Οι πρυτάνεις των ΑΕΙ της χώρας περνούν στην αντεπίθεση μετά το ναυάγιο της συνόδου στο Βόλο, κατηγορούν το Υπουργείο παιδείας για εμπάθεια και μιλούν «για χαριστική βολή στα ΑΕΙ».
Σύμφωνα με την εφημερίδα Ελευθεροτυπία η σύνοδος των εκπροσώπων των Πανεπιστημίων της χώρας καλεί σε γενική επιστράτευση καθηγητές και φοιτητές και ξεκινά κατεπείγουσες συναντήσεις με πολιτικούς αρχηγούς (αρχής γενομένης από τον Αντ. Σαμαρά, πιθανόν και σήμερα), κυβερνητικά στελέχη κ.ά.
Παράλληλα οι πρόεδροι των ΤΕΙ που συνεδριάζουν σήμερα φαίνεται πως έχουν πιο θετική προσέγγιση ως προς τη δυνατότητα των πτυχίων με τριετείς σπουδές. Έχουν κατά καιρούς επεξεργαστεί διάφορα σενάρια για την Ανώτατη Εκπαίδευση, τα οποία, όπως αναφέρουν, «συμφωνούν με την ευρωπαϊκή πρακτική και τις δομές της, σφυρηλατώντας τον ενιαίο χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης».
Από την πλευρά της η κ. Διαμαντοπούλου τούς καλεί σε συνάντηση -τις προσεχείς ημέρες- ώστε να συζητήσουν τις τελικές αλλαγές, τις οποίες δεσμεύεται να τους γνωστοποιήσει μέσα στην ημέρα. Την ίδια στιγμή, πάντως, στελέχη του υπουργείου Παιδείας επιβεβαιώνουν τις πληροφορίες για κατάργηση ασύλου, εισαγωγή διδάκτρων σε προπτυχιακές σπουδές και άλλες διατάξεις που λέγεται ότι βρίσκονται στην κρυφή ατζέντα του υπουργείου.
Σημείο αιχμής στην αντιπαράθεση είναι φυσικά το ζήτημα του πανεπιστημιακού ασύλου: «Ενας πολίτης μπορεί να καταγγείλει έκτροπα εντός του Πανεπιστημίου και η Αστυνομία θα είναι αυτή που θα αποφασίσει αν θα παρέμβει ή όχι. Αυτό σημαίνει ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και πραγματική ακαδημαϊκή ελευθερία». Με αυτή την τοποθέτηση ο ειδικός γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, Βασίλης Παπάζογλου (σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο της ΝΕΤ), έβαλε τη σφραγίδα στη φημολογούμενη κατάργηση της έννοιας του ασύλου, αφού ακυρώνει το νόημα ύπαρξης και προάσπισής του όπως ορίζεται ακόμη και από το νόμο Γιαννάκου -ο οποίος αντικατέστησε τον προηγούμενο νόμο-πλαίσιο του ΠΑΣΟΚ που είχε θεσπίσει την έννοια του πανεπιστημιακού ασύλου. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο περιορίζει μεν (με χωροταξικές υποχρεώσεις) αλλά δεν αλλοιώνει τη βασική ιδέα. Συγκεκριμένα, ο κ. Παπάζογλου, αν και αναφέρθηκε στη δυνατότητα κάθε Ιδρύματος να διαχειρίζεται το θέμα διαφορετικά, προσδιόρισε σαφώς την αποδέσμευση του θέματος από κάθε νομική και ρητή πρόβλεψη. Με άλλα λόγια, εξήγησε πώς το υπουργείο Παιδείας εννοεί την προάσπιση του ασύλου διά της καταργήσεώς του.
Η επιβολή διδάκτρων, τουλάχιστον, σε προγράμματα Διά βίου Μάθησης και εξ αποστάσεως είναι ένα άλλο θέμα που ξεκαθάρισε ο ειδικός γραμματέας, επισημαίνοντας πως «αυτό θα το αποφασίζει το κάθε Ιδρυμα». Πάντως, οι πληροφορίες ότι μελετάται η εισχώρηση της πληρωμής διδάκτρων σε αρκετά ακόμα επίπεδα προπτυχιακών σπουδών (και όχι ειδικών προγραμμάτων) έχουν ξεσηκώσει την πανεπιστημιακή κοινότητα.
