Βαριά ήταν η σκιά στη συνάντηση Σόιμπλε- Βενιζέλου, από την υποβάθμιση της Πορτογαλίας, η οποία μπορεί να μην έπεσε ακριβώς ως κεραυνός εν αιθρία, αλλά σήμανε συναγερμό και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην Ευρώπη για τους Οίκους Αξιολόγησης λόγω της έντασης του χτυπήματος -τέσσερις βαθμίδες ούτε η Ελλάδα δεν έπεσε-, που ερμηνεύθηκε λίγο ως πολύ απάντηση στις δηλώσεις Μέρκελ. Η σκιά έγινε ακόμα πιο βαριά, αφού και η νέα συνάντηση των τραπεζών στο Παρίσι δεν κατέληξε πουθενά, κυρίως λόγω της στάσης των Γερμανών που επανέφεραν στο τραπέζι τη δική τους πρόταση για ανταλλαγή ομολόγων, με αποτέλεσμα οι οριστικές αποφάσεις τόσο για τη συμμετοχή των ιδιωτών όσο και για το δεύτερο "πακέτο" στήριξης για την Ελλάδα να μετατίθενται προς το Σεπτέμβριο, αφήνοντας εκτεθειμένη όλη την περιφέρεια στις ορέξεις των Οίκων Αξιολόγησης.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Ε. Βενιζέλος, στη συνέντευξή του στους NEW YORK TIMES, όπου έδωσε και το στίγμα της συνάντησής του με τον Γερμανό ομόλογό του, αναφέροντας ότι θα αναζητήσει νέα συμφωνία αναπτυξιακού χαρακτήρα, δήλωσε προβληματισμένος λόγω του ότι οι Οίκοι Αξιολόγησης λειτουργούν αποσταθεροποιητικά. "Δεν έχω πρόβλημα στην εφαρμογή των μέτρων. Το πρόβλημα είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας, όπως επίσης η συμπεριφορά διαφορετικών διεθνών παραγόντων, γιατί έχουμε κάποιες ασύμμετρες απειλές", τόνισε ο υπουργός Οικονομικών, φανερώνοντας την αγωνία του για τον ρόλο που μπορεί να παίξουν οι ιδιώτες στην προσπάθεια να καταστεί βιώσιμο το χρέος.
Και ποια είναι η αντίδραση των Ευρωπαίων και των θεσμικών οργάνων; Μάλλον αμήχανη, αν κρίνει κανείς κατ' αρχήν από τους ελιγμούς του Ζ.Κ. Τρισέ, ο οποίος, αν δεν κάνει κι άλλο πίσω, είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσει ασφυξία στην ελληνική οικονομία, κλείνοντας την πόρτα στα ελληνικά ομόλογα. Το πρόβλημα ξεκινά από την απειλή των Οίκων Αξιολόγησης ότι θα χαρακτηρίσουν επιλεκτική χρεοκοπία το γαλλικό σχέδιο ή όποιο παρεμφερές σχέδιο προβλέπει διακράτηση τίτλων, κάτι που σημαίνει ότι η ΕΚΤ δεν μπορεί να δέχεται ως ενέχυρο τα ελληνικά ομόλογα, τουλάχιστον όσο θα παραμένει η Ελλάδα σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας. Επειδή, όμως, κάτι τέτοιο θα προκαλούσε νέο σοκ στην ελληνική οικονομία -έστω ψυχολογικό- ο πρόεδρος της ΕΚΤ φέρεται να είναι έτοιμος να ανασύρει από το... καπέλο του, ως θαυματοποιός, έναν τέταρτο Οίκο Αξιολόγησης προέλευσης Καναδά, ο οποίος θα χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για να συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα. Το γεγονός, βέβαια, ότι ο Οίκος αυτός ουδέποτε είχε ασχοληθεί με την Ελλάδα είναι μάλλον λεπτομέρεια.
Τι δείχνει, όμως, αυτό; Ότι πολύ απλά η Ευρωζώνη, αντί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στη ρίζα του, προσπαθεί να το παρακάμψει. Είναι ενδεικτικό ότι αν και το Ευρωκοινοβούλιο πιέζει για την έκδοση Ευρωομολόγων, πράγμα που θα έλυνε άπαξ διά παντός το γόρδιο δεσμό των Οίκων Αξιολόγησης, η Κομισιόν εξακολουθεί να οχυρώνεται πίσω από τις γραφειοκρατικές διαδικασίες της... οικονομικής διακυβέρνησης, με τον Όλι Ρεν να δηλώνει ότι σε διαφορετική περίπτωση και τα ευρωομόλογα θα καταντούσαν "σκουπίδια".
Το πλέον εξοργιστικό είναι, όμως, η στάση των κρατών-μελών, κυρίως της Γερμανίας, αφού αν και επέμεναν να εμπλέξουν τον ιδιωτικό τομέα στο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας, προκαλώντας εν πολλοίς τις αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις της χώρας μας -και όχι μόνο- αδυνατούν να καταλήξουν σε μια κοινή λύση.
Είναι ενδεικτικό ότι ενώ μέχρι χθες οι συζητήσεις γίνονταν επί του γαλλικού σχεδίου -το οποίο βέβαια έχει χαρακτηριστεί απαράδεκτο από διεθνείς αναλυτές καθώς επιβαρύνει υπέρμετρα την Ελλάδα και έχει ως στόχο κυρίως την εξασφάλιση των τραπεζών- ξαφνικά η Γερμανία θυμήθηκε το δικό της σχέδιο, που προβλέπει ανταλλαγή ομολόγων, δηλαδή επί της ουσίας επιμήκυνση του Χρέους που λήγει έως το 2014, αφενός τινάζοντας στον αέρα τις συζητήσεις, αφετέρου διακινδυνεύοντας το χαρακτηρισμό του πιστωτικού γεγονότος, δηλαδή της χρεοκοπίας, όπως υπονόησε ο επικεφαλής του IIF που εποπτεύει των συζητήσεων μεταξύ των τραπεζών.
Και κάτι ακόμα.
Η επιμονή του κ. Dallara -ο επικεφαλής του IIF- ότι το "πακέτο" για την Ελλάδα θα πρέπει να ενσωματώνει και τη δυνατότητα επαναγοράς χρέους από τη δευτερογενή αγορά, δεν είναι τυχαία. Επί της ουσίας αναδεικνύει την εκπεφρασμένη εδώ και μήνες άποψη διεθνών και εγχώριων αναλυτών ότι μόνο έτσι μπορεί να μειωθεί σημαντικά το Χρέος και σε συνδυασμό με ένα συντονισμένο roll over να το καταστήσει διαχειρίσιμο...