα κράτη µέλη θα παράσχουν δίκτυα ασφαλείας στις τράπεζες όταν χρειάζεται.
12. Θα υλοποιήσουµε τις συστάσεις που εγκρίθηκαν τον Ιούνιο σχετικά µε µεταρρυθµίσεις για την ενίσχυση της οικονοµικής µεγέθυνσης. Καλούµε την Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να ενδυναµώσουν τις συνέργειες µεταξύ δανειοδοτικών προγραµµάτων και κεφαλαίων της ΕΕ σε όλες τις υπαγόµενες σε προγράµµατα συνδροµής ΕΕ/∆ΝΤ χώρες. Στηρίζουµε όλες τις προσπάθειες για βελτίωση της ικανότητας απορρόφησης κεφαλαίων της ΕΕ ώστε να τονωθεί η οικονοµική µεγέθυνση και η απασχόληση, µεταξύ άλλων µέσω προσωρινής αύξησης των ποσοστών συγχρηµατοδότησης.
Οικονοµική διακυβέρνηση:
13. Ζητάµε την ταχεία οριστικοποίηση της νοµοθετικής δέσµης και την ενίσχυση του Συµφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και το νέο πλαίσιο µακροοικονοµικής εποπτείας. Τα µέλη της ευρωζώνης θα στηρίξουν πλήρως της προσπάθειες της πολωνικής Προεδρίας για την επίτευξη συµφωνίας µε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσον αφορά τους κανόνες ψηφοφορίας στο προληπτικό σκέλος του συµφώνου.
14. ∆εσµευόµαστε να εισαγάγουµε ως το τέλος του 2012 εθνικά δηµοσιονοµικά πλαίσια όπως προβλέπεται στην οδηγία για τα δηµοσιονοµικά πλαίσια.
15. Συµφωνούµε ότι θα πρέπει να περιοριστεί η εξάρτηση από εξωτερικές αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας στο κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ λαµβανοµένων υπόψη των πρόσφατων σχετικών προτάσεων της Επιτροπής και αναµένουµε τις προτάσεις της Επιτροπής για τους οργανισµούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας.
16. Καλούµε τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου, σε στενή διαβούλευση µε τον Πρόεδρο της Επιτροπής και τον Πρόεδρο της Ευρωοµάδας, να υποβάλει ως τον Οκτώβριο συγκεκριµένες προτάσεις για τη βελτίωση των µεθόδων εργασίας και την καλύτερη διαχείριση κρίσεων στην ευρωζώνη.
1 Λαµβανοµένου υπόψη του κόστους της πιστωτικής ενίσχυσης για την περίοδο 2011-2014. Επιπλέον, ένα πρόγραµµα επαναγοράς του χρέους θα συνεισφέρει κατά 12,6 δισ. ευρώ, µε αποτέλεσµα το σύνολο να ανέρχεται σε 50 δισ. ευρώ. Για την περίοδο 2011-2019 η συνολική καθαρή συµβολή από τη συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα εκτιµάται σε 106 δισ. ευρώ.
1 Λαµβανοµένου υπόψη του κόστους της πιστωτικής ενίσχυσης για την περίοδο 2011-2014. Επιπλέον, ένα πρόγραµµα επαναγοράς του χρέους θα συνεισφέρει κατά 12,6 δισ. ευρώ, µε αποτέλεσµα το σύνολο να ανέρχεται σε 50 δισ. ευρώ. Για την περίοδο 2011-2019 η συνολική καθαρή συµβολή από τη συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα εκτιµάται σε 106 δισ. ευρώ.