Ένα δημιουργικό τρόπο για να καλύψουν τις μαύρες τρύπες της κρίσης βρήκαν οι Θεσσαλονικείς μετατρέποντας τις άδειες κι έρημες βιτρίνες των μαγαζιών σε έργα τέχνης. Ξορκίζοντας τον φόβο του κενού από την εγκατάλειψη, η ομάδα δράσης «Θεσσαλονίκη αλλιώς» του περιοδικού «Παράλλαξη» και ο Εμπορικός Σύλλογος της πόλης, με δύο πρωτοβουλίες, ρίχνουν φως και χρώμα στις σκοτεινές βιτρίνες της οικονομικής ύφεσης.
«Φόβος κενού/Horror Vacui» - Η Φύση απεχθάνεται τα κενά» (Αριστοτέλης) ήταν το κοινό πρότζεκτ με το οποίο κάλεσαν τους καλλιτέχνες να μεταμορφώσουν τους άδειους χώρους με τις εικαστικές τους δημιουργίες. Πρόκειται για τη δεύτερη πρωτοβουλία με τίτλο "made in Thessaloniki #2", με την οποία ο εμπορικός σύλλογος επιχειρεί να καλύψει τα κενά με εικόνες της παλαιάς Θεσσαλονίκης. Το εγχείρημα, χρηματοδοτούμενο από εμπορικό και βιομηχανικό Επιμελητήριο (15.000 ευρώ), άλλαξε την όψη 14 καταστημάτων στον εμπορικό πυρήνα όπου σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΣΘ, Κωστή Χαντζαρίδη, κλειστό παραμένει το 27% των καταστημάτων (δηλαδή 1.400 σε σύνολο 5.197). Το κατάστημα του Μόλχο όπως το ξέρουν όλοι, ντύθηκε με αφίσα που απεικονίζει την όψη του πρώην ιστορικού βιβλιοπωλείου, ενώ βιτρίνες της Τσιμισκή, Μητροπόλεως, Ερμού και άλλων δρόμων, υπενθυμίζουν την αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του ένδοξου παρελθόντος.
Ετσι, το πρότζεκτ «Φόβος Κενού» ξεκίνησε φέτος συντηρητικά με πέντε καταστήματα που επέλεξε ειδική επιτροπή. Ο αριθμός έδειχνε μικρός, αλλά στην εφαρμογή υπήρξαν αρκετές δυσκολίες: πολλή, εθελοντική δουλειά (καθαρισμός του χώρου) και πρακτικά ζητήματα (σύνδεση ρεύματος) που όμως ξεπεράστηκαν από τους επίμονους και κεφάτους δημιουργούς. Καταστήματα μετατράπηκαν προσωρινά σε αίθουσες τέχνης από ταλαντούχους νέους καλλιτέχνες: σύγχρονη γλυπτική, εγκαταστάσεις ή περιβάλλοντα, βιωματικά έργα, άλλα μεταφορικά κι άλλα εννοιολογικά, επαναδιαπραγματεύονται το κενό χώρου και χρόνου με διαφορετικές προσεγγίσεις.
Τα αποτελέσματα όπως δείχνουν και οι εικόνες είναι εντυπωσιακά:
Βιτρίνα 1: Αταξία και Μαύρη Τρύπα
Στη Βαλαωρίτου ένα κλειστό κατάστημα γέμισε ξαφνικά θαμώνες που υποκρίνονται τους θεατές παρακολουθώντας την προβολή μιας σκηνής αγάπης στο απέναντι νεοκλασικό. Η performance της Φωτεινής Καλλέ έπαιξε με την ιδέα του κενού χρόνου μέσα από τον πραγματικό (ωρολογιακό τρόπο καταγραφής του χρόνου), τον φανταστικό (συναισθηματικό) και τον κενό (ακινητοποιημένο χρόνο).
Βιτρίνα 2: Γεφυρώνοντας το κενό
Η Ελενα Πετρίκη γεφύρωσε τα κενά ανάμεσα στο προσωπικό και το συνολικό που αναπόφευκτα επηρεάζει το κοινωνικό σύνολο και την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Η εγκατάστασή της, λευκή γυψόγαζα και κόκκινες κλωστές -στοιχεία ζωτικότητας, νευρώνες- ραμμένες σε πολλαπλά επίπεδα ζωντάνεψαν μια νεκρή βιτρίνα της Βενιζέλου (Διονυσίου Σολωμού 19).
Βιτρίνα 3: Random e-motion, 2013
Φως και ύλη, επίπεδα και χώρος, μία βιντεοεγκατάσταση που ερευνά την ατομική αγωνία και το φόβο, μέσα από επαναλαμβανόμενες συμβολικές δράσεις-εικόνες, που συναντώνται στον φαντασιακό-ονειρικό χώρο του συλλογικού ασυνείδητου. Καλλιτέχνες: Στέλλιος Ντέξης, Μυρτώ Βουνάτσου, Σύνθια Γεροθανασίου, Στέφανος Ασπρίδης. Γρηγόριου Παλαμά 4
Βιτρίνα 4: Trapped in colours
Μια παγίδα χρωμάτων και... χρημάτων στην οποία καταλήγουμε εγκλωβισμένοι (καταστηματάρχες και καταναλωτές), ωθούμενοι από τον φόβο κενού, ήταν η εγκατάσταση «Traped in colours» - ένας ιστός αράχνης, με την οποία οι καλλιτέχνες Ελ. Κασιμάτη, Λ. Νεδέλτσου, Ν. Παυλίδη χρωμάτισαν την άδεια βιτρίνα στη Βηλαρά 2.
Λέξεις, εικόνες, μουσική γέμισαν το χωρικό κενό καταστήματος της Βηλαρά 1. Η διαδραστική εγκατάσταση-λογισμικό του Γιάννη Χαραλαμπίδη ήταν αποκάλυψη για τους περαστικούς. Πατώντας το ασημένιο κουμπί της βιτρίνας και λέγοντας μια πρόταση στα αγγλικά, οι λέξεις μετατρέπονται σε μουσική και εικόνες -εργαλεία της ανθρώπινης επικοινωνίας- παρασύροντας τον χρήστη να σιγοτραγουδήσει «What a Wonderful World»
Πηγή εικόνων: Παράλλαξη