Υπό το φόβο νέων αιματηρών επεισοδίων και υπό το βάρος της διεθνούς κατακραυγής, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποχώρησε το απόγευμα του Σαββάτου, δίνοντας εντολή να αποχωρήσουν οι αστυνομικές δυνάμεις επιτρέποντας την διαδήλωση στην πλατεία Ταξίμ.
Μετά από την αιματηρή νύχτα της Παρασκευής – οι εικόνες που κατακλύζουν τα διεθνή ΜΜΕ είναι ενδεικτικές της ωμής βίας που χρησιμοποίησαν οι αστυνομικοί – η κυβέρνηση Ερντογάν έκανε ένα βήμα πίσω από την αρχική ανυποχώρητη στάση της και άφησε τους χιλιάδες των διαδηλωτών να διαμαρτυρηθούν ειρηνικά στην κεντρική πλατεία της Κωνσταντινούπολης. «Είναι αλήθεια ότι έγιναν λάθη και ακραίες ενέργειες από την πλευρά της αστυνομίας. Οι αναγκαίες προειδοποιήσεις έγιναν», φέρεται να δήλωσε ο Τούρκος πρωθυπουργός.
939 συλλήψεις
Στη σύλληψη 939 ανθρώπων σε συνολικά 90 διαδηλώσεις διαμαρτυρίας σε ολόκληρη την Τουρκία έχει προχωρήσει η τουρκική αστυνομία, σύμφωνα με δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών της χώρας, Μουαμέρ Γκιουλέρ, το βράδυ του Σαββάτου. «Υπήρξαν 939 συλλήψεις σε διάφορες πόλεις. Πολλοί εξ αυτών έχουν ήδη αφεθεί ελεύθεροι», δήλωσε στην τουρκική κρατική τηλεόραση ο Γκιουλέρ.
Πρόσθεσε δε ότι ο επίσημος αριθμός των καταγεγραμμένων τραυματιών κατά τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις οι οποίες έχουν ως επίκεντρό τους την Κωνσταντινούπολη και ειδικότερα την πλατεία Ταξίμ, είναι 79.
Δεν αποσύρει το σχέδιο
O Eρντογάν επέκρινε τον ηγέτη του ΡΛΚ και υπογράμμισε ότι το κόμμα αυτό θα είναι υπεύθυνο, αν ανακύψει κάποιο πρόβλημα, ενώ επέκρινε και το δικαστήριο το οποίο το μεσημέρι εξέδωσε απόφαση ασφαλιστικών μέτρων εναντίον του σχεδίου ανάπλασης της πλατείας Ταξίμ. «Στόχος τους είναι η δημιουργία χάους με απώτερο σκοπό το στρατιωτικό πραξικόπημα» υποστήριξε ο αντιπρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος Μεχμέτ Αλί Σαχίν.Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός αποσύρει το σχέδιο για την ανάπλαση της πλατείας Ταξίμ, που αποτέλεσε και την αφορμή για την εξέγερση.
Με παρόμοιο τρόπο μίλησε και ο Ερντογάν λέγοντας ότι «τέτοιες δραστηριότητες δεν είναι καινούργιες. Έγιναν και την εποχή του Μεντερές (δεκαετία 50), αλλά και πριν από πραξικόπημα του 1980». Γιορτή των διαδηλωτών για τη «νίκη» τους
Μετά από περισσότερες από 24 ώρες σφοδρών συγκρούσεων με την αστυνομία, χιλιάδες διαδηλωτές γιόρταζαν το απόγευμα του Σαββάτου την «ανακατάληψη» της πλατείας Ταξίμ, στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης και τη «νίκη» τους επί του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Δεν χρειάστηκαν παρά λίγα λεπτά για να κατακλυσθεί η πλατεία από κόσμο, μόλις άρχισε η οπισθοχώρηση των ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας υπό τις αποδοκιμασίες των συγκεντρωμένων. Αμέσως, κατά κύματα, εκατοντάδες άνθρωποι συνέρρευσαν, άλλοι τραγουδώντας, άλλοι χορεύοντας, κάποιοι χτυπώντας ρυθμικά παλαμάκια.
Στην πλατεία το πλήθος εκπροσωπεί όλες τις πολιτικές παρατάξεις. Από την εθνικιστική ακροδεξιά μέχρι την αριστερά, πιστούς μουσουλμάνους και υποστηρικτές του λαϊκού κράτους. Κάποιοι από αυτούς κάλυψαν με πολύχρωμες σημαίες το μνημείο του «πατέρα» της σύγχρονης Τουρκίας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Σχεδόν όλοι όμως εκφράζουν θυμό για την κυβέρνηση και κατηγορούν τον Ερντογάν ότι επιδιώκει την «ισλαμοποίηση» της τουρκικής κοινωνίας.
