Αυτό που ξεκίνησε ως οικονομική και νομισματική κρίση της Ευρωπαϊκής Ενωσης εξελίσσεται πλέον σε απειλή για την φιλελεύθερη δημοκρατία. Αυτό εκτιμούν οι New York Times σε δημοσίευμα που αναλύει τις άμεσες συνέπειες της λιτότητας στην πολιτική ζωή της Ευρώπης, συνδέοντάς την με την πτώση των κεντρώων κομμάτων όπως το ΠΑΣΟΚ και την άνοδο των «κομμάτων του περιθωρίου», ανάμεσά τους και η Χρυσή Αυγή.
Εξαιτίας της τελευταίας τετραετίας των εξαντλητικών μέτρων σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, εκατομμύρια ψηφοφόροι της μεσαίας και εργατικής τάξης έχασαν την πίστη τους στην ικανότητα των κυρίαρχων πολιτικών κομμάτων να προστατεύσουν τα στοιχειώδη συμφέροντά τους, αναφέρει το δημοσίευμα. Σε αυτό επισημαίνεται ακόμη το λυπηρό παράδοξο του κινδύνου που διατρέχει το ευρωπαϊκό κίνημα το οποίο σχεδιάστηκε στα συντρίμμια του φασισμού και των δύο Παγκοσμίων πολέμων και τώρα υπονομεύει τα ίδια τα δημοκρατικά επιτεύγματά του στην εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής.
Οπως επισημαίνουν οι New York Times, με ελάχιστες εξαιρέσεις, τα κόμματα της Κεντρο-αριστεράς, που για χρόνια προωθούνταν ως υπερασπιστές των αδυνάτων, πληρώνουν ήδη τις συνέπειες. «Οι Δημοκρατικοί στην Ιταλία, οι Σοσιαλιστές στη Γαλλία και την Ισπανία, όπως και το ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα, έχοντας δεσμευτεί για περικοπές αρκετών χρόνων ακόμη, χάνουν ολοένα και περισσότερο την επαφή τους με την απελπιστική κατάσταση των νέων που δεν έχουν προοπτική εργασίας, τους ιδιοκτήτες σπιτιών που δεν μπορούν να συμβαδίσουν με τους αυξανόμενους λογαριασμούς, τους ηλικιωμένους εργαζόμενους που αντιμετωπίζουν μακροχρόνια ανεργία, την αύξηση των ορίων ηλικίας για τη συνταξιοδότηση και τη μείωση στις συντάξεις».
Με τους περισσότερους στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία να ξέρουν πλέον τουλάχιστον ένα άτομο που καταστράφηκε από τις συνέπειες της κρίσης και της κυβερνητικής πολιτικής λιτότητας, «οι πολιτικοί ακόμη προτιμούν να προσποιούνται ότι πρόκειται απλά για έναν φυσιολογική ύφεση στον κύκλο των επιχειρήσεων, που θα περάσει», επισημαίνει η ανάλυση. Παράλληλα, κάνοντας αναφορά στην παραδοχή του ΔΝΤ πως υποτίμησε τις αρνητικές συνέπειες του πρώτου μνημονίου και του προγράμματος λιτότητας στην Ελλάδα, υπογραμμίζει πως αν και η ομολογία είναι ένα θετικό γεγονός, το ΔΝΤ «δεν δείχνει πρόθεση να μειώσει τις παρόμοιες αρνητικές συνέπειες του διάδοχου προγράμματος που είναι τώρα σε εφαρμογή».
Αυτός και ένας λόγος που δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι εκατομμύρια ψηφοφόροι των κεντρώων κομμάτων, τώρα δίνουν ψήφο διαμαρτυρίας σε «λαϊκιστικά κόμματα του περιθωρίου» που εκφράζουν το θυμό του κόσμου ακόμη κι αν «πρακτικά προσφέρουν ελάχιστες εναλλακτικές», όπως εκτιμούν οι New York Times.
«Κόμματα όπως η νεο-φασιστική Χρυσή Αυγή και το αναρχικό Κίνημα των πέντε αστέρων στην Ιταλία έχουν ελάχιστα κοινά στην ιδεολογία τους. Το κοινό τους στοιχείο είναι ότι δεν έχουν σεβασμό στις φιλελεύθερες δημοκρατικές αξίες που έχουν ορίσει και διαμορφώσει την μεταπολεμική Ευρώπη. Και η αυξανόμενη στήριξη των ψηφοφόρων τα μετατρέπει σε ισχυρούς παίκτες».
Παράλληλα, η Ελλάδα και η Ιταλία διαμόρφωσαν «αφύσικους και ασταθείς συνασπισμούς» κυβερνήσεων, αποτελούμενους από πολιτικούς «πολλοί από τους οποίους πέρασαν τις τελευταίες δεκαετίες κατηγορώντας ο ένας τον άλλο για την ηθική και την ακεραιότητα. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς αυτά τα περίεργα ζευγάρια μπορούν να συγκεντρώσουν τη στήριξη του κόσμου για τις πολιτικά δύσκολες διαρθρωτικές κινήσεις».
Επισημαίνοντας πως το κοινωνικό συμβόλαιο της Ευρώπης, που διαμόρφωσαν μεταπολεμικά τα κόμματα προβάλλοντας πως θα μείωναν τη φτώχεια και θα ανέβαζαν το βοιωτικό επίπεδο, έχει πλέον κατακερματιστεί, η ανάλυση καταλήγει πως στις δεκαετίες έπειτα από τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, οι κυβερνήσεις αντιμετώπισαν την κρίση με λιτότητα και κατέληξαν να χάσουν τη δημοκρατία. Και αυτή είναι μία ιστορία «που η Ευρώπη πρέπει να φροντίσει να μην επαναληφθεί».