Στο πλαίσιο της συνεχούς ενημέρωσης του κοινού σχετικά με την επιδημία γαστρεντερίτιδας από το εντεροαιμορραγικό στέλεχος E.coli σε περιοχές της Βόρειας Γερμανίας παραθέτονται παρακάτω χρήσιμα στοιχεία και συμβουλές για τα μέτρα υγιεινής και προφύλαξης από την επιδημία που έχει αναστατώσει τον κόσμο.
Τι είναι το εντεροαιμορραγικό κολοβακτηρίδιο και ποια τα κυριότερα συμπτώματα της λοίμωξης αυτής;
Το εντεροαιμορραγικό κολοβακτηρίδιο (EHEC) είναι ένα από τα εκατοντάδες στελέχη του βακτηρίου Escherichia coli. Τα συμπτώματα που προκαλούνται από το εντεροαιμορραγικο κολοβακτηρίδιο μπορεί να ποικίλουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Συνήθως προκαλεί γαστρεντερίτιδα με κοιλιακές κράμπες, απότομη έναρξη υδαρούς διάρροιας (συχνά αιματηρής) και εμέτους. Κάποιες φορές, η διάρροια είναι μη αιμορραγική ή δεν υπάρχουν καθόλου συμπτώματα. Εάν εμφανιστεί πυρετός, συνήθως δεν είναι πολύ υψηλός (μπορεί να φτάσει μέχρι και τους 38,5οC).
Ποιές μπορεί να είναι οι επιπλοκές από τη λοίμωξη;
Περίπου το 5-10% από αυτούς που διαγιγνώσκονται με λοίμωξη από εντεροαιμορραγικό κολοβακτηρίδιο, κυρίως τα παιδιά κάτω των 5 ετών και οι ηλικιωμένοι, αναπτύσσουν μια επιπλοκή, που είναι γνωστή ως ουραιμικό αιμολυτικό σύνδρομο. Κάποια από τα συμπτώματα που υποδεικνύουν ότι κάποιος αναπτύσσει το σύνδρομο είναι, η μειωμένη συχνότητα ούρησης, η κόπωση και η ωχρή όψη του προσώπου. Τα άτομα που πάσχουν από το σύνδρομο πρέπει να εισάγονται για νοσηλεία γιατί κινδυνεύουν να αναπτύξουν νεφρική ανεπάρκεια και άλλα σημαντικά προβλήματα. Τα περισσότερα άτομα που εμφανίζουν το σύνδρομο αναρρώνουν μέσα σε λίγες εβδομάδες, παρ' όλα αυτά δεν αποκλείεται ο κίνδυνος για κάποιους να υποστούν μόνιμες βλάβες ή και να πεθάνουν.
Με ποιό τρόπο μεταδίδεται το νόσημα;
Η μετάδοση του νοσήματος μπορεί να γίνει:
α) με κατανάλωση μολυσμένου τροφίμου ή νερού. Συνήθως το μολυσμένο τρόφιμο είναι ωμό ή ατελώς μαγειρεμένο κρέας, φρούτα ή λαχανικά και διάφορα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως μη παστεριωμένο φρέσκο γάλα, μαλακά τυριά και γιαούρτι. Ένα τρόφιμο είναι δυνατόν να έχει μολυνθεί κατά την προετοιμασία του προς κατανάλωση από μολυσμένο άτομο που δεν έπλυνε καλά τα χέρια του.
β) μέσω της επαφής με βοοειδή ή τα περιττώματα τους. Τα βοοειδή, αλλά και άλλα ζώα όπως τα πτηνά και οι χοίροι, μπορεί να φέρουν το βακτήριο, χωρίς να νοσούν, μολύνοντας έτσι τρόφιμα ζωικής προέλευσης όπως το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
γ) μέσω της κατάποσης μολυσμένου νερού από θάλασσες, λίμνες, πισίνες κλπ. Δυνητικά μολυσμένες θεωρούνται και επιφάνειες σε μέρη όπου φυλάσσονται ζώα όπως οι ζωολογικοί κήποι.