Οι απαγορεύσεις έφεραν την οργή
«Η κυβέρνηση μας πιέζει για τα πάντα: να κάνουμε τρία παιδιά και όχι δύο, να μην πίνουμε, να μην καπνίζουμε, να μην κρατιόμαστε από το χέρι με τον αγαπημένο μας. Εγώ, είμαι τέκνο του Ατατούρκ και διαφωνώ. Όλοι εδώ συμμεριζόμαστε αυτήν την άποψη και για αυτό είμαστε εδώ», δήλωσε μια συνταξιούχος, που ζήτησε να μην κατονομαστεί.
«Δεν πιστεύω ότι η κυβέρνηση του ΑΚΡ το περίμενε. Οι άνθρωποι επαναστατούν για να εμποδίσουν μια σειρά από απαγορεύσεις που επιβάλει μια κυβέρνηση που δεν μας καταλαβαίνει», είπε από την πλευρά του ένας φοιτητής, που επίσης δεν θέλησε να κατονομαστεί.
Ερωτηματικά για το αποτέλεσμα
Παρά την ευφορία στην ατμόσφαιρα, ορισμένοι διατηρούν επιφυλάξεις για το κατά πόσο αυτή η «νίκη» θα έχει και απτά αποτελέσματα, για το αν θα σωθεί τελικά το πάρκο που στάθηκε η αφορμή για την κινητοποίηση. «Η ατμόσφαιρα εδώ είναι πολύ χαρούμενη. Σήμερα, η αστυνομία επιτέλους αποσύρθηκε», είπε ο καλλιτεχνικός διευθυντής Μπερκ Σεντούρκ. «Ομως, παρά το τεράστιο πλήθος που μαζεύτηκε εδώ, ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι θα συνεχίσει και, αν το κάνει, θα μπορούσε να καταστρέψει ακόμη και το πολιτιστικό κέντρο Ατατούρκ, εδώ από πίσω. Ας είμαστε λοιπόν συγκρατημένοι», πρόσθεσε.
«Η μάχη μας δεν τελείωσε. Μας κυβερνά ένας πρωθυπουργός που πιστεύει ότι οι άνθρωποι είναι πρόβατα και ο ίδιος είναι ο σουλτάνος», είπε οργισμένος ένας 19χρονος φοιτητής, ο Μπατουχάν Καντάς.
Το τέλος μίας εποχής
Πάντως δεν είναι λίγοι στην Τουρκία οι σχολιαστές, μεταξύ των οποίων και κάποιοι που στο παρελθόν ήταν ένθερμοι υποστηρικτές της κυβέρνησης, που υποστηρίζουν ότι η υπόθεση «Ταξίμ» σηματοδοτεί το τέλος της εποχής, κατά την οποία το κυβερνών κόμμα στηριζόταν σε ένα κίνημα που είχε λαϊκό έρεισμα.Πληροφορίες ξένων πρακτορείων θέλουν τουλάχιστον 40.000 άτομα να συγκεντρώνονται στην πλατεία-θέατρο των πρωτοφανών, αιματηρών συγκρούσεων της Παρασκευής. Διαδηλώσεις δε, προγραμματίζονται και για αύριο σε πολλές πόλεις της Τουρκίας.
Υπάρχουν πληροφορίες για εκατοντάδες τραυματίες, δίχως ωστόσο να δημοσιεύονται ακριβείς αριθμοί, δεδομένου ότι επικρατεί μια «ομερτά» κυρίως στον ηλεκτρονικό Τύπο της Τουρκίας. Το σίγουρο είναι ότι τραυματίστηκε μια Αιγύπτια τουρίστρια κι ένας φωτογράφος του Reuters. Η εξέγερση βέβαια, στην Τουρκία, αφορά κι άλλες 12 πόλεις, με σποραδικά επεισόδια να σημειώνονται στην Αγκυρα.
Από τοπική διαδήλωση σε λαϊκή εξέγερση
Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν ως αντίδραση στα σχέδια της κυβέρνησης να χτισθεί ένα ακόμη εμπορικό κέντρο στο μητροπολιτικό πάρκο της περιοχής και εξελίχθηκαν σε λαϊκή εξέγερση, με πρωτοφανή επεισόδια, βία και τραυματισμούς.
Η αστυνομία επιχείρησε την Παρασκευή να καταστείλει τη διαδήλωση με πρωτοφανή βιαιότητα, κάνοντας χρήση χημικών που έπνιξε τους διαδηλωτές. H καταστολή προκάλεσε διεθνή κατακραυγή, εξ ου και το Σάββατο πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις αλληλεγγύης σε αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις, όπως και στην Αθήνα.
Την Παρασκευή, αντικυβερνητικοί διαδηλωτές φορώντας μαντίλια και χειρουργικές μάσκες και με το σύνθημα «Ενωμένοι κατά του φασισμού» ζητούσαν να παραιτηθεί η κυβέρνηση, καθώς προσπαθούν να διασχίσουν το δρόμο για να φθάσουν στην πλατεία Ταξίμ, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες.
Λίγο νωρίτερα διαδηλωτές είχαν συγκρουστεί με την αστυνομία στη συνοικία Μπεσίκτας, στις όχθες του Βοσπόρου, και αφού είχαν διασχίσει τη γέφυρα, σε μια προσπάθειά τους να φθάσουν στην πλατεία Ταξίμ, σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
