Βιέννη 1938. Ο Φρόυντ αρνείται να μεταφέρει τις αδελφές του στην Αγγλία. Και χάθηκαν όλες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί. Αυτό το άγνωστο και τραγικό επεισόδιο από την ζωή του πατέρα της ψυχανάλυσης διηγείται ο Γκότσε Σμιλέφσκι σε ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα με τίτλο Η Λίστα του Φρόυντ.
«Τα γεγονότα είναι πραγματικά. Τα βρίσκουμε σε όλες τις βιογραφίες του Φρόυντ. Αλλά την αναχώρησή του για το Λονδίνο όπου έζησε ως το τέλος της ζωής του σε ένα άνετο σπίτι και το θάνατο των τεσσάρων αδελφών του σε στρατόπεδα ποτέ δεν το διηγήθηκε κανείς» αναφέρει ο συγγραφέας στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Ο Γκότσε Σμιλέφσκι γεννήθηκε το 1975 στα Σκόπια όπου και ζει ως σήμερα. Για το βιβλίο του κέρδισε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας, ως τιμή για τις ξεχασμένες γυναίκες της ιστορίας. Το βιβλίο του έχει μεταφραστεί ήδη σε 30 γλώσσες.
Ποιό είναι το ιστορικό πλαίσιο της ιστορίας: Ενώ εκδίδεται βίζα στον Φρόιντ για να αναχωρήσει για το Λονδίνο του επιτρέπεται να δώσει μια λίστα με 20 άτομα που θέλει να πάρει μαζί του. Στη λίστα εμφανίζονται τα ονόματα του γιατρού του, της οικογένειας του γιατρού του, των νοσοκόμων του, των υπηρετριών του, της κουνιάδας του. Αλλά τα ονόματα των τεσσάρων αδελφών του Rosa, Marie, Adolfina και Paula δεν υπάρχουν στη λίστα.
«Οι λόγοι που οδήγησαν τον Φρόιντ σε αυτή την επιλογή είναι άγνωστοι, δεν έκανα παρά να τους φανταστώ», λέει ο συγγραφέας. Περιφρόνηση, ψυχρότητα, εγωκεντρισμός της ιδιοφυίας, τύφλωση απέναντι στην απειλή Ναζί; Ο Φρόιντ υποθέτει ότι οι αδελφές του δεν κινδυνεύουν μένοντας στη Βιέννη την ώρα που ο ίδιος επιλέγει την εξορία. Μόνο η μεγαλύτερη αδελφή του Αννα, παντρεμένη στην Αμερική, διαφεύγει το στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Μέσα από τη φωνή της Adolfina, της αγαπημένης αδελφής του Φρόιντ, ο συγγραφέας μας εισάγει στην Βιέννη της καλλιτεχνικής και πνευματικής κορύφωσης η οποία πέρασε αιφνιδιαστική κάμψη με την άνοδο του ναζισμού. Βασανισμένη ψυχή, παιδί που δεν αγαπήθηκε από μια βίαιη και αυταρχική μητέρα, γυναίκα καταδικασμένη στη μοναξιά η Adolfina διηγείται με μελαγχολία την παιδική της ηλικία με τον πολυαγαπημένο της αδελφό, αφηγείται τις αναμνήσεις, τις παραλείψεις και την αδυναμία της να κατανοήσει την κίνηση του Σιγκμουντ να την αφήσει πίσω.
«Θέλησα να ξαναδώσω το λόγο σε αυτές τις γυναίκες που καταδικάστηκαν στη λήθη και στη σιωπή. Είναι συναρπαστικό να σκύβεις πάνω από τη μοίρα όσων ζουν στη σκιά μιας μεγάλης προσωπικότητας» αναφέρει ο συγγραφέας.
Στο μυθιστόρημα εμφανίζονται επίσης η αδελφή του διάσημου ζωγράφου Γκιουστάβ Κλιμτ Κλάρα καθώς και η Οτλα Κάφκα, που θυσιάστηκαν επίσης στο βωμό των διάσημων αδελφών. Από τις πιο συναρπαστικές σελίδες στο μυθιστόρημα είναι αυτές για τον εγκλεισμό της Adolfina σε ψυχιατρική κλινική.
«Στα Σκόπια οι άνθρωποι δεν πάνε πολύ στον ψυχαναλυτή, ίσως γιατί στη μικρή μας χώρα όλοι μιλάνε πολύ μεταξύ τους» αναφέρει ο Γκότσε Σμιλέφσκι, ο οποίος έκανε σπουδές σε πολλά πανεπιστήμια, στα Σκόπια, στην Πράγα και στη Βουδαπέστη.
Για να γράψει αυτό το μυθιστόρημα ο συγγραφέας διάβασε πολλά έργα για την ψυχανάλυση και την έννοια της τρέλας σε εκείνη την εποχή, Μισέλ Φουκώ, Ντελέζ, Γκατταρί, Ζούλια Κρίστεβα και άλλους, καθώς και πολλά έργα για την κοινωνία του 19ου και αρχές του 20ού αιώνα. Ο συγγραφέας έγραψε επίσης το διάσημο βιβλίο Συνομιλίες με τον Σπινόζα το 2002.