Μία ξηρασία διάρκειας 300 ετών πιθανότατα ευθύνεται για την παρακμή πολλών πολιτισμών της ανατολικής Μεσογείου, μεταξύ των οποίων και της αρχαίας Ελλάδας, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 14 Αυγούστου.
Οπως αναφέρεται σε σχετικό άρθρο της Huffington Post, μια απότομη παύση των βροχοπτώσεων μπορεί να οδήγησε στην κατάρρευση αρκετών ανατολικών πολιτισμών της Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης και της αρχαίας Ελλάδας, περίπου 3.200 χρόνια πριν.
Η πείνα και οι συγκρούσεις που προέκυψαν από την χρόνια ξηρασία είναι μία ικανοποιητική εξήγηση για την εξαφάνιση του ισχυρού πολιτισμού των Χετταίων που κυβέρνησε το μεγαλύτερο μέρος της Ανατολίας.
Ακόμη και κατά τη διάρκεια της ακμής του Κλασικού Ελληνικού πολιτισμού, υπήρξαν σαφείς υπαινιγμοί για το πώς καταστράφηκε ο προηγούμενος πολιτισμός. Η «Ιλιάδα» του Ομήρου, γραμμένη τον όγδοο αιώνα π.Χ. κάνει λόγο για ένα θρυλικό πόλεμο μεταξύ της Σπάρτης και της Τροίας, δίνοντας μια εικόνα των εξελιγμένων ελληνικών πόλεων-κρατών, τα οποία αποδεικνύονται με τις σχετικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις
«Οι κλασιοί ελληνικοί λαοί γνώριζαν από την αρχή ότι είχαν περάσει από μια σκοτεινή εποχή», εξηγεί ο Μπραντον Λι Λέικ, ένας αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Νέου Μεξικού
Η παρακμή της αρχαίας αυτοκρατορίας των Χετταίων της Ανατολίας ξεκίνησε περίπου το 3.300 π.Χ. Περίπου την ίδια εποχή, η Αιγυπτιακή αυτοκρατορία δέχθηκε επιθέσεις από επιδρομές πειρατών, τους λεγόμενους «Λαούς της Θάλασσας», ενώ την ίδια περίοδο καταστράφηκε και ο αρχαίος μυκηναϊκός πολιτισμός στην Ελλάδα. Μέσα στα 400 χρόνια που ακολούθησαν, μεγάλοι πολιτισμοί κατέρρεαν σαν τραπουλόχαρτα και δεν αναστήθηκαν ποτέ ξανα.
Η αιτία αυτής της κατάρρευσης που χρονολογείται την Εποχή του Χαλκού καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου. Κάποιοι αρχαιολόγοι υποστήριξαν ότι οι οικονομικές δυσκολίες ευθύνονται για την παρακμή, ενώ άλλοι πρότειναν ότι η αιτία σχετίζεται με γιγάντιο τσουνάμι, ή σεισμό, ή τεράστια ξηρασία.
,Προηγούμενες μελέτες που εξέτασαν την πιθανότητα της ξηρασίας έβρισκαν μόνο τυπικά στοιχεία που δείχνουν ότι υπήρξε ξηρασία για μικρό χρονικό διάστημα, γεγονός που καθιστά δύσκολο για τους ερευνητές να εξάγουν συμπεράσματα για το σύνολο της περιόδου» δήλωσε ο Ντρέικ
Σε μία προσπάθεια να ρίξουν φως στο σκοτεινό αυτό κεφάλαιο της Μεσογειακής ιστορίας, ο Ντέιβιντ Κανιεβσκι, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο Paul Sabatier-Tuluz στη Γαλλία, και οι συνεργάτες του, συνέλεξαν αρχαίους πυρήνες ιζημάτων από την Αλυκή της Λάρνακας, κοντά στο Χαλά Σουλτάν Τεκκέ στην Κύπρο. Η λίμνη ήταν κάποτε ένα λιμάνι, αλλά στέγνωσε πριν από χιλιάδες χρόνια.
Μια μείωση του θαλάσσιου πλαγκτόν και των φυκιών αποκάλυψε ότι η λίμνη ήταν κάποτε ένα λιμάνι ανοικτό προς τη θάλασσα μέχρι περίπου το 1450 π.Χ., όταν το λιμάνι μετατράπηκε πάνω από 100 χρόνια σε μια μεσόγεια λιμνοθάλασσα. Παράλληλα η μελέτη αποκάλυψε ότι από το 1200 π.Χ., η γεωργία στην περιοχή συρρικνώθηκε και δεν ανέκαμψε μέχρι περίπου το 850 π.Χ.
«Αυτή η αλλαγή του κλίματος που οδηγεί στην καταστροφή των καλλιεργειών, στην έλλειψη και την πείνα, δημιούργησε μεγάλες κοινωνικοοικονομικές κρίσεις και ανάγκασε τους ανθρώπους να μεταναστεύσουν» αναφέρουν οι συντάκτες της έρευνας.
«Τα αποτελέσματα ενισχύουν την άποψη ότι μια μαζική ξηρασία προκάλεσε την κατάρρευση των πολιτισμών κατά την Εποχή του Χαλκού.» εξηγεί ο Ντρέικ. Η πείνα μπορεί να προκάλεσε την τεράστια μαζική μετανάστευση των ανθρώπων και αυτός μπορεί να είναι ο λόγος που οι μυστηριώδεις Λαοί της θάλασσας που εισέβαλαν στην Αίγυπτο εν τέλει εγκαταστάθηκαν εκεί.
Ωστόσο, η τραγική ειρωνεία είναι ότι εκείνοι που εν τέλει επηρεάστηκαν από την κλιματική αλλαγή είναι εκείνοι που δεν την συνειδητοποίησαν καν. «Χρειάστηκε περισσότερα από 200 χρόνια για να αλλάξει το κλίμα και οι άνθρωποι μπορεί να μην κατάλαβαν ποτέ άμεσα την καταστροφική του δράση επειδή συνέβη με τόσο αργούς ρυθμούς» εξηγεί ο Ντρέικ.