Τη δεκαετία του 60, όταν οι Γάλλοι ζούσαν κινηματογραφικές μέρες nouvelle vague [το «νέο κύμα» που εδώ σου φέρνει στο μυαλό μόνο μουσική: Αρλέτα, Πόπη Αστεριάδη και «Άσπρα καράβια τα όνειρά μας για κάποιο ρόδινο γιαλό»], οι Άγγλοι ζούσαν μέρες «free cinema». Ταινίες όπως το «This Sporting Life του Lindsay Anderson, το «The Loneliness of a Long Distance Runner» του Tony Richardson και το «Saturday Night and Sunday Morning» του Karel Reisz [επίσης σε παραγωγή του Tony Richardson] είναι χαρακτηριστικές της περιόδου και επίσης αγγλικές κλασικές που οφείλει να έχει δει κάποιος σινεφίλ. Εντελώς πληροφοριακά, οι δύο τελευταίες κυκλοφορούν σε blu-ray και dvd σε εξαιρετικό transfer από το British Film Institute, ενώ το «This Sporting Life» προς το παρόν κυκλοφορεί μόνο σε dvd από την Criterion –και φυσικά μπορείς να τις βρεις να τις κατεβάσεις.
Το «This Sporting Life» είναι βασισμένο στο ομώνυμο βραβευμένο μυθιστόρημα του David Srorey με πρωταγωνιστή τον Richard Harris στον πρώτο του ρόλο [που του ‘χάρισε’ βραβείο πρώτου αντρικού ρόλου στις Κάνες και υποψηφιότητα για Όσκαρ] ως νεαρό ανθρακωρύχο που τον κερδίζει το ράγκμπι, ενώ ραγίζει κυριολεκτικά την καρδιά της χήρας σπιτονοικοκυράς του, με την οποία κάνει σχέση. Ερωτικό δράμα ωμής πραγματικότητας του ‘63, απ’ αυτά που ονομάστηκαν “kitchen-sink realism’’ με δυνατές ερμηνείες (πρωταγωνιστεί η Rachel Roberts στο ρόλο της χήρας, η οποία το είχε πάρει σερί και τα είχε φτιάξει κινηματογραφικά και παράνομα με όλους τους νεαρούς εργάτες του free cinema. Και στο «Saturday Night and Sunday Morning» παίζει την παντρεμένη που απατάει τον άντρα της με τον άστατο Άρθουρ –τεχνικό εργοστασίου).
Το 1960 ο Tony Richardson έκανε την παραγωγή στην κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Alan Sillitoe (ο οποίος έγραψε και το σενάριο) «Saturday Νight and Sunday Morning» και ο Karel Reisz το σκηνοθέτησε με πρωταγωνιστές τον Albert Finney, την Rachel Roberts και την Shirley Ann Field. Ο Άρθουρ είναι απογοητευμένος απ’ τη ζωή του, τη δουλειά του, την οικογένειά του, τους γείτονες, απ’ όλα. Για να διασκεδάσει την πλήξη του τα φτιάχνει με την παντρεμένη γειτόνισσα, σύζυγο συναδέλφου στο εργοστάσιο που δουλεύει ως τεχνικός. Όταν αυτή μένει έγκυος και αποφασίζει να κρατήσει το παιδί, ο άντρας της ανακαλύπτει την παράνομη σχέση και βάζει τον μπρατσά αδερφό του να λιώσει στο ξύλο τον Άρθουρ, ο οποίος έχει ήδη κάνει δεσμό με την πιτσιρίκα Ντορίν.
Δύο χρόνια αργότερα, ο ίδιος ο Richardson αποφασίζει να μεταφέρει στο πανί άλλη μια ιστορία του Sillitoe, σύντομη αυτή τη φορά, το «The Loneliness of the Long Distance Runner» με πρωταγωνιστή τον πρωτοεμφανιζόμενο Tom Courtenay. Ο επαναστάτης έφηβος που ληστεύει ένα φούρνο και στέλνεται σε αναμορφωτήριο, γίνεται ο αγαπημένος του διευθυντή επειδή στο πρόσωπό του βλέπει το μελλοντικό αθλητικό αστέρι του ιδρύματος. Μόνο που λογαριάζει χωρίς τον επαναστάτη πιτσιρικά δρομέα…
Το συγκλονιστικό «Kes» του Ken Loach μπορεί να βγήκε το ’70 και να μην ανήκει στην ίδια κατηγορία, αλλά το dvd περιέχει στα extra το «Cathy Come Home», την τηλεταινία που γύρισε ο Loach το 1966 και που είναι από τα πιο δυνατά δράματά του. Ένα νεαρό ζευγάρι παντρεύεται, νοικοκυρεύεται, κάνει παιδιά και στη συνέχεια μένουν άνεργοι, χωρίς σπίτι και στο τέλος και χωρίς παιδιά –τους τα παίρνει η πρόνοια. Τη βλέπεις και σου πίανεται η ψυχή. Αν αρχίσεις τους παραλληλισμούς με την κατάσταση της Ελλάδας το 2011 και το τι μας περιμένει, μπορεί να σε πιάσει απελπισία.