Ενας 30χρονος που ψάχνει απεγνωσμένα για άσυλο, την ώρα που οι ΗΠΑ τον κατηγορούν για κατασκοπεία. Και ένας 50χρονος πρόεδρος χώρας που θέλει όσο τίποτα να κοντράρεται με τους Αμερικανούς. Αναζητώντας μία χείρα βοηθείας, ο Εντουαρντ Σνόουντεν μπορεί τελικά να γίνει εκείνος που θα βοηθήσει τον Ραφαέλ Κορέα να πετύχει το φιλόδοξο στόχο του: να γίνει ο νέος Ούγκο Τσάβεζ.
Ο πρόεδρος του Ισημερινού, που έχει κάνει γνωστό το όνομά του σε όλο τον πλανήτη τα τελευταία 24ωρα, είναι το λιγότερο αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Οσο εκείνος εξετάζει το αίτημα του πρώην συμβούλου της NSA για άσυλο, ο κόσμος μαθαίνει ποιος είναι αυτός ο Κορέα που στη Λατινική Αμερική τον θεωρούν ήδη διάδοχο του Τσάβεζ στην περιοχή.
Γιος εμπόρου ναρκωτικών, οικονομολόγος, παντρεμένος με Βελγίδα, ο πιο αξιόπιστος υπουργός Οικονομικών κατά τους συμπατριώτες του, ένθερμος οπαδός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που όμως στραγγαλίζει την ελευθερία του Τύπου με τους νόμους που περνά στον Ισημερινό. Κι όμως, πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο.
Ο Κορέα είχε δύσκολα παιδικά χρόνια. Ο πατέρας του είχε συλληφθεί ενώ προσπαθούσε να περάσει κοκαΐνη στα αμερικανικά σύνορα, με αποτέλεσμα να περάσει 5,5 χρόνια στη φυλακή. Με την οικογένεια να αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, ο νυν πρόεδρος δεν μεγάλωσε στα... πούπουλα. Φαίνεται και από αυτό που έχει δηλώσει για τον πατέρα του. «Δεν συγχωρώ αυτό που έκανε, αλλά οι έμποροι ναρκωτικών δεν είναι εγκληματίες. Είναι ανύπαντρες μητέρες ή άνεργοι άνθρωποι που ψάχνουν απελπισμένα να ζήσουν τις οικογένειές τους», έχει πει.
Ο νέος «μπαμπούλας»
Επειτα από τον θάνατο του Τσάβεζ τον Μάρτιο, ο Κορέα θεωρείται ως ο πιο σημαντικός αριστερός ηγέτης στη Λατινική Αμερική στην αναζήτηση του ποιος θα εναντιωθεί στις ΗΠΑ. Η χορήγηση ασύλου στον Σνόουντεν θα ενισχύει αυτή την εικόνα. «Αυτό κάνει τον Κορέα τον νέο μπαμπούλα της περιοχής για την Ουάσιγκτον», εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές που τον περιγράφουν ως την προσωπικότητα που είναι κάτι περισσότερο από πρόθυμος να μπει στο μάτι των ΗΠΑ.
Το έχει δείξει άλλωστε στο παρελθόν. Το 2009 έδιωξε από τη χώρα τη στρατιωτική βάση των ΗΠΑ που υπήρχε στην πόλη Μάντα και υψηλόβαθμους διπλωματούχους. Δύο χρόνια αργότερα χαρακτήρισε persona non grata τον πρέσβη των ΗΠΑ στον Ισημερινό, όταν το Wikileaks δημοσίευσε διπλωματικό έγγραφο του State Department για διαφθορά.
Διπλή προσωπικότητα
Ο άνθρωπος όμως που δηλώνει υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας του Τύπου, κάτι που τόνισε τόσο όταν χορήγησε άσυλο στον Τζούλιαν Ασανζ του Wikileaks πέρυσι, όσο και τώρα που εξετάζει αντίστοιχο αίτημα του Σνόουντεν, έχει άλλο πρόσωπο στη χώρα του.
Ο νέος νόμος που προωθεί έχει χαρακτηριστεί ως φίμωτρο για τα ΜΜΕ. Σύμφωνα με αυτόν, αν ο Σνόουντεν έκανε στον Ισημερινό τις αντίστοιχες αποκαλύψεις για τις κρατικές παρακολουθήσεις, θα κινδύνευε με 7-9 χρόνια φυλάκισης. Οι διατάξεις προβλέπουν ποινές 3-9 χρόνων για δημοσιογράφους που παραβιάζουν τους κυβερνητικούς κανόνες για τη δημοσίευση απόρρητων ή εμπιστευτικών κρατικών εγγράφων ή υλικό από προσωπικά έγγραφα χωρίς την έγκριση του ιδιοκτήτη.
Δεν είναι μόνο αυτό, αφού ο Κορέα φαίνεται αποφασισμένος να υπάρχει κυβερνητικός έλεγχος στα ΜΜΕ. Ο νέος νόμος απαιτεί ότι ως το 2016 μόνο το 33% των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών της χώρας θα είναι ιδιωτικοί, από το 75% που είναι σήμερα.
Το άσυλο έχει και τίμημα
Η χορήγηση ασύλου λοιπόν στον Σνόουντεν μπορεί να αλλάξει λίγο την εικόνα του Κορέα, αλλά θα έχει οικονομικό τίμημα για τον Ισημερινό. Μία τέτοια κίνηση θα εξαφάνιζε και τις μικρότερες πιθανότητες που υπάρχουν να επεκτείνουν οι ΗΠΑ το εμπόριο με ειδικές συνθήκες μεταξύ των δύο χωρών.
Το σύμφωνο, που λήγει στις 30 Ιουνίου, επιτρέπει σε εμπόρευμα αξίας περίπου 400 εκ. δολ. - κυρίως φρούτα, λουλούδια και τόνος - να εξάγονται προς τις ΗΠΑ χωρίς δασμούς. Αυτό ισχύει από τις αρχές του '90, με ανταλλαγή τη συνεργασία στην καμπάνια για την καταπολέμηση των ναρκωτικών. Στο Κογκρέσο των ΗΠΑ όμως αυξάνονται οι φωνές που ζητούν να καταργηθεί αυτό.
Η Επιχειρηματική Επιτροπή του Ισημερινού έχει αντιληφθεί τον κίνδυνο και γι' αυτό έχει ζητήσει δημόσια από τον Κορέα να φανεί λογικός και να μη δώσει άσυλο στον Σνόουντεν.
Πάντως, μεταξύ των δύο χωρών υπάρχει σύμφωνο έκδοσης καταζητούμενων, το οποίο όμως δεν εφαρμόζεται πάντα. Για παράδειγμα, πριν από μερικά χρόνια οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να εκδώσουν δύο άτομα που συνδέονταν με την οικονομική κρίση και την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος το 1999 στον Ισημερινό.