δ) από άνθρωπο σε άνθρωπο, η μετάδοση γίνεται μέσω της άμεσης επαφής με τα κόπρανα μολυσμένου ατόμου. Η μετάδοση είναι δυνατή και με την έμμεση επαφή, όπως στην περίπτωση κατανάλωσης μολυσμένου φαγητού προετοιμασμένο από ανθρώπους που δεν έπλυναν καλά τα χέρια τους μετά τη χρήση τουαλέτας. Χώροι όπου ο κίνδυνος θεωρείται ιδιαίτερα αυξημένος είναι οι παιδικοί σταθμοί και οι οίκοι ευγηρίας.
Πόσος χρόνος μεσολαβεί από την έκθεση μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων;
Ο χρόνος που μεσολαβεί από την έκθεση (π.χ. κατανάλωση ενός μολυσμένου τροφίμου) μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων κυμαίνεται από μία έως και δέκα ημέρες, συνήθως 3 με 4 ημέρες. Τα συμπτώματα συνήθως ξεκινούν αργά με ήπιο κοιλιακό πόνο ή διάρροια, που χειροτερεύει κατά τη διάρκεια των επόμενων ημερών. Το ουραιμικό αιμολυτικό σύνδρομο είναι μία επιπλοκή που μπορεί να αναπτυχθεί περίπου 7 ημέρες μετά την έναρξη των πρώτων συμπτωμάτων.
Μπορεί το νόσημα να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο;
Το νόσημα μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο καθώς το βακτήριο αποβάλλεται στα κόπρανα του μολυσμένου ατόμου. Το βακτήριο, φυσιολογικά εξαφανίζεται από τα κόπρανα μετά το πέρας της ασθένειας, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις στις οποίες συνεχίζει να αποβάλλεται για εβδομάδες μετά την ύφεση των συμπτωμάτων. Τα μικρά παιδιά φέρουν συνήθως το βακτήριο για περισσότερο καιρό απ' ότι οι ενήλικες. Το καλό πλύσιμο των χεριών και η τήρηση των κανόνων υγιεινής μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα να μολυνθεί κάποιος μέσω της επαφής του με άλλο άτομο.
Πώς αντιμετωπίζεται το νόσημα;
Δεν υπάρχει κάποια ειδική θεραπεία. Συστήνεται η κατανάλωση πολλών υγρών για την αντιμετώπιση της αφυδάτωσης που προκαλείται από τη διάρροια και τους εμέτους. Η θεραπεία με αντιβιοτικά, αλλά και η λήψη αντιδιαρροϊκών φαρμάκων δεν συστήνεται, γιατί η λήψη τους μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευθούμε από το νόσημα;
Γενικές συστάσεις για να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης της νόσου:
1. Καλό και τακτικό πλύσιμο των χεριών ιδιαίτερα μετά την χρήση της τουαλέτας, ή την αλλαγή πάνας και κατά την προετοιμασία φαγητού. Επίσης, το πλύσιμο των χεριών συστήνεται μετά την επαφή με ζώα ή το περιβάλλον τους (π.χ. σε φάρμες, ζωολογικούς κήπους).
2. Σωστό μαγείρεμα του φαγητού. Ο μοσχαρίσιος κιμάς και γενικά το κρέας θα πρέπει να μαγειρεύεται σε θερμοκρασία τουλάχιστον 70ºC.
3. Καλό πλύσιμο και κατά περιπτώσεις ξεφλούδισμα των φρούτων και των λαχανικών, για την απομάκρυνση των βακτηρίων που μπορεί να υπάρχουν.
4. Αποφυγή κατανάλωσης μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών και χυμών φρούτων.
5. Αποφυγή κατάποσης νερού όταν κολυμπάτε στη θάλασσα, σε λίμνες, σε ποτάμια, σε πισίνες κλπ.
6. Αποφυγή επιμόλυνσης (μεταφορά μικροβίων από ένα τρόφιμο σε μία επιφάνεια/σκεύος) κατά τη διάρκεια προετοιμασίας του φαγητού. Επιβάλλεται το συχνό πλύσιμο των χεριών, χρήση διαφορετικών σκευών (πιάτα, μαχαιροπήρουνα κλπ) για τις ωμές και μαγειρεμένες τροφές, σωστό πλύσιμο όλων των σκευών που έρχονται σε επαφή με ωμό κρέας (π.χ. ζυγαριές, σανίδες κοπής).
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του ΚΕΕΛΠΝΟ:
www.keelpno.gr.
Διαβάστε ακόμα:
Oδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ) για ασφαλέστερα τρόφιμα