Ο πρώτος ασύλητος βασιλικός τάφος στα χρονικά, εντοπίστηκε πρόσφατα στο βόρειο Περού από μία ομάδα Πολωνών αρχαιολόγων. Πρόκειται για την τελευταία κατοικία τριών βασιλισσών, που βρέθηκαν ακέραιες με όλα τους τα κοσμήματα και τις προσφορές καθώς και υπολείμματα ανθρωποθυσιών.
Ο τάφος βρέθηκε στο El Castillo de Huarmey 4 ώρες βόρεια της Λίμα, πρωτεύουσας του Περού. Χρονολογείται το 700 με 1000 μΧ και πιθανότατα συνδέεται με την αινιγματική αυτοκρατορία των Γουάρι, η οποία κυριαρχούσε στις Ανδεις πολύ πριν την ύπαρξη των Ινκας.
Οπως εξηγεί ο Μίλος Γκερσζ, αρχαιολόγος από το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας στην Πολωνία και επικεφαλής της έρευνας, κατά τη διάρκεια της ανασκαφής ανακάλυψαν χρυσά αντικείμενα ηλικίας 1.200 ετών, ωστόσο σε πρώτη φάση αποφάσισαν να κρατήσουν σε χαμηλούς τόνους την ανακάλυψη τους.
«Αν κυκλοφορούσε ότι έχουμε βρει έναν τάφο γεμάτο χρυσάφι και ασήμι, οι πλιατσικολόγοι θα κατέβαιναν στην περιοχή σε αγέλες» εξηγεί ο Γκερσζ. Ετσι συνέχισαν ήσυχα και διατηρώντας χαμηλό προφίλ, την ανασκαφή και σταδιακά έφεραν στο φως περισσότερα από 1000 αντικείμενα ανάμεσα στα οποία συμπεριλαμβάνονταν κοσμήματα, χάλκινα τσεκούρια και εργαλεία επεξεργασίας χρυσού. Στο εσωτερικό του τάφου, κείτονταν τρεις βασίλισσες των Γουάρι καθώς και άλλα 60 άτομα τυλιγμένα με υφάσματα και σε εμβρυακή στάση που πιθανά προέρχονταν από ανθρωποθυσίες.
Ομως για τους αρχαιολόγους , ο μεγαλύτερος θησαυρός θα είναι ο πλούτος των πληροφοριών που θα δώσει ο νέος τάφος σχετικά με την αυτοκρατορία των Γουάρι. Η κατασκευή του αυτοκρατορικού μαυσωλείου στο El Castillo δείχνει ότι άρχοντες των Γουάρι είχαν κατακτήσει και έλεγχαν πολιτικά αυτό το μέρος της βόρειας ακτής και είναι πιθανό το γεγονός αυτό να έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πτώση του βόρειου βασιλείου των Μότσε βασίλειο. Μάλιστα τοιχογραφίες στο μαυσωλείο, απεικονίζουν παράκτιους πολεμιστές να μάχονται με τσεκούρια με τους εισβολείς Γουάρι.
Τα εντυπωσιακά νέα ευρήματα στο El Castillo de Huarmey , θα απαντήσουν σε αρκετές απορίες των αρχαιολόγων, αφού μέχρι σήμερα οι πληροφορίες για τον πολιτισμό των Γουάρι ήταν συγκεχυμένες γιατί κανένας τάφος δεν είχε βρεθεί ασύλητος.
Η έρευνα στο El Castillo de Huarmey υποστηρίζεται από το Παγκόσμιο Ταμείο Ανασκαφών του National Geographic.