Η εικόνα ενός καραβανιού από σκλάβους οι οποίοι ζουν και αναπνέουν με την εντολή του αφεντικού τους, μοιάζει ξένη στον Δυτικό πολιτισμό. Για τον Ματάλα Ουλντ Μπαράκ Αλσάλεμ όμως, έναν Αφρικανό πρώην σκλάβο από την Μαυριτανία αυτή η κόλαση ήταν για πολλά χρόνια η καθημερινότητα του μέχρι που αποφάσισε να δραπετεύσει.
Ο Ματάλα, γεννήθηκε σε μια ερημική περιοχή της Μαυριτανίας από γονείς σκλάβους της φυλής Hratine. Η φυλή του, είναι οι απόγονοι από τις ομάδες Αφρικανών οι οποίοι επί σειρά αιώνων, αποτελούσαν την πιο εύκολη και προσιτή «προμήθεια» σε σκλάβους των Αράβων Μπερμπέρων. Ετσι ήταν φυσικό και ο Ματάλα με την γέννηση του να συγκαταλεχθεί στα περίπου 3,5 εκατ. ανθρώπων οι οποίοι είναι σκλάβοι στην Μαυριτανία, αναφέρει η Deutsche Welle.
Η έννοια της σκλαβιάς στην Μαυριτανία, όσο αποκρουστική και να φαίνεται στο δυτικό κόσμο, είναι καθημερινή πραγματικότητα για την αφρικανική χώρα, καθώς όπως αναφέρει στην ιστορία του ο Ματάλα, «οι σκλάβοι είναι η περιουσία των αφεντικών τους και ζουν για να πραγματοποιούν τις επιθυμίες τους- όπως και τα παιδιά τους τα οποία συνήθως είναι αποτέλεσμα του βιασμού των γυναικών από τα αφεντικά τους. Η απόδραση από την σκλαβιά είναι σπάνια και απαιτεί τον απόλυτο συγχρονισμό γεγονότων τα οποία εκτυλίσσονται τυχαία», αναφέρει ο Ματάλα, ενώ και η DW χαρακτηρίζει την απόδραση του «τυχερή» και «ασυνήθιστη».
Ως σκλάβος, οι ευθύνες του Ματάλα και της αδερφής του Σκέδα, ήταν καθαρίζουν τις καμήλες και τα κατσίκια των αφεντικών τους, να μαγειρεύουν και να αποθηκεύουν ξύλα και νερό. «Ενα απλό λάθος τιμωρείται συνήθως με μαστίγωμα», αναφέρει ο Αφρικανός πρώην σκλάβος.
Οταν η τύχη χαμογέλασε στον Ματάλα
Η σύγχρονη αυτή κόλαση την οποία ζούσε ο Ματάλα, τελείωσε το 2004 όταν μια ημέρα ταξίδεψε προκειμένου να ταΐσει τις καμήλες του αφεντικού του κοντά στα σύνορα με το Μάλι. Εκεί, τον πλησίασαν οι συνοριοφύλακες και του πρότειναν να δουλέψει ως βοσκός στα κοπάδια τους. «Τους είπα ότι είμαι σκλάβος και δεν μπορούσα να πάω λόγω του αφεντικού μου- Θα με έδερνα εάν το έκανα», αναφέρει ο Ματάλα.
Ωστόσο, ο αρχηγός των συνιοριοφυλάκων επέμεινε και ζήτησε να μάθει την οικογενειακή κατάσταση του Ματάλα και του υποσχέθηκε ότι μπορούσε να τον ελευθερώσει εάν ήθελε. «Του είπα ναι, αλλά ήθελα εγγυήσεις ότι δεν θα γυρνούσα πίσω στο αφεντικό μου και εκείνος μου τις έδωσε», αφηγείται ο Ματάλα.
Πρόσωπο με πρόσωπο με το αφεντικό του
Το αφεντικό του Ματάλα, δεν ήθελε για κανέναν λόγο να τον αφήσει να φύγει και γι αυτό εμφανίστηκε στη βάση της συνοριοφυλακής μαζί με τα αδέρφια του και απαίτησε να του παραδώσουν την ιδιοκτησία του. Ωστόσο ο διοικητής της βάσης είπε ότι ο Αφρικανός σκλάβος μπορούσε -για πρώτη φορά- να αποφασίσει το μέλλον του.
«Το αφεντικό μου, μου είπε να επιστρέψω μαζί του γιατί είμαστε οικογένεια, ωστόσο εγώ του είπα ότι δεν είμαστε. Του είπα ότι βίασε την μητέρα και την αδερφή μου μπροστά μου, ότι χτυπούσε επανειλημμένως εμένα και τον αδερφό μου και πως προτιμούσα να πεθάνω παρά να επιστρέψω σε αυτόν», αφηγείται ο Ματάλα.
Αναζητώντας την οικογένεια του
Με την πίεση ανθρωπιστικών οργανώσεων, ο Ματάλα ελευθερώθηκε και μετά από έναν χρόνο εντόπισε την μητέρα και τον αδερφό του που είχαν επίσης δραπετεύσει. Αλλά η οικογένεια του δεν είχε συμπληρωθεί, καθώς έλειπε η αδερφή του και τα παιδιά της, τα οποία απέκτησε μετά από χρόνια βιασμών από το αφεντικό της.
Για αρκετό καιρό, ο Ματάλα προσπαθούσε να βρει την αδερφή του, ωστόσο ο κυβερνήτης της περιοχής είχε την ίδια καταγωγή με το πρώην αφεντικό του και δεν βοηθούσε ιδιαίτερα.
Το τέλος της Οδύσσειας του Ματάλα, ήρθε μόλις ανέλαβε κυβερνήτης ένας άνδρας με την ίδια καταγωγή με τον πρώην σκλάβο. Γνωρίζοντας και αυτός τα βάσανα της φυλής του, τον βοήθησε να εντοπίσει την αδερφή του.
Πλέον ο Ματάλα και η 10μελής οικογένεια του, ζουν στην πόλη Νουακχοτ και όπως επισημαίνει και η DW, «αν και είναι φτωχοί, κάθε λίρα που βγάζουν είναι δική τους και μια νέα ζωή έχει αρχίσει γι αυτούς».
φωτογραφία: Safa Faki