Στο παρελθόν η φαγούρα θεωρούνταν πόνος χαμηλού επιπέδου, ωστόσο πρόσφατα οι επιστήμονες αποκάλυψαν ότι πρόκειται για ένα ειδικό νευρωνικό κύκλωμα που συνδέει τα κύτταρα στην περιφέρεια του σώματος με τον εγκέφαλο και σχετίζεται με συγκεκριμένη πρωτεΐνη.
Οι νευροεπιστήμονες Μαρκ Χουν και Σαντος Μιστρα από το Εθνικό Ινστιτούτο Οδοντιατρικής και κρανιοπροσωπικής έρευνας στην Μπεθέσδα του Μέριλαντ, έψαξαν για το μόριο που κωδικοποιεί την αίσθηση της φαγούρας από τα γονίδια διαλογής αισθητηριακών νευρώνων τα οποία ενεργοποιούνται με την αφή, τη θερμότητα, τον πόνο και το ξύσιμο. Η έρευνα τους οδήγησε σε μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη, που ονομάζεται νατριουρητικό πολυπεπτίδιο Β (Nppb) και εντοπίστηκε μόνο σε ένα υποσύνολο των νευρώνων.
Κατά τη διάρκεια των ερευνών με πειραματόζωα, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι τα μεταλλαγμένα ποντίκια που στερούνται Nppb δεν ανταποκρίθηκαν στην φαγούρα, αλλά δεν ανταποκρίνονταν φυσιολογικά ούτε στη θερμότητα ούτε και στον πόνο. Οι ερευνητές επίσης διαπίστωσαν ότι, όταν εγχέεται Nppb στο λαιμό των ποντικιών, τα οδηγεί σε παροξυσμό ξυσίματος.
«Η έρευνά μας επιβεβαιώνει ότι η φαγούρα ανιχνεύεται από εξειδικευμένους αισθητικούς νευρώνες», λέει ο Χουν.
Το αποτέλεσμα της έρευνας παρέχει μια πολύ ελέγξιμη υπόθεση για το πώς λειτουργεί η φαγούρα», επισημαίνει ο Γκλεν Γκιεσλερ, νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότας στη Μινεάπολη.
Προηγούμενη έρευνα υποστήριζε ότι το πεπτίδιο απελευθέρωσης γαστρίνης, ή GRP, ήταν ο νευροδιαβιβαστής που απελευθερώνεται από αισθητικούς νευρώνες ευθύνεται για τη φαγούρα, αλλά ο Χουν και ο Μίσρα, καθώς και μια άλλη ομάδα από ερευνητές, απέτυχαν να βρουν GRP έξω από το νωτιαίο μυελό, αποδεικνύοντας ότι το GRP δεν είναι η κύρια αιτία.
Ωστόσο, ο Χουν και ο Μισρα διαπίστωσαν ότι το GRP εξακολουθεί να συμμετέχει στην αντιμετώπιση της φαγούρας. Μία ένεση GRP σε ποντίκια που στερούνται την πρωτεΐνη Nppb προκάλεσαν ισχυρές αντιδράσεις κνησμού. Επίσης, τα ποντίκια στα οποία οι GRP υποδοχείς ανεστάλησαν δεν ξύνονταν, ακόμη και με ένεση Nppb στο νωτιαίο μυελό τους.
«Οι νευρικές οδοί για τη φαγούρα στον άνθρωπο είναι παρόμοιες, αν όχι ταυτόσημες, με εκείνες στα ποντίκια, και είναι άγνωστο εάν ευθύνεται η πρωτεΐνη Nppb ή κάτι παρόμοιο με αυτή» εξηγεί ο Χουν και προσθέτει ότι σχεδιάζει να δώσει συνέχεια με μελέτες σε ανθρώπους αργότερα.
Οι επιστήμονες εξηγούν ότι η φαγούρα είναι ένα κοινό πρόβλημα, που συνδέεται με αρκετές ασθένειες, όπως το έκζεμα και η ψωρίαση: «Τα αντιισταμινικά έχουν αποτέλεσμα για λίγες μορφές φαγούρας, αλλά για τη συντριπτική πλειοψηφία δεν κάνουν τίποτα. Η νέα αυτή έρευνα εισάγει έναν εντελώς νέο στόχο για την κλινική θεραπεία.»