Ο Τάσος (ΤΑΖ) Θεοδωρόπουλος, περιπλανιέται στις λεωφόρους ενός κινήματος που άλλαξε τον κόσμο, ακολουθώντας τις οδηγίες ενός προσεγμένου μεν, εντελώς τουριστικού δε, κινηματογραφικού οδηγού.
ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ / ON THE ROAD
Βαθμολογία: 6 / 10
Κατάλαβα δύο φορές ότι κάτι δεν μου πάει καλά με την κινηματογραφική διασκευή του εμβληματικού βιβλίου του Τζακ Κέρουακ. Η πρώτη ήταν φυσικά όταν την είδα αν και σαν καρτ ποστάλ πρέπει να ομολογήσω ότι πέρασα μια χαρά. Η δεύτερη φορά είναι τώρα που έκατσα να γράψω για την ταινία του Βάλτερ Σάλες και αισθάνομαι μια συμβατική πλήξη τύπου άντε να ξεμπερδεύουμε με το κείμενο.
Σίγουρα δεν είναι καλός οιωνός όταν κάθεσαι να γράψεις για μια ταινία βασισμένη σε ένα βιβλίο «κοσμογονίας» που θεμελίωσε το κίνημα των μπίτνικ κι αυτό που αισθάνεσαι είναι βαρεμάρα. Γιατί έτσι μου πέρασε ότι το βίωσε και ο ίδιος ο Σάλες όταν το γύριζε. Και επειδή σίγουρα δεν το βίωσε έτσι, αλλά όπως κάθε δημιουργός, ήταν σίγουρος ότι πιάνει την ουσία του βιβλίου και των ηρώων του, σημαίνει ότι τελικά αυτό που αισθανόταν ήταν λάθος, ή εξιδανικευμένο και δεν περνάει στον θεατή του.
Έχουν περάσει «αιώνες» από την επαφή μου με το λογοτεχνικό, μυθοπλαστικά αυτοβιογραφικό κείμενο του Κέρουακ για να σου πω με σιγουριά το πόσο πιστή είναι η ταινία σε αυτό. Μπορώ όμως επειδή κουβαλάω την αίσθηση του, να σου πω ότι σίγουρα η ταινία δεν είναι πιστή στο πνεύμα του. Γιατί το να μου εικονογραφήσεις (πανέμορφα ομολογουμένως) με φολκλόρ διάθεση και απόσταση ασφαλείας τις περιπέτειες «στο δρόμο» μιας ομάδας νέων παραμονές της δεκαετίας του 50 που πειραματίζονται με το σεξ, με ουσίες, με τα όρια τους, προσπαθώντας να επαναπροσδιοριστούν, να φτάσουν στον πυρήνα της αλήθειας τους, την ώρα που ταυτόχρονα δημιουργούν ένα από τα σημαντικότερα κινήματα του πλανήτη, δεν αρκεί.
Ειδικά όταν αυτοί οι ήρωες αντιστοιχούν στην πραγματικότητα στα μυθικά ονόματα των Τζακ Κέρουακ, Γουίλιαμ Μπάροουζ, Νιλ Κάσιντι και Άλεν Γκίνσμπεργκ. Ο μύθος των οποίων όταν σπάνια καταφέρνει να βγει από την οθόνη και να σε αγγίξει, το κάνει γιατί ξέρεις για ποιους πρόκειται (αν δεν ξέρεις την πάτησες).
Πάνω κάτω αυτό που βλέπεις είναι το ταξίδι μιας ομάδας ηρώων στην κόλαση και στα άκρα τους σαν επεισοδιακές βινιέτες στιγμιότυπων. Δηλαδή σαν παράθεση best of αποσπασμάτων της παράστασης ενός τσίρκου. «Εδώ είναι που μεθάνε κάργα», «α, εδώ είναι που η Κρίστεν Στιούαρτ τους αυνανίζει την ώρα που οδηγούν και έχει τα βυζιά της έξω». Κάτι τέτοιο.
Ο πυρήνας τους και η ουσία τους, οι εκρήξεις μέσα τους, είναι κατά κύριο λόγο απούσες εκτός από την voice over παράθεση αποσπασμάτων του βιβλίου. Ο περίγυρος που τους διαμορφώνει καταφέρνει λίγο ζορισμένα να εμφανιστεί στο φόντο αλλά μετά κι αυτός εξαφανίζεται. Επειδή ακριβώς το φόντο είναι εξαιρετικά προσεγμένο αλλά σαν κατασκευή, σαν καλλιτεχνική διεύθυνση, όχι σαν «πρωταγωνιστής» όπως θα έπρεπε. Και η σεναριακή προσέγγιση, λες και πέρασε τεστ διαφημιστικού για μπλου τζιν: «Θα το πάμε τόσο ακραία, όσο θεωρεί ότι είναι ακραίο κάτι το μαζικό κοινό αλλά ταυτόχρονα μπορεί να το αποδεχτεί σαν εικόνα, κι όχι παραπάνω». Και είναι κρίμα ειλικρινά, όταν έχεις στη διάθεση σου ένα υπέροχο επιτελείο ηθοποιών που βλέπεις πως διαθέτουν τα φόντα να «κεντήσουν» αν είχαν άλλη καθοδήγηση. Τους Σαμ Ράιλι, Κίρστεν Ντανστ, Γκάρετ Χέντλαντ, Έιμι Άνταμς, Βίγκο Μόρτενσεν και την Κρίστεν Στιούαρτ στην πρώτη της σοβαρή υποκριτική προσπάθεια (αυνανισμού). Την εξαιρετική φωτογραφία του Ερίκ Γκοτιέ (που είχε υπογράψει και τα «Ημερολόγια Μοτοσυκλέτας» του Σάλες) και την μουσική του Γκουστάβο Σανταολάγια.
Σε μια ταινία που ενδεικτικό της αποτυχίας της, είναι πως ενώ στα χαρτιά, αποτελούσε μία από τις δυνατές και με οσκαρικές φιλοδοξίες προτάσεις του 2012 (πρωτοπροβλήθηκε στο περσινό φεστιβάλ των Κανών με χλιαρές κριτικές), εξαφανίστηκε από τον χάρτη και στην Ελλάδα, κατέληξε να «στριμωχτεί» σαν γέμισμα για προβολή στο τέλος του φετινού Ιουλίου. Κι ενώ συνήθως γκρινιάζω για κάτι τέτοια φαινόμενα, εδώ δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω με το διανομέα. Γιατί αυτή η εκδοχή του «Στο δρόμο» έχει πολύ περισσότερες πιθανότητες επιτυχίες, σαν μια ανώδυνη, ταξιδιάρικη ως εικόνα, ρετρομοντέρνα καλοκαιρινή κινηματογραφική επιλογή σε θερινό. Ακριβώς επειδή ακολουθεί σαν ένταση, διακυμάνσεις και ατμόσφαιρα, τις επιταγές της καλοκαιρινής ραστώνης με ψήγματα ρομαντικοποιητικής, επαναστατικής αρτιστίκ παραζάλης.
*Στις αίθουσες από την Πέμπτη 25 Ιουλίου
*** ακολουθήστε τον ΤΑΖ στο www.facebook.com/tazthebuzz ή στο www.twitter.com/klarinabourana. Κάντε LIKE στην επίσημη σελίδα του fb www.facebook.com/SigaikaProductions για να μαθαίνετε όσα χρειάζεστε, προκειμένου να καίτε τον εγκέφαλο (των άλλων) ή επικοινωνήστε με το terra_gelida@hotmail.com για μέιλ και υποθέσεις προσωπικής εκδίκησης.