Το Spiegel κατακεραυνώνει το «ελληνικό τοξικό σύστημα» - Το παλιό κράτος που αντιστέκεται, ο Σαμαράς και η Μεσσηνία, ο Σταυρίδης, η ΑΔΕΔΥ, οι απολύσεις [εικόνες]

«Ενα τοξικό σύστημα, γιατί η λιτότητα δεν λειτουργεί στην Ελλάδα». Αυτό είναι το πρώτο θέμα της διεθνούς έκδοσης του Spiegel. Λεπτομερές, σκληρό, εν πολλοίς αληθινό.

Παρά τα δραστικά μέτρα λιτότητας, ένα νέο ελληνικό κούρεμα του χρέους φαίνεται αναπόφευκτo, γράφει ο συντάκτης που τονίζει ότι το παλιό σύστημα αποδεικνύεται ανθεκτικό στη μεταρρύθμιση και ότι τα δισεκατομμύρια βοήθειας δεν ήταν αρκετά για να αντιστρέψουν την κατάσταση. Το δημοσίευμα είναι ουσιαστικά μια αναδρομή στο τι έχει συμβεί στην Ελλάδα από το 2010 κι έπειτα με αναφορές σε πολλά θέματα επικαιρότητας. Διανθίζεται μάλιστα με δέκα φωτογραφίες από τις διαδηλώσεις στην Αθήνα των υπαλλήλων που απολύονται.

Ο Σταυρίδης και οι ιδιωτικοποιήσεις

«Αφού έβγαλε πολλά λεφτά κατασκευάζοντας πισίνες, ο 66χρονος Στέλιος Σταυρίδης με τα αριστοκρατικά χαρακτηριστικά ανέλαβε πρόσφατα να πουλήσει τα εκατοντάδες κρατικά ακίνητα, τις εταιρίες, τις μαρίνες, τα αεροδρόμια.

Ο επικεφαλής του ΤΑΙΠΕΔ, ωστόσο, όφειλε να ομολογήσει στην Τρόικα ότι τουλάχιστον για το τρέχον έτος οι στόχοι των ιδιωτικοποιήσεων δεν θα επιτευχθούν. Η σχεδιαζόμενη πώληση της κρατικής εταιρείας φυσικού αερίου στην ρωσικού ομίλου Gazprom κατέρρευσε την τελευταία στιγμή και τώρα 652 εκατ. ευρώ που θα αποφέρει η ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ, είναι επίσης στον αέρα επειδή ο αγοραστής θεωρεί ότι έχει εξαπατηθεί.

Είναι βέβαιο, λοιπόν, ότι ο κ. Σταυρίδης δεν θα πετύχει τον αρχικό στόχο του 2013 για ιδιωτικοποιήσεις των 2,6 δισ. ευρώ κι εξαιτίας αυτής της αποτυχίας, όπως και πολλών άλλων δυσκολιών το σχέδιο χρηματοδότησης για την Ελλάδα αντιμετωπίζει σήμερα ένα μεγάλο έλλειμμα της τάξης των 11,1 δισ. ευρώ μέχρι το 2015».

Ακόμα ένα κούρεμα του χρέους;

«Οι ευρωπαίοι εταίροι έχουν ήδη υποσχεθεί στην Ελλάδα περισσότερα από 230 δισ. ευρώ σε βοήθεια. Οι εκπρόσωποι των ελληνικών επιχειρήσεων, ωστόσο, έχουν πλέον πειστεί ότι η χώρα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς ένα ακόμη κούρεμα του χρέους.

Το θέμα είναι πολιτικά ευαίσθητο, ειδικά στη Γερμανία, επειδή αυτή τη φορά ένα κούρεμα του χρέους θα επηρέαζε επίσης τους δημόσιους πιστωτές, οι οποίοι κατέχουν ήδη το 80% του ελληνικού χρέους. Με άλλα λόγια, ένα μεγάλο ποσοστό των γερμανικών δανείων βοήθειας χάνεται ανεπιστρεπτί.

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ εξακολουθεί να αντιτίθεται σθεναρά σε ένα κούρεμα του χρέους, φοβούμενη ότι ο ενθουσιασμός στην Ελλάδα για τις μεταρρυθμίσεις θα εξαφανιστεί μόλις η οικονομική πίεση υποχωρήσει. Αλλά αυτό είναι μόνο η μισή αλήθεια. Το γεγονός είναι ότι ενώ η Ελλάδα έχει μειώσει δραστικά τις δαπάνες, οι προσπάθειες για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είναι σε στασιμότητα».

Εξι προγράμματα λιτότητας

«Οταν οι παρατηρητές της τρόικας έφτασαν για πρώτη φορά στη χώρα το 2010, έμειναν έκπληκτοι με το πόσο αναποτελεσματικές ήταν οι κυβερνήσεις και ο δικαστικός μηχανισμός. Ούτε καν το εκτιμώμενο έλλειμμα για το 2009 ήταν σωστό. Όταν υπολογίστηκε εκ νέου, το 6% μετατράπηκε σε 12,7% και τελικά πήγε στο 15,6%.

