Ο Τάσος (ΤΑΖ) Θεοδωρόπουλος αποφασίζει να γράψει την γνώμη του για την ταινία που έχει σπάσει τα ταμεία, προκαλώντας πραγματικό πόλεμο ανάμεσα σε υποστηρικτές και επικριτές.
ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΑΤΣΑΛΙ / ΜΑΝ OF STEEL
Βαθμολογία: 9 / 10
Aκόμα κι αν είσαι απόλυτα άσχετος ή αδιάφορος απέναντι στο φαινόμενο «Superman» (δόξα τω Θεώ δεν είμαστε όλοι geeks και μερικοί άνθρωποι προτιμούν να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή), ο όγκος των όσων έχουν γραφτεί μόλις μια εβδομάδα μετά την κυκλοφορία του «Ανθρώπου από ατσάλι» στις αμερικάνικες αίθουσες, η πόλωση, η εξαντλητική ανάλυση των λεπτομερειών και οι κριτικές αναλύσεις που σε τέτοιο βάθος δεν τις συναντάς ούτε για ταινία τέχνης, θα σε έχουν υποψιάσει πως εδώ κάτι συμβαίνει.
Μόνο που επειδή κάποια στιγμή πρέπει να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή τους βάση, ο «Άνθρωπος από ατσάλι» δεν είναι ταινία τέχνης. Για επικό blockbuster μαζικής κατανάλωσης πρόκειται και ως τέτοιο πρέπει να κριθεί. Το να υπερθεματίζει κάποιος στις 'σεναριακές' τρύπες είναι να σαν προσπαθεί να μου πει πως η ταινία είναι γελοία εφ' όσον έχει για πρωταγωνιστή έναν εξωγήινο που πετάει. Το να τρολάρει ο ένας τον άλλο για την ηθική ευθύνη του εκρηκτικού 45λεπτου φινάλε, που σχεδόν ολόκληρη η Mητρόπολη κατεδαφίζεται με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο που έχεις δει ποτέ στο σινεμά, και να γίνονται επιστημονικές αναλύσεις για το πόσοι άνθρωποι θα πέθαιναν σε μια τέτοια μάχη αν συνέβαινε στα αλήθεια, έχει την πολύ απλή απάντηση του ότι ποτέ μια τέτοια μάχη δε θα συνέβαινε στ' αλήθεια. Και εν τέλει το βρίσκω πολύ λιγότερο ανήθικο από το να βλέπω πασχαλιάτικα στην τηλεοπτική Βίβλο το Θεό να εξολοθρεύει εκατοντάδες χιλιάδες μη Ισραηλίτες ώστε να μπορέσει ο εκλεκτός του λαός να κατσικωθεί στη γη της επαγγελίας. Όσο για τους πουρίστες που σκίζουν τα ιμάτια τους όσον αφορά το κατά πόσο αυτός ο Superman είναι ή δεν είναι Superman, να τους ενημερώσω ότι μιλάμε για έναν ήρωα ηλικίας 75 ετών που στην αρχή της καριέρας του ούτε καν πετούσε.
Ένας δημιουργός δεν έχει καμία υποχρέωση να ακολουθήσει κατά γράμμα το πρωτότυπο υλικό του ειδικά όταν δεν υπάρχει μόνο μια εκδοχή του όπως στην περίπτωση του Superman). Αλλά να αντλήσει με σεβασμό στο μύθο του και την κληρονομιά του, έμπνευση από αυτόν και να τον ανανεώσει οπτικά, καλλιτεχνικά και ουσιαστικά, για μια νέα γενιά θεατών. Κάτι που εδώ κάνουν με τον καλύτερο τρόπο ο σεναριογράφος Ντέιβιντ Γκόγιερ, ο σε ρόλο παραγωγού, Κρίστοφερ Νόλαν («Ο Σκοτεινός Ιππότης», «Inception») και ο σκηνοθέτης Ζακ Σνάιντερ. Ο τελευταίος νομίζω πως είναι και η αιχμή του δόρατος στις επιθέσεις εναντίον της ταινίας, εφ' όσον για ένα περίεργο λόγο στην κριτική αντίληψη, ο οπτικός εντυπωσιασμός και η εφευρετικότητα είναι ισοδύναμα ιεροσυλίας. Κάτι που προφανώς το γνώριζε και ο ίδιος γι αυτό και αυτή εδώ η ταινία του είναι η πιο συγκρατημένη σε σχέση με τις προηγούμενες του («300», «Sucker Punch»). Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό για τον Σνάιντερ που από το πρώτο 20λεπτό, με την απεικόνιση του πλανήτη Κρύπτωνα έχει δημιουργήσει έναν ολόκληρο κόσμο σε τέτοια εξαίρετη λεπτομέρεια που θα μπορούσε να φτιάξει άλλες δύο ταινίες που θα εξελίσσονταν εκεί.
