Πώς ονειρευόμασταν πριν τον Φρόιντ; [εικόνες]

Πριν την ερμηνεία των ονείρων από τον Καρλ Γιούνγκ και τον Σίγκμουντ Φρόιντ, η Αναγέννηση γνώρισε μια περίοδο πλούσιας διερεύνησης για το θέμα.

Το ενδιαφέρον ήταν διάχυτο σε όλες τις επιστήμες -Λογοτεχνία, ιατρική, φιλοσοφία, θεολογία και ειδικά στην Τέχνη: Ο Ραφαήλ, ο Μιχαήλ Αγγελος και ο Λεονάρντο ντα Βίντσι όλοι προσπαθούν να αναπαραστήσουν το όνειρο. Ζωγραφίζουν συχνά τα δικά τους όνειρα, εμπνέονται από μυθολογικές και θρησκευτικές αφηγήσεις. Σήμερα τα έργα τους μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε τι σήμαινε το όνειρο στην εποχή τους.

Μια έκθεση που φέρει το όνομα «Η Αναγέννηση και το όνειρο», στο Μουσείο του Λουξεμβούργου στο Παρίσι, που ξεκίνησε στις 8 Οκτωβρίου είναι κατηγορηματική: η ερμηνεία και η αναπαράσταση των ονείρων στον 16ο αιώνα δεν μοιάζει σε τίποτα με τις σημερινές.

Η Αναγέννηση είναι μια μεταβατική περίοδος. Στον Μεσαίωνα τα όνειρα των ανθρώπων δεν τα αναπαρέστησαν ποτέ. «Θεωρούνταν πολύ προσωπικά, πολύ ιδιωτικά» εξηγεί ο καθηγητής και έφορος της έκθεσης Ιβ Ερσάν στο περιοδικό Slate.

Στο Μουσείο του Λουξεμβούργου συναντά κανείς πολλές νύμφες και Αφροδίτες. Θα μπορούσαμε να υποκύψουμε στον πειρασμό να δούμε μέσα από αυτά τα γυμνά σώματα που εκτίθεται μια φροϊδική ερμηνεία: το όνειρο, σύμφωνα με τον αυστριακό ψυχαναλυτή, χρησιμεύει στο να εκπληρώνει τους κρυφούς μας πόθους, ειδικά αυτούς που αφορούν τις ηδονές και τον ερωτισμό.

Στους πίνακες του 16ου αιώνα, αντίθετα, το όνειρο είναι πηγή έμπνευσης, μια δημιουργική διαδικασία.
«Οι Κοιμώμενες της Αναγέννησης εμπνέουν αλλά δεν είναι προϊόν ενός ανικανοποίητου πόθου: είναι πηγή έμπνευσης για τον κοιμώμενο και για τον ζωγράφο», λέει ο Ιβ Ερσάν.

Το να θεωρούμε λοιπόν σήμερα ότι το όνειρο είναι κάτι θεμελιωδώς προσωπικό που συνδέεται με το παρελθόν μας, τους πόθους και τα προβλήματά μας είναι μια έννοια του 20ού αιώνα.

«Στην Αναγέννηση ήταν πεπεισμένοι ότι το όνειρο μας βάζει σε επικοινωνία με το υπερπέραν και όχι με το ασυνείδητό μας» αναφέρει ο Ιβ Ερσάν.

Η επισήμανση φαίνεται σωστή: η θρησκεία κατέχει σημαντική θέση στην κοινωνία της εποχής και στην Αναγέννηση ξεπήδησαν τα μεγάλα θρησκευτικά κινήματα όπως ο Προτεσταντισμός και ο Καλβινισμός. Είναι χωρίς έκπληξη που βλέπουμε το πλήθος των αγίων και των χειρουβίμ να πλαισιώνουν τα όνειρα της εποχής.

Πηγή: Ονειροκρίτης