Τα επτά μυστικά της φοροδιαφυγής στην Ελλάδα περιγράφει αναλυτικά έγγραφο του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο έχει αποσταλεί στις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές. Οι φοροφυγάδες έχουν αδυναμία στα ακίνητα, διαθέτουν χαρίσματα που τους επιτρέπουν να κάνουν σωστές προβλέψεις στα τυχερά παιχνίδια και επιπλέον, όταν κουράζονται, έχουν και κότερο για να πάνε βόλτα!Τα όσα αναφέρονται στο έγγραφο είναι λίγο-πολύ γνωστά: Συνήθως όσοι κλέβουν τη εφορία κάνουν εικονικές συναλλαγές με ιδιαίτερη προτίμηση στα ακριβά ακίνητα.
Πληρώνουν όσο-όσο για ένα ακίνητο, ακόμα και σε εποχές κρίσης, χρησιμοποιώντας αρκετούς μεσάζοντες ώστε να χάνονται τα ίχνη.
Επίσης, οι φοροφυγάδες δεν τα ...καταφέρνουν και τόσο καλά με τις επιχειρήσεις τους, ιδίως τα τελευταία χρόνια όπου η κρίση έχει φθάσει σε πρωτοφανή επίπεδα.
Αυτό όμως δεν τους εμποδίζει να βγάλουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό. Κεφάλαια που είχαν μαζέψει για ...μία ώρα ανάγκης, τα παρκάρουν σε τράπεζες ή σε διάφορους φορολογικούς παραδείσους, την ίδια ώρα που στην Ελλάδα ζουν την Κόλαση της πτώχευσης.
Τέλος, οι Έλληνες φοροφυγάδες είναι ...πολύ τυχεροί. Κερδίζουν στο Πάμε Στοίχημα, το ΚΙΝΟ και το Τζόκερ μεγάλα ποσά, με τα οποία καταφέρνουν να βγάζουν τα προς το ζην.
Αυτό το φαινόμενο κάνει θραύση στο ελληνικό ποδόσφαιρο, όπου αρκετοί τυχάρπαστοι διοικητικοί παράγοντες έγιναν πλούσιοι σε μιάμιση ώρα γιατί μάντεψαν σωστά το τελικό αποτέλεσμα ενός αγώνα.
Η δικαιοσύνη. μάλιστα, στο πλαίσιο της έρευνας για τα ύποπτα παιχνίδια, έχει βάλει στο στόχαστρο παράγοντες που δήλωναν μεγάλα κέρδη από το Πάμε Στοίχημα στις φορολογικές τους δηλώσεις.
Αναλυτικά, στο έγγραφο του υπουργείου Οικονομικών αναφέρονται τα εξής:
1) Διαδοχικές αγοραπωλησίες ακινήτων σε ασυνήθιστα υψηλό τίμημα.
Στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιούνται από τον τελικό αγοραστή ενός ακινήτου ενδιάμεσοι αγοραστές με σκοπό τη μεγιστοποίηση της αξίας του τιμήματος αγοραπωλησίας του ακινήτου και τη δημιουργία μαύρου χρήματος. Συγκεκριμένα, αγοράζεται ακίνητο από τον πραγματικό πωλητή του σε τιμή συμβολαίου που είναι υψηλότερη της αντικειμενικής. Για την αγορά του χρησιμοποιείται μεσάζοντας ( 1ος αγοραστής), ο οποίος ενεργεί για λογαριασμό του δεύτερου ( 2ου ) αγοραστή. Ο μεσάζων ( 1ος ) μεταπωλεί το ακίνητο σχεδόν αμέσως μετά την αγορά στον 2ο αγοραστή έναντι πολλαπλάσιου τιμήματος. Με τον τρόπο αυτό φαίνεται ότι ο 2ος αγοραστής έχει κάνει μεγάλη εκταμίευση, ενώ στην πραγματικότητα μόνο το τίμημα της 1ης αγοραπωλησίας. Το ποσό αυτό της χρηματικής διαφοράς του τιμήματος κτήσης του ακινήτου αποτελεί μαύρο χρήμα, το οποίο ο 2ος αγοραστής, που είναι νομικό πρόσωπο μπορεί να το χρησιμοποιήσει για διάφορους νόμιμους ή και παράνομους σκοπούς. Η ίδια περίπτωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον μεσάζοντα για να «ξεπλύνει» ο ίδιος χρήματα που έχουν προέλθει από παράνομη δραστηριότητα. Βασική προϋπόθεση είναι ο μεσάζων να μπορεί να δικαιολογήσει το τεκμήριο αγοράς του ακινήτου. Συνεπώς, το υπουργείο Οικονομικών εφιστά την προσοχή όταν κατά τον έλεγχο διαπιστώσει περιπτώσεις διαδοχικών αγοραπωλησιών ακινήτων θα πρέπει να ελέγχει ένα είναι πραγματικές οι συγκεκριμένες συναλλαγές, ιδίως αν αυτές τελούνται σε πολύ σύντομα χρονικά διαστήματα και επιπλέον να διαπιστώνει την πραγματική ροή του χρήματος.2) Εικονικές τριγωνικές συναλλαγές με την χρήση θυγατρικών και υπεράκτιων εταιριών για την διασφάλιση ρευστότητας μέσω τραπεζικού δανεισμού με σκοπό την εξαγωγή των αντληθέντων δανειακών κεφαλαίων σε offshore του εξωτερικού και την αγορά ακινήτων σε αυξημένα τιμήματα μέσω διπλών μεταβιβάσεων.
Επιχειρηματίας – ιδιοκτήτης ομίλου παροχής υπηρεσιών δημιούργησε μια σειρά μικρών θυγατρικών, «δορυφορικών» εταιριών, οι οποίες ήταν ιδιοκτησίας συγγενικών του προσώπων ή εργαζομένων των επιχειρήσεων του. Μέσω εικονικών τριγωνικών συναλλαγών μεταξύ των εταιριών του ομίλου του επιχειρηματία και των «δορυφορικών» εταιριών δημιούργησε ένα πλασματικό οικονομικό προφίλ κατά το οποίο εμφάνιζε ως εύρωστες και δυναμικά αναπτυσσόμενες τόσο τις εταιρίες του ομίλου όσο και τις «δορυφορικές» εταιρίες. Οι «δορυφορικές» εταιρίες εμφανίζονταν να λαμβάνουν υπηρεσίες των εταιριών του ομίλου και στη συνέχεια να παρέχουν υπηρεσίες σε άλλες εταιρίες του ίδιου ομίλου, οι οποίες τιμολογούνταν σε ασυνήθιστα υψηλές τιμές ή σε σπανιότερες, αγόραζαν υπερτιμολογημένα προϊόντα από τις εταιρίες του ομίλου και εξοφλούσαν τις υποχρεώσεις τους με την έκδοση τραπεζικών επιταγών. Στη συνέχεια οι επιταγές κατατίθεντο από τις εταιρίες του ομίλου σε πιστωτικά ιδρύματα ώστε να εξασφαλιστεί ρευστότητα μέσω τραπεζικού ή και ομολογιακού δανεισμού. Συμπερασματικά, ο επιχειρηματίας μέσω του δικτύου των εταιριών και των συνεργατών του κατάφερε με την δημιουργία μεγάλου αλλά πλασματικού τζίρου να αυξήσει την πιστοληπτική ικανότητα των επιχειρήσεων του και κατ΄ επέκταση να εμφανίζεται ο όμιλος του στα πιστωτικά ιδρύματα ως δυναμικός και αναπτυσσόμενος. Με τον τρόπο αυτό αντλεί ρευστότητα μέσω τραπεζικών δανείων τόσο για τις εταιρίες του ομίλου όσο και για τις δορυφορικές εταιρίες. Έχοντας εξασφαλίσει αυτή την ρευστότητα ο επιχειρηματίας μπορεί να προβεί στις εξής δύο κινήσεις:* Είτε να πραγματοποιήσει αγοραπωλησίες ακινήτων μέσω διπλών μεταβιβάσεων ( αυθημερόν ή εντός ολίγων ημερών) με την χρήση ενδιάμεσων προσώπων με σκοπό την εμφάνιση αυξημένου κόστους κτήσεως για την εξασφάλιση υψηλών δανείων. Τα δάνεια μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την κάλυψη προηγούμενων δανειακών υποχρεώσεων.