Και φυσικά μετά έχουμε τους ρομαντικούς νοσταλγούς του παρελθόντος που αρχίζουν τις άκαιρες συγκρίσεις με την τετραλογία του Κρίστοφερ Ριβ. Σας έχω νέα, επειδή μόλις τελείωσα την θέαση τους ξανά. Όσοι από σας μιλάτε για σεναριακές τρύπες στον «Άνθρωπο από ατσάλι» βγάλτε λίγο το σεμεδάκι από την τηλεόραση σας και ξανακοιτάξτε εκείνες τις πρώτες ταινίες. Μπροστά στην σεναριακή τους αφέλεια (που έχει συνυπογράψει κι ο Μάριο Πούτζο του «Νονού») η δουλειά του Γκόγιερ εδώ είναι για Νόμπελ.
Για να μη σε κουράζω (γιατί αν με αφήσεις μπορώ να γράφω ως την αιωνιότητα), αυτός εδώ ο «Άνθρωπος από ατσάλι», γυρισμένος σε υπέροχο, "βαθύ" φιλμ και όχι σε "επίπεδο" digi, είναι η απόλυτη επική εκδοχή ενός κόμικ, κι ο Superman όπως δεν τον έχεις δει ποτέ ξανά, για μια νέα γενιά θεατών ακόμα κι αν η υπερβολή (πιο πολύ δε γίνεται) αλά «Transformers» του Σνάιντερ στο φινάλε, μπορεί να απωθήσει αρκετούς. Eξαιρετικά καλογραμμένο origin story, οριστικό "διαζύγιο" από το pop camp του ήρωα με το κολάν και εκρηκτικό υπερθέαμα με αρτίστικη φιλοδοξία στη σύνθεση και τη λεπτομέρεια του που σε κάνει να ψάχνεις τα χάπια σου για τις κρίσεις πανικού. Όσο για το 3D μετατροπής, μολονότι η ταινία γυρίστηκε δισδιάστατα, αν είσαι οπαδός του είδους, είναι από τις καλύτερες μετατροπές που έχω δει. Λέω αν είσαι οπαδός, γιατί η αλήθεια είναι πως ειδικά ο ρυθμός του τελευταίου 45λεπτου και η τεχνική των «κουνημένων, δήθεν από κάμερα στο χέρι ζουμ» δεν χρειαζόντουσαν την τρισδιάστατη ψευδαίσθηση. Η οποία όμως λειτουργεί εξαιρετικά στις απανωτές καταστροφές κτιρίων.
Ναι, ο Σνάιντερ μπορεί να ξεπατικώνει μερικές από τις κινηματογραφικές πατέντες που έκαναν τόσο επιτυχημένους τους «Εκδικητές» του Τζος Γουέντον κι αυτή είναι ακόμα μια από τις επιθέσεις που δέχεται η ταινία του, όμως δεν μπορώ να θυμηθώ ούτε μία ταινία της Marvel που να έχει δείξει τέτοια προσοχή στη σύνθεση του κάδρου της και να δονείται από ανάλογο πάθος. Oι ταινίες της Μarvel, γυρισμένες ψηφιακά κι όχι σε φιλμ πάσχουν από μια επίπεδη εικαστική σύλληψη, αλλά είναι δημοφιλείς εξ' αιτίας της συνέπειας τους στο αρχικό υλικό και τη χιουμοριστική pop εξυπνάδα τους. Σ' αρέσει δε σου αρέσει (εμένα μου άρεσε), εδώ χιούμορ και pop διάθεση δεν υπάρχει. Κι αυτό είναι τεράστιο κατόρθωμα για έναν σούπερ ήρωα που πραγματικά είναι δύσκολο να τον πάρεις στα σοβαρά και να του δώσεις ψυχολογικό υπόβαθρο.
