Γάλλοι ερευνητές κατάφεραν να δουν ακριβώς τι συμβαίνει στον οργανισμό μας όταν μας τσιμπάει ένα κουνούπι. Χρησιμοποιώντας μικροσκόπιο και ένα ποντίκι εργαστηρίου, κατάφεραν να καταγράψουν την «εσωτερική διαδικασία» του τσιμπήματος.
Η Βαλερι Σουρμέ και οι συνεργάτες της από το Ινστιτούτο Παστέρ στο Παρίσι, παρακολούθησαν μέσα από ένα μικροσκόπιο, καθώς ένα κουνούπι φορέας ελονοσίας τσίμπησε ένα αναισθητοποιημένο ποντίκι. Τα βίντεο που δημιουργήθηκαν, παρέχουν μια άνευ προηγουμένου ματιά στο τι ακριβώς συμβαίνει όταν ένα κουνούπι δαγκώνει έναν ξενιστή και πίνει το αίμα του.
Αρχικά προκαλεί μεγάλη εντύπωση το πόσο ευλύγιστο είναι το ρύγχος του κουνουπιού, αφού μπορεί να γυρίσει σε σχεδόν ορθή γωνία, ψάχνοντας στα τυφλά ανάμεσα στα δερματικά κύτταρα.
Από μακριά, το ρύγχος ενός κουνουπιού μπορεί να μοιάζει σαν ένα ενιαίο σωλήνα, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα πολύπλοκο σύνολο εργαλείων, που περιβάλλεται από ένα περίβλημα που ονομάζεται «επιχείλιος χόνδρος», ο οποίος οπισθοχωρεί όταν το έντομο τσιμπάει, επιτρέποντας στο ρύγχος να γλιστρήσει μέσα στο δέρμα του ποντικιού.
Η μεγάλη κεντρική βελόνα στο βίντεο είναι στην πραγματικότητα δύο παράλληλοι σωλήνες-υποφάρυγγες, οι οποίοι στέλνουν το σάλιο κάτω, και ο επιχείλιος χόνδρος, ο οποίος στέλνει το αίμα στο κουνούπι. Όταν ένα κουνούπι βρίσκει ένα ξενιστή, οι σωλήνες καρφώνονται γύρω από το αιμοφόρο αγγείο. Ωστόσο χρειάζονται συχνά πολλές προσπάθειες, και μερικά λεπτά, να βρει ένα.
Το δεύτερο βίντεο δείχνει τι συμβαίνει όταν το κουνούπι επιτέλους βρίσκει αιμοφόρο αγγείο. Κατά μέσο όρο, πίνουν για περίπου 4 λεπτά και εστιάζοντας με το μικροσκόπιο, η Σουμέ κατάφερε να δει τα ερυθρά αιμοσφαίρια να κατρακυλούν μέχρι στόμα τους. Μάλιστα πολλές φορές τραβούν με τόση δύναμη το αίμα, ώστε τα αιμοφόρα αγγεία αρχίζουν να καταρρέουν. Όταν κάποιο από αυτά σπάσει σκορπίζοντας το αίμα, το κουνούπι υποχωρεί και συνεχίζει να πίνει από την «λίμνη αίματος» που δημιουργήθηκε.
Όταν τα κουνούπια είναι μολυσμένα με τα πλασμώδια που προκαλούν την ελονοσία, χρειάζονται περισσότερο χρόνο να ψάξουν για αιμοφόρα αγγεία. Δεν είναι σαφές γιατί τα παράσιτα μπορούν να ελέγχουν το νευρικό σύστημα του εντόμου ή την αλλαγή της δραστηριότητας των γονιδίων στα σαγόνια του, όμως τα μολυσμένα κουνούπια δυσκολεύονται στην αναζήτησή τους για το αίμα, γεγονός που αυξάνει προφανώς τις πιθανότητες μετάδοσης της ασθένειας.
Πολλές ώρες μετά από το τσίμπημα η ομάδα της Σουμέ, βρήκε πλασμώδια στο δέρμα των τρωκτικών, συσσωρευμένα σε περιοχές που ήταν επίσης γεμάτες με το σάλιο του κουνουπιού. Το κουνούπι εκκρίνει σάλιο στο δέρμα του ποντικιού, απελευθερώνοντας ουσίες που εμποδίζουν την καταστροφή των αιμοφόρων αγγείων, σταματούν τη διαδικασία πήξης του αίματος, και προλαμβάνουν την φλεγμονή.
Η ομάδα εξέτασε επίσης «εμβολιασμένα» ποντίκια, τα οποία φορτώθηκαν με αντισώματα που αναγνωρίζουν το σάλιο ενός κουνουπιού. «Μερικοί άνθρωποι, ιδίως στην Αφρική και την Ασία, τσιμπιούνται από κουνούπια αρκετές φορές κάθε μέρα, γι 'αυτό ήθελα να ξέρω αν τα κουνούπια συμπεριφέρονταν διαφορετικά όταν τα ζώα είχαν εμβολιαστεί κατά του σάλιου τους» εξηγεί η Σουμέ.
Οπως παρατήρησε, τα αντισώματα που αντιδρούν με το σάλιο του εντόμου κατά τη διάρκεια του τσιμπήματος, σχηματίζουν αισθητά λευκά συσσωματώματα που φράζουν τα μικρότερα αιμοφόρα αγγεία, σταματώντας τα κουνούπια από το να τα τσιμπήσουν.
Πέρα από τα εντυπωσιακά βίντεο, αυτές οι ανακαλύψεις μας λένε πολλά περισσότερα για τη διαδικασία μετάδοσης της ελονοσίας από τσίμπημα κουνουπιού.