* Είτε να εξάγει τα αντληθέντα δανειακά κεφάλαια και τα λοιπά ρευστά διαθέσιμα εκτός Ελλάδος και δη στις υπεράκτιες εταιρίες που είναι συνδεδεμένες με τις εταιρίες του επιχειρηματία, για συμμετοχή σε εικονικές αυξήσεις του μετοχικού τους κεφαλαίου. Δεν αποκλείεται μέρος των χρημάτων αυτών να επιστραφούν στην Ελλάδα με την μορφή της επένδυσης στην ελληνική αγορά ακινήτων από τις υπεράκτιες εταιρίες.Σε αυτό το πλαίσιο το υπουργείο Οικονομικών ενημερώνει τους ελεγκτές να έχουν τα μάτια τους ανοικτά στην περίπτωση που διαπιστώνουν περιπτώσεις ομίλων επιχειρήσεων με σημαντικό αριθμό θυγατρικών εταιριών, οι οποίες πραγματοποιούν υπερ-τιμολογημένες αγοραπωλησίες με την μητρική εταιρία του ομίλου και παράλληλα εμφανίζουν αυξημένο τραπεζικό ή ομολογιακό δανεισμό. Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να ελέγχεται όλο το κύκλωμα των εσωτερικών εταιρικών συναλλαγών καθώς και η πραγματική πιστοληπτική ικανότητα των εταιριών του ομίλου.
3) Αγορά υπερπολυτελών σκαφών αναψυχής ως επαγγελματικών.Η αγορά υπερπολυτελών σκαφών αναψυχής, τα οποία εμφανίζονται ως επαγγελματικά, σε συνδυασμό με την έκδοση αποδείξεων ενοικίασής τους μεγάλης αξίας προς ιδιώτες για ταξίδια και κρουαζιέρες, μπορεί να δικαιολογήσει τεράστια ποσά που προέρχονται από μη εμφανείς πηγές, δεδομένου ότι τα επαγγελματικά σκάφη φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Οι επιτήδειοι (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) όπως έχει διαπιστωθεί εμφανίζουν εικονικά τιμολόγια και αποδείξεις μεγάλης αξίας για την ενοικίαση των υπερπολυτελών σκαφών αναψυχής από ιδιώτες. Στην πραγματικότητα όμως τα σκάφη αναψυχής δεν απέπλεαν ποτέ από το λιμάνι και όλες οι ενοικιάσεις προς ιδιώτες ήταν εικονικές. Στους ελέγχους που θα κάνει το υπουργείο Οικονομικών θα ερευνά αν όντως πρόκειται για επαγγελματικό σκάφος, και αν ο ιδιοκτήτης διάγει κεκαλυμμένα πολυτελή βίο εξαιτίας της χρήσης του εν λόγω τεχνάσματος. Επίσης, εάν μέσω αυτής της πρακτικής τελείται νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.4) Αιτήσεις προβληματικών εταιριών για πτώχευση αφού προηγουμένως έχουν προβεί σε εξαγωγή των εταιρικών τους κεφαλαίων σε λογαριασμούς θυγατρικών ή εξωχώριων εταιριών του εξωτερικού.Εταιρίες με μεγάλα χρέη προς το δημόσιο και τα πιστωτικά ιδρύματα υποβάλλουν στις αρμόδιες αρχές επίσημη αίτηση ένταξης σε πτωχευτική διαδικασία.Με τον τρόπο αυτό, οι πιστωτές πιεζόμενοι από τον κίνδυνο ολικής απώλειας των κεφαλαίων τους, προβαίνουν σε συμφωνίες διακανονισμού με τις υπό πτώχευση εταιρίες και συμφωνούν αφενός στη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους των κεφαλαιακών τους απαιτήσεων και αφετέρου στη διευθέτηση του υπολοίπου με τρόπο που να ανταποκρίνεται στη δυνατότητα των προβληματικών εταιριών να αποπληρώσουν τις οφειλές τους προς αυτούς.