Υπερθεματίζοντας (ενίοτε λίγο άκομψα) στη μεσσιανική αλληγορία του μύθου του, ο Ιησούς - Superman ετών 33, είναι ένας απόκληρος που προσπαθεί να βρει την ταυτότητα του και να αποδεχτεί το ρόλο του Σωτήρα (ασχέτως αν διαλύει όλη τη Μητρόπολη, είπαμε βρισκόμαστε σε blockbuster). Για να επιτευχθεί αυτό, οι δημιουργοί του παίζουν επικίνδυνα αλλά τελικά επιτυχημένα με το origin story του ήρωα, δίνοντας έμφαση στην εσωτερική του σύγκρουση και το βασανιστήριο που του προκαλούν σε παιδική ηλικία οι ικανότητες του. Σε μια μη γραμμική αλλά λειτουργική αφήγηση που περιέχει ένα σωρό έξυπνες ιδέες, για να αναπτυχθούν στις υπόλοιπες ταινίες της σειράς. Τολμούν να αλλάξουν ριζικά τόσο την επαγγελματική του υπόσταση σαν καθημερινού ανθρώπου, την πορεία της σχέσης του με τη Λόις Λέιν και πιο ριψοκίνδυνα από όλα τα προηγούμενα, ένα βασικό συστατικό του χαρακτήρα του, όσον αφορά τη στάση του απέναντι στην ανθρώπινη ζωή, στο φινάλε της ταινίας, που εξόργισε πολλούς. Αδίκως γιατί κι αυτό δικαιολογείται μέσα από την εσωτερική του πάλη, και την προσπάθεια του να διαμορφώσει χαρακτήρα.
Τα πρώτα δύο τρίτα, με εξαίρεση το εντυπωσιακό ξεκίνημα στον Κρύπτωνα, παρακολουθούν τον Κλαρκ Κεντ στο μεγάλωμα του, σαν φυγά από έναν κόσμο που δεν είναι έτοιμος να δεχτεί την παρουσία ενός εξωγήινου και που και ο ίδιος ο Κεντ δεν είναι έτοιμος να καταλάβει, διχασμένος ανάμεσα στην Κρυπτωνική του καταγωγή και τη Γήινη του υπόσταση. Ο Κέβιν Κόστνερ είναι ιδανικός πατέρας καθοδηγητής (και υπέροχο ζευγάρι με τη πάντα τόσο όμορφη και εσωτερική Ντάιαν Λέιν) και ο Ράσελ Κρόου στιβαρός σαν παρουσία και αντίστιξη στον Κόστνερ, ως βιολογικός πατέρας του Σούπερμαν, Ζορ Ελ. Με το σενάριο να εξετάζει ζητήματα ηθικής, ταυτότητας και ευγονικής, με σπάνιο για ταινία του είδους τρόπο. Την κάμερα του Σνάιντερ, να καταγράφει με μια ιδιαίτερη, μεταφυσική ευαισθησία τις λεπτομέρειες της επαρχιακής καθημερινότητας στην οποία ο Κεντ μεγαλώνει και τη μουσική του Χανς Ζίμερ, σε οριστική ρήξη με το σήμα κατατεθέν του Τζον Ουίλιαμς, να μεγαλουργεί όσον αφορά τις μεταβάσεις της από το ηρωικό στο λυρικό, μολονότι ο Σνάιντερ την τσακίζει βάζοντας την να ακούγεται σχεδόν παντού.
Ο ίδιος ο Χένρι Καβίλ, αν και δε διαθέτει το υποκριτικό εύρος του Κρίστοφερ Ριβ, όντας ομολογουμένως λίγο παραπάνω από ότι πρέπει μονόπλευρος εκφραστικά, έχει εκτόπισμα, βλέμμα και χάρισμα παρουσίας που η κάμερα το αγαπά και στο τέλος τον δικαιώνει. Η Έιμι Άνταμς – Λόις Λέιν, αποφεύγει τη νευρωτική μανιέρα της Μάργκοτ Κίντερ στο ρόλο, δίνοντας του μια καλοδεχούμενη φρεσκάδα που θα μπορούσε να έχει αξιοποιηθεί περισσότερο , αλλά χάνει πόντους στη χημεία της με τον πρωταγωνιστή. Και ο Μάικλ Σάνον ως στρατηγός Ζοντ, μολονότι υπερβάλλει εκφραστικά (σε κόμικ είμαστε) σκιαγραφεί με πειστικότητα έναν στρατόκαυλο διαγαλαξιακό κακό. Που τυχαίνει να είναι και από τις πιο ενδιαφέρουσες σεναριακές πινελιές, εφ' όσον δεν πρόκειται για ακόμα έναν παράφρονα που θέλει να κυριαρχήσει στον κόσμο, αλλά για έναν άνθρωπο, που βάσει του προγραμματισμού του, την υπεράσπιση δηλαδή του Κρύπτωνα και τη συνέχιση της παράδοσης του, είναι παραδόξως απόλυτα δικαιολογημένος όσον αφορά τις καταστροφικές του προθέσεις απέναντι στον πλανήτη Γη.
