Είναι πρωτόγνωρο να βλέπεις έναν από τους σημαντικότερους – διεθνείς- έλληνες διευθυντές ορχήστρας να μιλάει με αριθμούς, να αναλύει σχεδιαγράμματα, να «μετρά ευρώ» μπροστά σε δημοσιογράφους. Κι όμως ο Βασίλης Χριστόπουλος, ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών που την οδήγησε σε απρόσμενα εξωστρεφή και πολυσήμαντη πορεία την τελευταία διετία, βρέθηκε να μιλάει όχι μόνο για τις σημαντικές συνεργασίες και τον προγραμματισμό, αλλά και για τη μάχη επιβίωσης που δίνει η Ορχήστρα καθώς το υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει δώσει ακόμη ούτε ένα ευρώ της επιχορήγησης για το 2013.
Στη μαραθώνια συνέντευξη τύπου, κοιτούσα τον Βασίλη Χριστόπουλο που όρθιος έκανε τον απολογισμό της χρονιάς με αριθμούς και συναυλίες, καλούσε προσωπικότητες να μιλήσουν για τη συνεργασία με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, μιλούσε για τα προβλήματα και την απουσία της πολιτείας. Τον κοιτούσα και μου θύμιζε το Subbuteo, έναν ποδοσφαιριστή πάνω στη σφαιρική βάση, που ποτέ δεν πέφτει κάτω. Αφησε την καριέρα του στο εξωτερικό, επέστρεψε στην Ελλάδα της κρίσης για να διοικήσει την Ορχήστρα, βρέθηκε απογυμνωμένος από συνεργάτες και βασικά εργαλεία, περιμένοντας όσα του έχουν υποσχεθεί, μέσα σε ένα τοπίο που θέλει τις ορχήστρες να εξαφανίζονται η μια μετά την άλλη από τον χάρτη. Ο Βασίλης Χριστόπουλος νέλαβε και οδήγησε την Ορχήστρα σε μια νέα εποχή, τόσο καλλιτεχνικά όσο και επικοινωνιακά.
Οι αριθμοί λένε πάντα την αλήθεια
Τα έσοδα από εισιτήρια στην καλλιτεχνική σεζόν 2012-2013 έκλεισε με αύξηση εσόδων 45% που θα ανέλθουν στα 214.920 ευρώ, ενώ σε σχέση με τον μέσο όρο της δεκαετίας 2002-2012 παρουσιάζουν αύξηση κατά 90%. Το ακόμα εντυπωσιακότερο, είναι πως έχουν αυξηθεί δραματικά αυτοί που ... πληρώνουν για να ακούσουν την Κρατική Ορχήστρα αφού έχει μειωθεί δραστικά ο αριθμός των προσκλήσεων (φαινόμενο μάστιγα στους κρατικούς πολιτιστικούς φορείς που αποστερεί τα ταμεία από σημαντικά έσοδα).
Η Ορχήστρα ενώ θα έπρεπε να έχει 26 διοικητικούς υπάλληλους, «σήμερα αυτοί που έχουμε δεν ξεπερνούν τους πέντε με έξι». Το αυτό ισχύει για τους μουσικούς: Υπάρχουν 20 κενές νευραλγικές θέσεις μουσικών, μόλις εγκρίθηκε η πρόσληψη 3 εξ'αυτών, ενώ όπως είπε με πικρία – ή σωστότερα με ρεαλισμό- ο Βασίλης Χριστόπουλος «αμφιβάλλω αν και αυτούς τους 3 θα κατορθώσουμε να τους προσλάβουμε μέσα στο 2013».
Από την επιχορήγηση που έχει εγκριθεί για την τρέχουσα χρονιά, μέχρις στιγμής η Κρατική Ορχήστρα δεν έχει εισπράξει ούτε ένα ευρώ, είπε ο κύριος Χριστόπουλος, ενώ ζητώντας και τη συνδρομή της υπεύθυνης οικονομικών πρόσθεσε: «Αυτή τη στιγμή η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών έχει στα ταμείο της 1.000 ευρώ. Δεν είμαστε σε θέση να πληρώσουμε τους μισθούς στο τέλος του μήνα».
Προβλέπεται θέση υπηρέτριας στην Ορχήστρα!
Την ίδια στιγμή η πολιτεία «και ειδικότερα το Υπουργείο Πολιτισμού κινούνται με αποκορδιωτικούς ρυθμούς χελώνας» πρόσθεσε. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τον Βασίλη Χριστόπουλο έχουν παγώσει ακόμη και οι παρεμβάσεις που δεν απαιτούν χρηματοδότηση, όπως για παράδειγμα η αναδιάρθρωση του οργανογράμματος της Ορχήστρας.«Αυτή τη στιγμή έχουμε το οργανόγραμμα που σχεδιάστηκε το 1942 και περιλαμβάνει θέση υπηρέτριας (!) ή βοηθού δακτυλογράφου, αλλά όχι θέση για υπεύθυνο τύπου» πρόσθεσε.
Ειδική αναφορά έγινε – με την υπόμνηση της δεινής θέσης στην οποία βρίσκεται και το Μέγαρο Μουσικής- στο γεγονός ότι δεν έχει πληρωθεί η Ορχήστρα το ποσοστό των εσόδων από τα εισιτήρια που της αναλογούν από τις συναυλίες στο Μέγαρο Μουσικής. Αλλά «ευτυχώς που υπάρχουν και τα ιδρύματα», όπως πρόσθεσε ο Βασίλης Χριστόπουλος, ανακοινώνοντας ότι με χορηγία ύψους 155.000 από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος θα καλυφθεί η επόμενη καλλιτεχνική σεζόν με τις 48 συναυλίες σε 20 πόλεις ανά την Ελλάδα. Μέσα σε αυτό το απολύτως άνυδρο τοπίο έχουμε το απόλυτο οξύμωρο: Η Κρατική Ορχήστρα να παραπαίει οικονομικά και επελαύνει καλλιτεχνικά.