«Αυτές οι αλλαγές δεν αφορούν μόνο τα Πανεπιστήμια αλλά την ίδια την κοινωνία. Αυτός ο τρόπος διαχείρισης της εκπαιδευτικής πολιτικής είναι επιζήμιος για όλη την κοινωνία, την ίδια την ελληνική κοινωνία γιατί εκεί θα μετακυληθεί όλο το κόστος» δηλώνει ο Θεόδωρος Παπαθεοδώρου, πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και εκ του προεδρείου της συνόδου, ο οποίος ειδικά για τις παρεμβάσεις στη διοίκηση τονίζει πως πρόκειται «για τη μεγαλύτερη επιχείρηση εγκατάστασης ενός συστήματος συναλλαγής, εξάρτησης και αδιαφάνειας στη διοίκηση των Πανεπιστημίων από ξένα προς αυτά κέντρα εξουσίας». Μάλιστα, καταγγέλλει ευθέως: «Υπάρχει σχέδιο που υποκρύπτεται πίσω απ' όλα αυτά και δεν πρόκειται για συνωμοσιολογική προσέγγιση».
Ψήφισμα
«Μετά από εννέα μήνες το υπουργείο Παιδείας εμμένει στην ίδια τακτική. Επιδεικνύει εμπάθεια απέναντι στην ακαδημαϊκή κοινότητα, εξαντλεί το χρόνο ώστε να επιχειρήσει αλλαγές εξπρές στην ανώτατη εκπαίδευση εν μέσω θέρους και μάλιστα τη στιγμή που οι παντός τύπου διαρροές προδίδουν την ύπαρξη κρυφής ατζέντας» τονίζουν οι πρυτάνεις στο ψήφισμα-πολεμικό ανακοινωθέν που εξέδωσαν με το τέλος της συνόδου τους. Οπως αναφέρουν, θεωρούν επιζήμιες τις εξής παρεμβάσεις:
- Αλλοίωση της φύσης των σπουδών μέσω των ταχύρρυθμων προγραμμάτων κατάρτισης (μονοετή, 2ετή, 3ετή) μεταλυκειακού χαρακτήρα στο Πανεπιστήμιο. Η έμφαση στα τριετή προγράμματα σπουδών οδηγεί σε ταυτόχρονη υποβάθμιση της ικανότητας άσκησης του επαγγέλματος και βλάπτει το δημόσιο συμφέρον.
- Επαπειλούμενη κατάργηση/συγχώνευση Πανεπιστημίων χωρίς κανένα στρατηγικό σχεδιασμό.
- Μεταβίβαση σε ανεξάρτητη αρχή της υποχρέωσης της πολιτείας για τη χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων.
- Εισαγωγή διδάκτρων σε προπτυχιακό επίπεδο.
Παράλληλα, θέτουν θέμα αδιαφάνειας και απώλειας της αυτοδιοίκησης διότι:
- Παύονται οι εκλεγμένες διοικήσεις και καταλύεται η εσωτερική δημοκρατία.
- Παραδίδεται πλήρως και χωρίς αντίβαρα η διοίκηση σε εξωτερικούς παράγοντες ενός παντοδύναμου συμβουλίου με διαδικασίες που ενέχουν μεγάλο κίνδυνο συναλλαγής, ελέγχου από ξένα προς το Πανεπιστήμιο κέντρα εξουσίας και επικράτησης ομάδων συμφερόντων.
- Ακυρώνεται η ισότιμη συμμετοχή των μελών ΔΕΠ στις πανεπιστημιακές διαδικασίες.
- Καταργείται η δημοκρατική νομιμοποίηση των οργάνων και ακυρώνεται η συμμετοχή των συνιστωσών της πανεπιστημιακής κοινότητας.
