Τα γεγονότα στην Τουρκία «θυμίζουν περισσότερο τον γαλλικό Μάη του ΄68», παρά τις εξελίξεις στην Αίγυπτο και την «Αραβική Άνοιξη», υποστηρίζει ο διευθυντής του Κέντρου Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του ιδιωτικού πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης «Καντίρ Χας» Δημήτρης Τριανταφύλλου.
«Δεν είναι ίδιες οι συνθήκες στην Τουρκία με τον αραβικό κόσμο. Είναι μια δημοκρατική χώρα, όπου εκλέγεται μια κυβέρνηση κάθε τέσσερα χρόνια και στα μεγάλα αστικά κέντρα τουλάχιστον κατακτά έδαφος ο δυτικός τρόπος ζωής. Περισσότερο έχει να κάνει με μια αμφισβήτηση, μια κρίση ταυτότητας, καθώς είναι μια χώρα με πολλές συχνά αντιφατικές ταυτότητες. Η γενιά που εξεγείρεται είναι μια νέα γενιά, που ενημερώνεται μέσα από το διαδίκτυο, είχε μικρή έως καθόλου σχέση με την πολιτική αλλά με αποστροφή προς τον συντηρητισμό. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτά συμβαίνουν σε συνθήκες ευμάρειας. Ουσιαστικά δηλώνουν ότι δεν είναι πρόθυμοι να 'ανταλλάξουν' τη δυνατότητα να αγοράζουν, να ταξιδεύουν, να ζουν καλύτερα, με υποχωρήσεις σε ζητήματα δημοκρατίας και κοινωνικών δικαιωμάτων» υπογραμμίζει.
Ο κ. Τριανταφύλλου είναι καθηγητής διεθνών σχέσεων. Στο παρελθόν είχε διατελέσει επίκουρος καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, γενικός διευθυντής του ΔΙΚΕΜΕΠ και υποδιευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ και τα τελευταία τρία χρόνια εργάζεται στο πανεπιστήμιο "Καντίρ Χας" της Κωνσταντινούπολης.
Κρίση ταυτότητας της κοινωνίας
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τονίζει ότι ο χρόνος εκδήλωσης των διαδηλώσεων μπορεί να μην ήταν αναμενόμενος, αλλά ήταν αναμενόμενη κάποια στιγμή η έκφραση αντίδρασης απέναντι σε συσσωρευμένα χρόνια προβλήματα που σχετίζονται με τον πολιτικό και κοινωνικό προσανατολισμό της Τουρκίας, τις κρίσεις ταυτότητας της τουρκικής κοινωνίας, την αξεδιάλυτη αντίφαση ανάμεσα στον εκσυγχρονισμό και στη συντήρηση, σε συνδυασμό και με έναν έντονο προβληματισμό για «ηθικές» πτυχές της πολιτικής του κυβερνώντος κόμματος.
«Η Τουρκία από το 1952 ανήκει στο ΝΑΤΟ και είχε δυτικό προσανατολισμό. Τα τελευταία χρόνια, η τουρκική εξωτερική πολιτική προσπαθεί να αναδείξει, ωστόσο, ένα άλλο πρότυπο μιας Τουρκίας ως αναδυόμενης περιφερειακής δύναμης που μπορεί να δρα και αυτόνομα και με έμφαση στη δυνατότητα επιρροής, μέσω της κοινής θρησκείας, στον μουσουλμανικό κόσμο. Αυτό, σε μια χώρα με πολλές ήδη ταυτότητες, δημιουργεί περαιτέρω σύγχυση για το πού δείχνει ότι θέλει πραγματικά να ανήκει» λέει ο κ. Τριανταφύλλου.
Ξεπερνούν το φόβο
«Οι δυνάμεις της τουρκικής κοινωνίας που μεγάλωσαν με δυτική νοοτροπία -σημειώνει- δεν είναι διατεθειμένες να κάνουν πίσω και δεν σχετίζεται αυτό με επιστροφή στο παλιό κοσμικό καθεστώς. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης ίσως να προσπαθούν αλλά δε φαίνεται να έχουν επιρροή στους διαδηλωτές που δικτυώνονται από τα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης και αναδεικνύουν τους δικούς τους ηγέτες μέσα από τις συγκεντρώσεις τους. Δεν θέτουν θέμα ανατροπής του συστήματος, αλλά δημοκρατικής και φιλελεύθερης λειτουργίας. Υπάρχει ένα τμήμα της τουρκικής κοινωνίας για παράδειγμα που για πρώτη φορά ξεπερνά το φόβο και εκδηλώνεται και δεν είναι σε θέση να ανεχθεί μια σειρά από αυταρχικές πρακτικές και νομοσχέδια με στοιχεία συντηρητισμού, όπως π.χ. να μην φιλάει κανείς το σύντροφο του στο μετρό, ή την απαγόρευση του αλκοόλ σε συγκεκριμένες ζώνες και περιοχές της χώρας.
Αυτά ενοχλούν την κοσμική αστική τάξη της χώρας, ασχέτως κι αν είναι ψηφοφόροι του κυβερνώντος κόμματος. Αφορμή ήταν μόνο το τελευταίο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του πάρκου στο Ταξίμ, χωρίς προηγούμενη διαβούλευση και τα πράγματα εντάθηκαν περισσότερο μετά τον βίαιο τρόπο καταστολής της πρώτης διαδήλωσης, τα ξημερώματα της Παρασκευής».
Πρωταγωνιστής η νεολαία
Οπως λέει ο κ. Τριανταφύλλου, η επίδραση των αιτημάτων των διαδηλώσεων είναι ιδιαίτερα μεγάλη στη νεολαία και στα πανεπιστήμια και, μάλιστα, αρκετοί συνάδελφοί του, πανεπιστημιακοί στηρίζουν τους φοιτητές και τους νέους στις διαδηλώσεις.
Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι είναι μάλλον ανύπαρκτη η πιθανότητα να υπάρχει «ξένος δάκτυλος» ή να υπάρξει «εξαγωγή της κρίσης», καθώς θεωρεί ότι είναι καθαρά εσωτερικά τα αίτια και αποκλειστικά εσωτερικό ζήτημα της Τουρκίας η λύση τους, που έχει τα μέσα να τα αντιμετωπίσει, αφού τα αιτήματα δεν σχετίζονται με ριζική αμφισβήτηση και ρήξη, αλλά με τη βελτίωση της δημοκρατικής λειτουργίας της χώρας.
«Είμαι πεπεισμένος ότι η Τουρκία θα βρει τη λύση. Φαίνεται ότι η κυβέρνηση προσπαθεί με εύσχημο τρόπο να κάνει πίσω, χωρίς να δυσαρεστήσει τους ψηφοφόρους της. Στην Κωνσταντινούπολη, ήδη παρατηρείται μια ύφεση, η βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων έχει κοπάσει από την πλευρά των αστυνομικών δυνάμεων και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης χθες συναντήθηκε και με αντιπροσωπεία των διαδηλωτών. Παρ' ότι το κλίμα είναι έντονο σε άλλες πόλεις, π.χ. στην Αγκυρα, θεωρώ ότι η Κωνσταντινούπολη είναι το κέντρο που θα καθορίσει την πορεία των εξελίξεων» καταλήγει ο κ. Τριανταφύλλου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ«Η Τουρκία ζει τον δικό της Μάη του '68 και όχι την Αραβική της Ανοιξη»