Έξι προγράμματα λιτότητας αργότερα, το έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί σε περίπου 4% για το τρέχον έτος. Οι εταίροι αποδίδουν την επιτυχία στις προσπάθειες του συντηρητικού πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά. «Η σημερινή κυβέρνηση είναι τελικά αποφασισμένη να φέρει την τάξη στη χώρα», λέει ο Πάνος Καρβούνης, ένας εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Αθήνα. «Τα πράγματα κινούνται».

«Ελληνική ιστορία επιτυχίας;»

«Σύμφωνα με τον Πάνο Καρβούνη, η χώρα έχει επιτέλους μια πλήρη εικόνα των εσόδων και δαπανών της και ο Σαμαράς έχει σημειώσει πρόοδο με τις μεταρρυθμίσεις του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Η αγορά εργασίας έχει αναδιαμορφωθεί ριζικά. Οι δαπανηρές συλλογικές συμβάσεις στην Ελλάδα είναι πλέον ιστορία και οι κανόνες που διέπουν τις αποζημιώσεις για τους απολυμένους εργαζόμενους δεν είναι πλέον τόσο αυστηρές όσο ήταν στο παρελθόν.

Μεγάλες εταιρείες όπως η Unilever, η Philip Morris και η Hewlett-Packard ανακοίνωσαν σημαντικά επενδυτικά σχέδια. Κατά τη διάρκεια επίσκεψης του στο Πεκίνο, ο κ. Σαμαράς εφηύρε τον όρο «ελληνική ιστορία επιτυχίας».

Ολα αυτά, ωστόσο, είναι εις βάρος των απλών Ελλήνων. Λίγες εκατοντάδες μέτρα από το γραφείο του εκπροσώπου της ΕΕ, Καρβούνη, ένας συνταξιούχος αυτοπυροβολήθηκε λόγω οικονομικών προβλημάτων. Οι έρευνες δείχνουν ότι το εισόδημα των νοικοκυριών έχει μειωθεί κατά σχεδόν 40% από την έναρξη της κρίσης. Το 64% των νέων είναι άνεργοι, και το σύστημα υγείας, μετά από αρκετούς γύρους περικοπών λιτότητας, είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Σε πολλά δημόσια νοσοκομεία, οι ασθενείς πρέπει να πληρώσουν ακόμα και για επιδέσμους, ενώ οι συγγενείς τους καλούνται να τους φροντίζουν, λόγω της έλλειψης νοσηλευτών.

«Το πολιτικό μας σύστημα είναι τοξικό»

«Η Τρόικα συχνά προτείνει να διαδραματίσουν ισχυρότερο ρόλο στη χρηματοδότηση της κυβέρνησης οι πλούσιοι. Αλλά ακόμη και η κυβέρνηση Σαμαρά δεν τολμά να αμφισβητήσει την επιρροή και την πίεση των Ελλήνων πλοιοκτητών, αφού για παράδειγμα ο πιο ισχυρός επιχειρηματικός όμιλος της χώρας, συμβάλει ελάχιστα στην ανάκαμψη της. Στην πραγματικότητα, τα άφθονα έσοδά τους από τη ναυτιλία είναι αφορολόγητα.

«Το πολιτικό μας σύστημα είναι τοξικό», λέει ο Αντιγόνη Λυμπεράκη, καθηγήτρια Οικονομικών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στην Αθήνα.

Κατά τη διάρκεια των ετών, ισχυρές ομάδες πίεσης ήταν σε θέση να εξασφαλίσουν τα προνόμια που πλέον έντονα υπερασπίζονται. Για παράδειγμα, όταν η κυβέρνηση προσπάθησε να εξαλείψει τις υπερτιμημένες άδειες για τους οδηγούς φορτηγών, οι οδηγοί έκλεισαν την κυκλοφορία σε όλη τη χώρα και ο στρατός αναγκάστηκε να μεταφέρει προμήθειες στα νοσοκομεία.
Ήταν μόνο μία από τις εκατοντάδες πικρές διαμάχες πάνω από τη σταδιακή απελευθέρωση της οικονομίας στην Ελλάδα.

Επίσης, πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι οφείλουν τις δουλειές τους στο ρουσφέτι και όχι στη δική τους ικανότητα. Ακόμα και ο πρωθυπουργός έχει δώσει ανώτερες θέσεις της κυβέρνησης σε διάφορους υποστηρικτές του από την περιοχή καταγωγής του, την Μεσσηνία.

Εως το 2015, η κρατική γραφειοκρατία πρέπει να μειωθεί κατά 150.000 θέσεις εργασίας, και άλλοι 15.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα πρέπει να αντικατασταθούν από νέους, με καλύτερα προσόντα.

Αντ 'αυτού, η κυβέρνηση προώθησε προγράμματα πρόωρης συνταξιοδότησης και τοποθετεί 2.000 δημόσιους υπαλλήλους σε κινητικότητα. Ανδρες, όπως ο Οδυσσέας Δριβαλάς, πρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, είναι οι λόγοι της ...δυσκαμψίας. Ως επικεφαλής της Ένωσης που αριθμεί 400.000 μέλη, θεωρεί ότι είναι ένας «μύθος» ότι η κυβέρνηση έχει πάρα πολλούς εργαζόμενους. «Σχεδιάζουμε μια άλλη γενική απεργία σύντομα», λέει.