Με τις αναμενόμενες σεναριακές τρύπες επεξήγησης αρκετών πραγμάτων (πραγματικά περιμένω ένα director's cut μεγαλύτερης διάρκειας) ο «Άνθρωπος από ατσάλι» περνάει τα δύο τρίτα της διάρκειας του με ένα ιδιαίτερης ποιότητας μίγμα μελαγχολίας, δράσης και όμορφα στημένων σκηνών. Για να καταλήξει στο περιβόητο 45λεπτο που έγραψα και στην αρχή. Δε θα διαφωνήσω ότι εκεί ομολογουμένως χάνεται λίγο η μπάλα με την σύγκρουση του Σούπερμαν και των «κακών» να μετατρέπεται σε έναν επαναληπτικό αγώνα που θα μπορούσε να έχει λήξει από τον πρώτο γύρο. Από την άλλη δεν μπορώ να κρύψω ότι όσο ο ενήλικος κριτικός μέσα μου έλεγε «εντάξει μαντάμ, ότι καταστρέψατε καταστρέψατε, βγάλτε τώρα και τη σκούπα να μαζέψετε τα αποκαΐδια» άλλο τόσο, ο βλαμμένος πιτσιρικάς που κουβαλάω στο dna μου, ψιθύριζε «δώσε κι άλλο πόνο». Σε χειμερινό σινεμά, με τον ήχο στη διαπασών και σε 3D, δεν θα πιστεύεις αυτό που βλέπεις, σαν να είσαι στη μέση και να πέφτουν πάνω σου οι μισοί ουρανοξύστες του κόσμου, τους οποίους πρώτα έχεις διασχίσει από τζαμαρία σε τζαμαρία κι από πάτωμα σε πάτωμα, κάθετα και οριζόντια, όπως τους διασχίζουν οι ήρωες την ώρα που παίζουν μπουνιές. Κι αυτό το εκπληκτικό εφέ της διαστρέβλωσης της βαρύτητας που αν είχα το κουμπάκι, θα το πάταγα συνέχεια μέχρι να σπάσει, έχοντας χαμόγελο χαζού ενθουσιασμού και επικίνδυνου δέους στο πρόσωπό μου.
Αυτό το χαμόγελο με το οποίο έφυγα από την αίθουσα. Έχοντας παρακολουθήσει μια από τις πιο θεαματικές μεταφορές κόμικ σούπερ ήρωα που έχω δει ποτέ στο σινεμά. Με έναν παιδικό μου ήρωα σε εντελώς νέα, συναρπαστικά εδάφη. Όχι σαν κριτικός, αλλά σαν ένας απλός ενθουσιασμένος fan, σε «ψαγμένο», state of the art λούνα πάρκ, που με μεγάλη μου χαρά θα ανέβαινα ξανά στο τρενάκι του.
*Η ταινία κυκλοφορεί στην Ελλάδα από την Πέμπτη 20 Ιουνίου
*Διάβασε περισσότερα για την ιστορία του Superman EΔΩ
*** ακολουθήστε τον ΤΑΖ στο www.facebook.com/tazthebuzz ή στο www.twitter.com/klarinabourana. Κάντε LIKE στην επίσημη σελίδα του fb www.facebook.com/SigaikaProductions για να μαθαίνετε όσα χρειάζεστε, προκειμένου να καίτε τον εγκέφαλο (των άλλων) ή επικοινωνήστε με το terra_gelida@hotmail.com για μέιλ και υποθέσεις προσωπικής εκδίκησης.