Ωστόσο, πριν την υποβολή τους της άνω αίτησης υπαγωγής στην πτωχευτική διαδικασία, οι εταιρίες στέλνουν μεγάλα ποσά ρευστών διαθεσίμων στο εξωτερικό. Συνήθως, τα κεφάλαια μεταβιβάζονται μέσω εικονικών τιμολογίων παροχής υπηρεσιών σε λογαριασμούς θυγατρικών εταιριών εξωτερικού ή offshore ελεγχόμενων από τις ίδιες. Το αποτέλεσμα είναι οι ιδιοκτήτες των εταιριών να υποβάλλουν αρνητικές φορολογικές δηλώσεις και συνεπώς να δηλώνουν αδυναμία εξόφλησης των πιστωτών τους και να επιχειρούν διαγραφή χρεών τους, ενώ οι ίδιοι έχουν χρήματα στο εξωτερικό. Το υπουργείο Οικονομικών θα ελέγχει αν τα τελευταία χρόνια υπάρχουν εικονικές συναλλαγές με εξωχώριες ή θυγατρικές εταιρίες με σκοπό την απομείωση των κεφαλαίων.
5) Εταιρίες πίεσης (stress companies).Εταιρίες υψηλής φοροδιαφυγής προκειμένου να αποφύγουν τις νομικές συνέπειες που προκύπτουν από την παραβατική τους συμπεριφορά προβαίνουν στην «εικονική» τους μεταβίβαση σε νέες εταιρίες με μετοχικό κεφάλαιο πολύ μικρότερο από το σύνολο των υποχρεώσεων των παλαιών εταιριών.
Εναλλακτικά, προβαίνουν σε αλλαγή της επωνυμίας τους αλλά και των νομίμων εκπροσώπων τους (συνήθως με άτομα χωρίς προσωπική περιουσία). Με αυτό τον τρόπο, οι πιστωτές αυτών των εταιριών εξαναγκάζονται να αποδεχτούν σημαντικές μειώσεις ή ακόμα και ακυρώσεις των οικονομικών τους απαιτήσεων από τις εν λόγω εταιρίες.
6) Απάτη στον ενδοκοινοτικό ΦΠΑ.
Έχουν αναπτυχθεί διάφορες μορφές απάτης στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές με σκοπό τη μη απόδοση του ΦΠΑ ή την παράνομη επιστροφή του. Οι μορφές αυτές απάτης στο ΦΠΑ είναι γνωστές και καταγεγραμμένες από τις φορολογικές ελεγκτικές αρχές. Οι κυριότερες από αυτές είναι οι εικονικές ενδοκοινοτικές παραδόσεις, η απλή απάτη εξαφανισμένου έμπορου, η κυκλική απάτη τύπου Carousel κα. Οι νέα τάσεις που εμφανίζονται εντοπίζονται κυρίως στον χώρο της ενέργειας, όπως στα δικαιώματα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τα μέταλλα, και το φυσικό αέριο.7) Αγορά κερδισμένων τυχερών παιχνιδιών ΟΠΑΠ και λαχείων.
Είναι αρκετά συνήθεις οι περιπτώσεις φορολογουμένων φυσικών προσώπων που προμηθεύονται μέσω υπαλλήλων του ΟΠΑΠ, ιδιοκτητών πρακτορείων ΠΡΟΠΟ και με την βοήθεια διαφόρων μεσαζόντων, κερδισμένα λαχεία ή δελτία από διάφορα παιχνίδια του ΟΠΑΠ ( Στοίχημα, ΚΙΝΟ, Τζόκερ, Λόττο) από πραγματικούς τυχερούς με σκοπό την χρησιμοποίηση τους για δικαιολόγηση των τεκμηρίων στις φορολογικές τους δηλώσεις, αλλά και εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες.