Διαθέτει ένα μικρό παράδεισο στο Κλησοχώρι Εδέσσης, έκτασης 25 στρεμμάτων, με δασικά δέντρα, οπωροφόρα – περισσότερες από 120 ποικιλίες- λαχανικά, φυτά χλωρής λίπανσης και σιτηρά. Φυτά και λαχανικά μεγαλώνουν μαζί στα «πόδια» των δέντρων και συνυπάρχουν αρμονικά.
Το Φυσικό Αγρόκτημα του Παναγιώτη Μανίκη -ο οποίος μαθήτευσε στον Masanobou Fukuoka- βρίσκεται στο Κλησοχώρι της Έδεσσας, 2 χλμ. νότια απ' το Κέντρο Φυσικής Καλλιέργειας. Η συνολική του έκταση είναι 25 περίπου στρέμματα και είναι ταυτόχρονα ένα δάσος οπωρώνας και λαχανόκηπος. Πάνω από 120 ποικιλίες οπωροφόρων δέντρων μαζί με δασικά δέντρα και λαχανικά λειτουργούν με αρμονία. Το Φυσικό αγρόκτημα το επισκέπτονται γεωπόνοι και αγρότες, ποιητές και μοναχοί, καλλιτέχνες και επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Φυτά και ζώα μαζί
Στο αγρόκτημα αυτό επί δεκαοκτώ συνεχή χρόνια δεν έγινε καμία κατεργασία εδάφους, χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, βοτάνισμα ή ζιζανιοκτονία.
Το κλειδί για τη δημιουργία του αγροκτήματος είναι η αρμονία που επιτυγχάνεται όταν μία μεγάλη ποικιλία φυτών και ζώων ζουν στον ίδιο χώρο.
Η μεγάλη επιτυχία φυτών λύνει ταυτόχρονα το πρόβλημα της διάβρωσης, της βελτίωσης της γονιμότητας του εδάφους, των προσβολών από έντομα και ασθενειών.
Στο αγρόκτημα δεν χρησιμοποιούνται γεωργικά μηχανήματα και η κατανάλωση ενέργειας είναι μηδενική.
Το κέντρο φυσικής καλλιέργειας του Παναγιώτη Μανίκη δημιουργήθηκε από ομάδα εθελοντών το καλοκαίρι του 1999. Φιλοξενείται σε έκταση πεντέμισι στεμμάτων στο Κλησοχώρι της Έδεσσας.
Στόχοι του κέντρου φυσικής καλλιέργειας
1. Σπορές για αναβλάστηση των γυμνών βουνών και των ερήμων.
2. Δημιουργία φυσικών αγροκτημάτων στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
3. Πρακτική ενημέρωση των μαθητών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.
Πώς ξεκίνησε η προσπάθεια φυσικής σποράς
Οι προσπάθειες αναβλάστησης στην Ελλάδα ξεκίνησαν το 1993 από ομάδα εθελοντών και μέχρι το 1998 πραγματοποιούνταν σε διάφορες περιοχές, σε μικρή κλίμακα με επιτυχή αποτελέσματα. Τον Μάρτη και τον Οκτώβρη του 1998 πραγματοποιήθηκαν οι δύο πιο μεγάλες σπορές στον πλανήτη (συνολικής έκτασης 100000 στρεμμάτων) με την μέθοδο της φυσικής καλλιέργειας στην περιοχή της λίμνης Βεγορίτιδος με την παρουσία του εμπνευστή της Masanobou Fukuoka. Τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά γιατί, παρά τις διαβεβαιώσεις, ο χώρος δεν διαφυλάχθηκε από την βόσκηση αιγοπροβάτων. Ακόμα και εκτάσεις περιφραγμένες παραβιάστηκαν και καταπατήθηκαν από τους κτηνοτρόφους.
Το 1999 και το 2000 έγιναν σπορές στο Ποικίλο Όρος της δυτικής Αθήνας σε συνολική έκταση 10000 στρεμμάτων με πολύ μεγάλη επιτυχία.
Το 2004 και το 2006 έγιναν σπορές στην Ανθούσα της Πεντέλης σε έκταση 5000 στρεμμάτων όπου και πάλι η βόσκηση συνετέλεσε σε μειωμένη επιτυχία της προσπάθειας.
Παράλληλα έγιναν σπορές στην Πορτογαλία, Ισπανία Ιταλία σε μικρές εκτάσεις και μία μεγάλη σπορά στην Ινδία με την πρωτοβουλία του τότε πρωθυπουργού Raman Rao.
Ο αγρότης που μαθήτευσε στο πλευρό Ιάπωνα σοφού
Η φυσική καλλιέργεια είναι το καταστάλαγμα της πολύχρονης παρατήρησης της φύσης από τον Masanobu Fukuoka και της ανάπτυξης της πράσινης φιλοσοφίας του.