Οι συναυλίες που έρχονται
Την προσεχή Παρασκευή 24 Μαΐου στο Μέγαρο Μουσικής θα ανέβει η περίφημη ραψωδία για ορχήστρα «Εσπάνια» του Εμμανυέλ Σαμπριέ. Μια δεξιοτεχνική μεταγραφή για πιάνο και ορχήστρα της γνωστής Ισπανικής Ραψωδίας του Ισαάκ Αλμπένιθ, με σολίστ την γνωστή πιανίστα Δανάη Καρά. Και η ευφυής, αστραφτερή Σουίτα Κάρμεν του Ροντιόν Σεντρίν. Είναι τρία έργα γαλλικής, ισπανικής και ρωσικής πατρότητας αντίστοιχα, αλλά ιβηρικής εμπνεύσεως.
Στις 31 Μαΐου θα γίνει η τελευταία συναυλία της χειμερινής καλλιτεχνικής περιόδου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, σηματοδοτώντας ταυτόχρονα την ολοκλήρωση του κύκλου «Μπετόβεν» με δύο από τις δημοφιλέστερες Συμφωνίες του. Την αριστουργηματική Έκτη, δηλαδή την περίφημη «Ποιμενική» και την διονυσιακή Έβδομη που σφύζει από μεθυστική χορευτική διάθεση. Τη μουσική διεύθυνση και αυτής της συναυλίας, όπως συνέβη και με όλες τις προηγούμενες του κύκλου «Μπετόβεν», έχει ο Βασίλης Χριστόπουλος.
Μια ημέρα μετά, την 1η Ιουνίου, η Κ.Ο.Α. υπό την μουσική διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλου θα εμφανιστεί στα Καλάβρυτα, με έργα Μπετόβεν καθώς και με το, συμβολικής σημασίας, έργο του Γιάννη Χρήστου «Μουσική του Φοίνικα». Σολίστ θα είναι ο πιανίστας Θανάσης Αποστολόπουλος.
Ακολουθεί το Φεστιβάλ Αθηνών όπου η Κ.Ο.Α θα λάβει μέρος με δύο συναυλίες στο Ηρώδειο Στις 14 Ιουνίου, υπό την μουσική διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλου, θα παρουσιάσει το εμβληματικό Ρέκβιεμ του Βέρντι με διεθνή διανομή και τρεις χορωδίες, ως φόρο τιμής στα 200 χρόνια από την γέννηση του μέγιστου Ιταλού συνθέτη. Στις 5 Ιουλίου, ο διαπρεπής Γάλλος αρχιμουσικός Πασκάλ Ροφέ θα διευθύνει ένα συναρπαστικό πρόγραμμα με έργα Κόνταϋ (Χοροί της Γκαλάντα), Μπάρτοκ (Σονάτα για δύο πιάνα και κρουστά) και τις Εικόνες από μία Έκθεση του Μούσοργκσυ. Σολίστ θα είναι τέσσερεις εξαιρετικοί Έλληνες μουσικοί από το σύνολο μουσικής δωματίου «kyklos ensamble»: Γιώργος-Εμμανουήλ Λαζαρίδης και Στέφανος Θωμόπουλος στα πιάνα, Δημήτρης Δεσύλλας και Ανδρέας Φαρμάκης στα κρουστά.
Στις 21 Ιουνίου η Κ.Ο.Α θα συμμετάσχει στην συναυλία-γιορτή για την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μουσικής στους κήπους του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ενώ μία ημέρα μετά θα ακολουθήσει συναυλία στη Σαλαμίνα στο πλαίσιο του νεοσύστατου Φεστιβάλ Πειραιά «Sinfonia».
Ιδιαίτερο συμβολισμό έχει η συναυλία που θα δώσει η Κ.Ο.Α υπό την μουσική διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλου, στις 26 Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών. Η συναυλία, αφιερωμένη στην μάχη κατά των ναρκωτικών, θα πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με την Μονάδα Απεξάρτησης Τοξικομανών 18ΑΝΩ του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. Η συναυλία, υπό τον τίτλο «Από το σκοτάδι στο φως» περιλαμβάνει την Εισαγωγή «Λεονόρε αρ. 3» στην όπερα «Φιντέλιο» του Μπετόβεν, το Κοντσέρτο για Κοντραμπάσο του Μποτεσίνι με σολίστ τον Κορυφαίο κοντραμπασίστα της Κ.Ο.Α., Άγγελο Ρεπαπή και την αριστουργηματική «Συμφωνία του Διός» του Μότσαρτ.
Προγραμματίζονται επίσης συναυλίες στο Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας και στον αρχαιολογικό χώρο της Ήλιδος, καθώς και μία εμφάνιση στο Φεστιβάλ της Αίγινας.
Σημαντικό θα είναι όμως για την Ορχήστρα και το κλείσιμο της καλοκαιρινής της περιόδου. Με ένα γκαλά Ιταλικής Όπερας και σολίστ τους διάσημους λυρικούς τραγουδιστές Τσέλια Κοστέα και Δημήτρη Πλατανιά, η Ορχήστρα, υπό τη μουσική διεύθυνση του Βασίλη Χριστόπουλο, θα παίξει στα θυρανοίξια του αναστηλωμένου Αρχαίου Θεάτρου της Μεσσήνης, σε συνεργασία με το «Διάζωμα» και τον Σταύρο Μπένο.