Η CIA παραδέχεται ότι ήταν πίσω από το πραξικόπημα στο Ιράν στις 19 Αυγούστου του 1953 [εικόνες]

Ηταν 19 Αυγούστου του 1953 όταν οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία ανέτρεπαν τον πρωθυπουργό του Ιράν Μοχάμεντ Μοσαντέκ, καθορίζοντας για 60 χρόνια έναν αμερικανο-περσικό πόλεμο που κορυφώθηκε με την εισβολή στην αμερικανική πρεσβεία στην Τεχεράνη το 1979 (η Οσκαρική ταινία Argo). 60 χρόνια μετά η CIA το παραδέχεται.

Δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του Εθνικού Αρχείου Ασφαλείας των ΗΠΑ ένα σύντομο απόσπασμα από τη «Μάχη για το Ιράν», μια εσωτερική έκθεση που εκπονήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1970 από άνδρες της CIA. Και είναι ουσιαστικά μια ιστορική παραδοχή ότι η CIA προχώρησε στο πραξικόπημα και σε εκείνη την αμφιλεγόμενη ανατροπή.

Το έγγραφο που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1981, αλλά με το μεγαλύτερο μέρος του αποκομμένο, συμπεριλαμβανομένου του κεφαλαίου III με τίτλο «Κρυφή Δράση», αυτού που περιγράφει το πραξικόπημα.

«Το στρατιωτικό πραξικόπημα που ανέτρεψε τον Μοσαντέκ και το Εθνικό υπουργικό του συμβούλιο έγινε υπό τη διεύθυνση της CIA ως πράξη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής», αναφέρεται στο μέχρι πρότινος απόρρητο έγγραφο.

TPAJAX ήταν η κωδική ονομασία της CIA για το πραξικόπημα. Αποτελούνταν από διάφορα στάδια: τη χρήση προπαγάνδας, την υπονόμευση του Μοσαντέκ, την πρόκληση του Σάχη για συνεργασία, την δωροδοκία μελών του κοινοβουλίου, την οργάνωση των δυνάμεων ασφαλείας.

Να σημειωθεί ότι δύο Αμερικανοί πρόεδροι, ο Μπιλ Κλίντον και ο Μπαράκ Ομπάμα, έχουν αναγνωρίσει δημοσίως το ρόλο των ΗΠΑ στο πραξικόπημα.