Όλοι όσοι ασχολούνται με την καλλιέργεια της γης έχουν φτάσει μπροστά σε διλήμματα που παρουσιάζονται μπροστά τους και τους προβληματίζουν με το αν είναι σωστές κάποιες τεχνικές που παραδοσιακά εφαρμόζονται ή προτείνονται από τους ειδικούς γεωπόνους. Όλοι ακολουθούν την γνωστή καλλιέργεια με την άροση, τη ζιζανιοκτονία, τη λίπανση, το κλάδεμα κλπ. Όλοι κατά καιρούς συναντούν προβλήματα δυσεξήγητα ή τα αποτελέσματα των κόπων τους δεν είναι ανάλογα των προσδοκιών τους.
Σε όλα αυτά και σε πολλά ακόμα προβλήματα έρχεται να δώσει λύση η φυσική καλλιέργεια, καρπός της θεωρίας αλλά και της πρακτικής του Masanobu Fukuoka με τις πέντε κύριες αρχές της: '' Όχι όργωμα, όχι λίπασμα, όχι φυτοφάρμακα, όχι βοτάνισμα και όχι κλάδεμα ''.
Ο μαθητής και συνεχιστής του οράματος του Φουκουόκα Παναγιώτης Μανίκης, ένας άνθρωπος ήρεμος, σοβαρός και με ολοκληρωμένη γνώση του θέματος, έχει κάνει σκοπό της ζωής του, τη μεταφορά της γνώσης σε όλα τα ευήκοα και μη ώτα, αποδεικνύοντας έμπρακτα την αποτελεσματικότητα της φυσικής μεθόδου, καλλιεργώντας το κτήμα του με τις αρχές της φυσικής καλλιέργειας.
Διεύθυνση κέντρου φυσικής καλλιέργειας:
Κλησοχώρι Εδέσσης στο 2ο χιλιόμετρο του δρόμου Εδέσσης-Αριδαίας
Ταχυδρομική διεύθυνση
Κέντρο φυσικής καλλιέργειας
Παναγιώτης Μανίκης
Τ.Θ 139 Τ.Κ.58200
Κλησοχώρι Έδεσσα
Τηλ. 23810-27312 ώρες επικοινωνίας 7μμ-9.30μμ
Τι διαδάσκε ο Πάνος Μανίκης για τη γη και την αυτάρκεια
«Για να αλλάξουμε τη γεωργία πρέπει να αλλάξουμε τη διατροφή μας. Καμία αγροτική οικογένεια δεν θα έπρεπε να αγοράζει προϊόντα. Δεν είναι το θέμα πόσα βγάζω μόνο αλλά και πόσα θα ξοδέψω. Εάν βγάλω 10 κιλά σπανάκι θα πάρω 10 ευρώ. Εάν όμως τα κάνω 5 ταψιά σπανακόπιτες θα πάρω 50 ευρώ. Επίσης, όταν ένας αγρότης βγάζει 1000 ευρώ το στρέμμα δεν τον ρωτάμε πόσα ξοδεύει στα νοσοκομεία από τα φυτοφάρμακα που τον δηλητηριάζουν!
Ας εκπαιδεύσουμε και τα παιδιά μας. Ας κάνουμε σχολικούς λαχανόκηπους όπως στην Κορινθία.
Το κάψιμο του χωραφιού πριν το όργωμα στην ουσία δε λύνει κανένα πρόβλημα. Το θέμα είναι να έχουμε βλάστηση όλο το χρόνο.
Ο άνθρωπος πυροβολεί τη φύση γιατί η φύση είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης γι' αυτόν. Αν δεν αλλάξει αυτή η νοοτροπία, είναι σα να πυροβολούμε τον εαυτό μας. Δεν αλλάζει τίποτα.
Το μεγαλείο της φύσης συγκλονίζει, εάν δεν μας ταρακουνήσει μέσα μας τότε τι περιμένουμε;
Όλοι μας όταν πίνουμε νερό γάργαρο από πηγή βγάζουμε έναν βαθύ αναστεναγμό από μέσα μας. Εάν πιούμε εμφιαλωμένο συμβαίνει το ίδιο;
Η δράση θα έρθει από μόνη της εάν νιώσουμε βαθιά αυτό που γίνεται γύρω μας. Δεν γίνεται άνθρωποι να υποφέρουν παντού κι εμείς να είμαστε ευτυχισμένοι.
Αν αποφασίσουμε πραγματικά τι θέλουμε στη ζωή έχει ήδη αρχίσει να γίνεται.
Η πιο γρήγορη, οικονομική και αποτελεσματική μέθοδος για την αναβλάστηση στη χώρα μας αλλά και σε ολόκληρο τον πλανήτη είναι η σπορά με αεροπλάνο, μιας μεγάλης ποικιλίας σπόρων, που εμπεριέχονται σε σβόλους από αργιλόχωμα.
Η καταστροφή των δασών προχωρά με ξέφρενο ρυθμό, ενώ οι προσπάθειες αναδάσωσης με φύτευση δασικών δέντρων, όσο καλά οργανωμένες και αν είναι, δεν αποτελούν λύση στο πρόβλημα».