Μία τοιχογραφία ηλικίας 9.000 ετών που απεικονίζει μία έκρηξη ηφαιστείου, είναι η αρχαιότερη που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα και σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες είναι πιθανό να συνδέεται με πραγματική έκρηξη ηφαιστείου στην περιοχή της Τουρκίας.
Το πανύψηλο ηφαίστειο Χασάν Νταγ εξερράγη περίπου 8.970 χρόνια πριν (συν - πλην 640 χρόνια) όπως ανακοίνωσε τη Τετάρτη ο γεωχημικός Αξελ Σμιτ του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια , στο Λος Αντζελες, ο οποίος κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα, χρησιμοποιώντας μια νέα τεχνική χρονολόγησης που αναλύει κρύσταλλα ζιργκόν σε ηφαιστειακά πετρώματα.
Τούρκοι επιστήμονες υποψιάζονται εδώ και καιρό ότι το Χασάν Νταγ ήταν το ηφαίστειο που απεικονιζόταν στην τοιχογραφία, αλλά ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχαν μια ακριβή ημερομηνία έκρηξης από τα ηφαιστειακά πετρώματα του, όπως εξηγεί ο Σμιτ. Το ηφαίστειο βρίσκεται περίπου 130 χιλιόμετρα από το αρχαίο χωριό του Καταλχοικ, όπου ανακαλύφθηκε η τοιχογραφία το 1964 κατά τη διάρκεια μιας αρχαιολογική ανασκαφή
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, ο Σμιτ και οι συνεργάτες του χρονολόγησαν την ηφαιστειακή ελαφρόπετρα (τη λάβα που ψύχεται γρήγορα) από τις πλευρές και την κορυφή του Χασάν Νταγ. Μόνο η ελαφρόπετρα από την κορυφή του ηφαιστείου ήταν 9.000 χρόνια παλιά, ενώ οι πέτρες στους πρόποδες ήταν περίπου 29.000 ετών. Αυτό σημαίνει ότι η έκρηξη δεν ήταν αρκετά μεγάλη για να βγάλει λάβα και τέφρα σε χαμηλότερες πλαγιές .
«Αν μη τι άλλο , ήταν ένα σχετικά μικρό γεγονός, μία ανώδυνη έκρηξη» αναφέρει ο Σμιτ . Η τοιχογραφία βρίσκεται πλέον στο μουσείο και τα στοιχεία για την ηφαιστειακή έκρηξη έχει αποτελούν πλέον απόδειξη ότι Χασάν Νταγ είναι ένα ενεργό ηφαίστειο .