- Το Πανεπιστήμιο μετατρέπεται σε Εταιρεία, μετακυλίοντας το κόστος λειτουργίας του στην ελληνική οικογένεια.
Υπ' ατμόν
Η σύνοδος, πλέον, βρίσκεται σε διαρκή συνεδρίαση. Πρώτος στόχος, η ενημέρωση αρμοδίων μέχρι την Τετάρτη, οπότε και θα συζητηθεί στο επίσημο υπουργικό το σχέδιο νόμου. Απώτερος στόχος, να μην κατατεθεί ένα νομοσχέδιο χωρίς να έχουν ληφθεί υπ' όψιν οι προτάσεις των ίδιων των Πανεπιστημίων. Διαφωνίες εκφράστηκαν από δυο-τρεις πρυτάνεις (διορισμένους ή μικρότερων Ιδρυμάτων). Ο εκπρόσωπος του Οικονομικού Πανεπιστημίου δήλωσε πως συμφωνεί με τις αλλαγές, οι εκπρόσωποι Κρήτης και Ιονίου διαφωνούσαν με το οξύ ύφος των ανακοινώσεων.
Κατά τ' άλλα:
- Συγκροτήθηκε 9μελές συντονιστικό όργανο για όλες τις δράσεις που θα πραγματοποιηθούν (παρόν προεδρείο, επόμενο και οι πρυτάνεις των μεγαλύτερων και αρχαιότερων Πανεπιστημίων, Αθηνών, ΕΜΠ, ΑΠΘ).
- Συστάθηκε η επιτροπή εμπειρογνωμόνων (νομικών, συνταγματολόγων) για την προσφυγή στα δικαστήρια. *
Τρία προσχέδια με αντιφατικές διατάξεις
Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η εφημερίδα Ελευθεροτυπία αυτό που έχει πυροδοτήσει το κλίμα στους κόλπους της συνόδου είναι το παιχνίδια της παραπληροφόρησης με την ανεπίσημη κυκλοφορία μεταξύ των πρυτάνεων ενός, δύο έως και τριών προσχεδίων νόμου με έως και αντιφατικές διατάξεις για αρκετά ζητήματα αιχμής.
Πολλοί ήταν μάλιστα εκείνοι που κατηγορούσαν το υπουργείο Παιδείας για παιχνίδια σκοπιμότητας, αφού ορισμένα από τα κείμενα είχαν φτάσει σε κάποιους πρυτάνεις κατ' ευθείαν από το Μαρούσι με το αίτημα της άτυπης έκφρασης γνώμης.
Σύμφωνα, πάντα, με τις ίδιες πληροφορίες, τα βασικά θέματα που εμπλέκονται στο παιχνίδι των παραλλαγών είναι:
* Ασυλο: στο ένα προσχέδιο δεν υπάρχει καμία αναφορά, ενώ στο άλλο μετατίθεται στα Ιδρύματα η ευθύνη διαχείρισής του (ορισμός και χωροταξικός σχεδιασμός) μέσω των εσωτερικών κανονισμών. Γίνεται λόγος για «κατοχύρωση ακαδημαϊκών ελευθεριών», ουδείς λόγος όμως για «ακαδημαϊκό άσυλο».
* Δίδακτρα: στο ένα συνδέεται με ειδικά προγράμματα σπουδών (ΔΒΜ, εξ αποστάσεως, μεταπτυχιακά), στο άλλο εν είδει ποινής στους φοιτητές που δεν ολοκληρώνουν τις σπουδές τους εγκαίρως, δηλαδή μέσα στον ελάχιστο χρόνο για τη λήψη πτυχίου. Μέχρι να τελειώσουν θα πληρώνουν.
* Διοίκηση: είναι το μόνο από τα ακανθώδη θέματα που εμφανίζεται ίδιο σε όλες τις εκδοχές. Δίνονται υπεραρμοδιότητες στο συμβούλιο του Ιδρύματος και ειδικότερα στον πρόεδρό του που τα διαχειρίζεται όλα (από έγκριση προϋπολογισμού έως διορισμό και ανάκληση πρυτάνεων κ.ά.).