Τη συνολική επανεξέταση των επιδομάτων ανεργίας, αναπηρίας και στέγασης, με παράλληλη εισαγωγή εισοδηματικών κριτηρίων, εισηγείται ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) σε έκθεσή του που εκπονήθηκε κατόπιν σχετικής αίτησης του υπουργείου Εργασίας.
Από την 1-1-2015 θα ξεκινήσει η εφαρμογή του προγράμματος ενοποίησης των κοινωνικών επιδομάτων με φορέα υλοποίησης τον Οργανισμό, ενώ θα συγκροτηθεί και Εθνικό Μητρώο Δικαιούχων Προνοιακών Επιδομάτων.
«Σήμερα ολοκληρώνεται η λειτουργική επισκόπηση των κοινωνικών προγραμμάτων με στόχο την ορθολογικότερη εφαρμογή τους και τη δικαιότερη κατανομή τους στους δικαιούχους», τόνισε κατά την παρουσίαση της έκθεσης στο υπουργείο Εργασίας, ο υφυπουργός Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, Βασίλης Κεγκέρογλου.
«Ακρογωνιαίος λίθος της προτεινόμενης πολιτικής είναι να δημιουργήσουμε ένα "δίχτυ ασφαλείας" το οποίο με τη σειρά του θα κατοχυρώνει και στη χώρα μας ένα "ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης" σε κάθε πολίτη», ανέφερε ο κ. Κεγκέρογλου και πρόσθεσε ότι οι πυλώνες της πολιτικής που έχει σχεδιασθεί είναι η δημιουργία του Εθνικού Μητρώου Δικαιούχων Προνοιακών Επιδομάτων, η απόδοση των οικογενειακών επιδομάτων στη βάση εισοδηματικών κριτηρίων, η επιμήκυνση της καταβολής του επιδόματος ανεργίας, η διεύρυνση της ομάδας των δικαιούχων, η αναβάθμιση του μηχανισμού ελέγχων καταβολής επιδομάτων αναπηρίας, και η ενοποίηση των Ταμείων Κοινωνικής Ασφάλισης.
Η πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος έχει ήδη νομοθετηθεί για να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2014 και θα περιλαμβάνει την χορήγηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος με άμεση οικονομική ενίσχυση των ωφελουμένων και την παροχή πλέγματος υπηρεσιών από τις οποίες η ομάδα-στόχου για τυπικούς ή μη λόγους έχει αποκλειστεί. Η πιλοτική εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος έχει θεσπισθεί με το νόμο 4093/2012.
Στα συμπεράσματα της μελέτης του ΟΟΣΑ για τα κοινωνικά προγράμματα, επισημαίνεται μεταξύ των άλλων ότι το ποσοστό μακροχρόνια ανέργων, έφτασε στο 50% το 2011 και ξεπέρασε το 60% το 2012. ενώ παρατηρείται αλματώδης αύξηση της ανεργίας στους νέους από το 2008.
Οι οικογένειες, και ειδικά οι μονογονεϊκές, χρειάζονται πιο αποτελεσματική προστασία, όμως τα οικογενειακά επιδόματα μπορεί είναι πολλά, αλλά στην προσπάθεια να καλύπτουν πολλούς αποδέκτες, δεν επαρκούν. Αντίστοιχα, σημειώνεται πως τα επιδόματα αναπηρίας είναι περίπλοκα και αναποτελεσματικά.
Το συμπέρασμα είναι ότι μόνο το 50% των δικαιούχων ανήκουν στο φτωχότερο 30% του πληθυσμού, ενώ αντιθέτως κάποιες παροχές είναι διαθέσιμες και για όσους κατατάσσονται στα δεκατημόρια του πιο υψηλού συνολικού εισοδήματος.
Στην αναφορά στα μέτρα λιτότητας που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής, επισημαίνεται ότι έχουν οδηγήσει περισσότερους ανθρώπους στη φτώχεια. Το 2009, κάτω από το όριο της φτώχειας βρισκόταν το 19,6% του ελληνικού πληθυσμού - ποσοστό που αυξήθηκε οριακά μετά την οικονομική ύφεση και την εφαρμογή των μέτρων λιτότητας το 2010 και το 2011.
Συνδυαστικά, το ποσοστό των ατόμων κάτω από το όριο της φτώχειας αντιπροσώπευε το 25,83% του συνολικού πληθυσμού το 2010 και το 30,49% το 2011.
Στην έκθεσή του τέλος, ο Οργανισμός θεωρεί απαραίτητη τη σύσταση μιας διακυβερνητικής Ομάδας Κρούσης (Task Force), με επικεφαλής το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, η οποία θα αναφέρεται στον πρωθυπουργό, και θα έχει για σκοπό την ενίσχυση της συλλογικής δέσμευσης ως προς τον καθορισμό και την εφαρμογή
της μεταρρύθμισης. Θα πρέπει επίσης να συμμετέχουν το υπουργείο Οικονομικών και μικρός αριθμός επιλεγμένων ακαδημαϊκών.