Υπό ασφυκτική πίεση να επιτύχουν συμφωνία για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στην ΕΕ θα βρεθούν οι ηγέτες των «27» κατά τη Σύνοδο Κορυφής την Τετάρτη.
Το θέμα βρίσκεται υψηλά στην ευρωπαϊκή ατζέντα, καθώς οι κυβερνήσεις αναζητούν απεγνωσμένα νέες πηγές εσόδων για τα δημόσια ταμεία και αγωνίζονται να βελτιώσουν τη δημοσιονομική τους θέση. Η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι G20 βλέπουν το κύρος τους να διακυβεύεται και τους πολίτες των χωρών τους να εξεγείρονται εναντίον των φορολογικών παραδείσων και του βρώμικου χρήματος.
Θέλουν να δράσουν γιατί πιέζονται
Γιατί αποφάσισαν να αντιδράσουν τώρα Ευρωπαϊκή Ενωση, ΟΟΣΑ και G20, έπειτα από τόσο καιρό απραξίας; Διότι, σύμφωνα με την εφημερίδα «Ελ Παΐς», αποδείχθηκε ότι τα μέτρα που ελήφθησαν το 2009 ήταν αναποτελεσματικά και η περίπτωση της Κύπρου, όπου γινόταν ξύπλυμα ρωσικού χρήματος, ανησύχησε ιδιαίτερα την κοινή γνώμη. Επίσης τον τελευταίο καιρό έχουν ξεσπάσει αρκετά σκάνδαλα.
Ανθίστανται Αυστρία και Λουξεμβούργο
Στο τραπέζι της Συνόδου θα βρεθεί η αναθεώρηση της κοινοτικής οδηγίας για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ όλων των χωρών για τους τόκους των καταθέσεων των πολιτών της ΕΕ που διαμένουν σε άλλες χώρες από τη χώρα ιθαγένειας (Savings Directive).
Μέχρι στιγμής, στο σύστημα της αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών συμμετέχουν όλοι πλην Αυστρίας και Λουξεμβούργου που έχουν μακρά παράδοση τραπεζικού απορρήτου και αντί να ανταλλάσσουν πληροφορίες για τους ξένους καταθέτες φορολογούν στην πηγή τους τόκους και μεταφέρουν ανώνυμα τα χρήματα στη δικαιούχο χώρα.
Οι δυο αυτές χώρες έθεσαν βέτο στο ECOFIN της περασμένης Τρίτης παρά τις ασφυκτικές πιέσεις της Κομισιόν και των υπολοίπων χωρών, υποχρεώνοντας τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ να μεταφέρουν την «καυτή πατάτα» στους αρχηγούς των κυβερνήσεων. Εκτός από την άρση των ενστάσεων της Αυστρίας και του Λουξεμβούργου, θα συζητηθεί και η επέκταση του πεδίου ισχύος της οδηγίας ώστε να μην καταλαμβάνει μόνο τους τόκους των καταθέσεων, αλλά και άλλα κεφαλαιακά κέρδη προερχόμενα από μερίσματα, επενδυτικά χαρτοφυλάκια, ιδρύματα, καταπιστεύματα κ.λπ.
Δύσκολο να προκύψει συμφωνία
Εάν επιτευχθεί συμφωνία (πράγμα διόλου βέβαιο) τότε θα στενέψουν τα περιθώρια και για τις ευρωπαϊκές χώρες εκτός ΕΕ, με πρώτη και καλύτερη την Ελβετία, οι οποίες μέχρι πρότινος αντιστέκονταν στις πιέσεις να υιοθετήσουν περισσότερη διαφάνεια και να εναρμονίσουν το καθεστώς ανταλλαγής πληροφοριών με αυτό της ΕΕ, με το επιχείρημα ότι ακόμα και εντός της Ενωσης δεν υπάρχουν ενιαίοι κανόνες.
Η εναρμόνιση του πλαισίου στην ΕΕ, εξάλλου, αποτελεί προϋπόθεση για να προχωρήσει και πρωτοβουλία για υιοθέτηση διεθνών προδιαγραφών, βασισμένων στην αμερικανική νομοθεσία και δη την πράξη FATCA που ψηφίστηκε από το Κογκρέσο το 2010 και εξασφαλίζει στην εφορία των ΗΠΑ, τη γνωστή IRS, πληροφορίες για καταθέσεις και εισοδήματα των Αμερικανών στο εξωτερικό.
Η ελβετική αντιπρόταση
Η Ελβετία, παραδοσιακά ένας από τους πλέον «αγαπημένους» προορισμούς του «μαύρου» πολιτικού -κι όχι μόνο- χρήματος που παράγεται στην Ελλάδα, ενδέχεται σύντομα όχι μόνο να χάσει την ελκυστικότητά της, αλλά και να μετατραπεί από «παράδεισος» σε κόλαση για τα πάσης φύσεως αδήλωτα εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία.
Αυτός είναι και βασικός στόχος της διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις δύο χώρες, με άξονα την πρόταση της Ελβετίας για επιβολή ενός τελικού φόρου επί των ελληνικών κεφαλαίων στην πηγή τους. Με άλλα λόγια, η Ελβετία προτείνει να παρακρατεί η ίδια, μέσω των τραπεζών της, τον φόρο που αναλογεί στα ελληνικά κεφάλαια που έχουν βρει καταφύγιο στο χρηματοοικονομικό της κλάδο, και στη συνέχεια να αποδίδει αυτόν τον φόρο στην Ελλάδα δίχως, όμως, να αποκαλύπτει από ποιον παρακράτησε τι, και επί ποιου ποσού.
Με αυτόν τον τρόπο η Ελβετία επιχειρεί να ικανοποιήσει το αίτημα της Ελλάδας για φορολόγηση τυχόν αδήλωτων κεφαλαίων, προστατεύοντας παράλληλα το υπερπολύτιμο για την ίδια τραπεζικό απόρρητο. Για την Ελλάδα, το πλεονέκτημα είναι η άμεση διαμόρφωση ενός πλαισίου για τη σταθερή λήψη φορολογικών εσόδων από μια ανύπαρκτη μέχρι σήμερα πηγή, με τίμημα, όμως, την έλλειψη πληροφόρησης αναφορικά με το ποιος διακίνησε τι και από ποια πηγή.
Η πρόταση αυτή διαφέρει ριζικά από την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία προωθεί την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στις εμπλεκόμενες χώρες, με σκοπό όχι μόνο να φορολογούνται τα αδήλωτα κεφάλαια, αλλά να αποκαλύπτεται πλήρως η πηγή προέλευσης και η όλη διαδρομή τους, καθώς και να αποδίδονται ποινές στα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, που έχουν εμπλακεί στην απόκρυψη και μεταφορά τους στο εξωτερικό.
Μεγάλες τράπεζες και πολυεθνικές σε offshore
Ετσι, η Αυστρία συμφώνησε να φορολογούνται τα κεφάλαια των πολιτών της στην Ελβετία με συντελεστή 25% και η Βρετανία από 27% ως 48%, όπως ακριβώς δηλαδή και στο εσωτερικό τους.
Τα τελευταία χρόνια τους φορολογικούς παραδείσους, εκτός από τους δικτάτορες, τους ολιγάρχες, τους ανθρώπους του υποκόσμου και τους κατασκόπους, τους χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο οι μεγάλες τράπεζες και οι πολυεθνικές εταιρείες. Η Citigroup έχει 427 θυγατρικές σε φορολογικούς παραδείσους, η Barklay's 200, η Morgan Stanley 273, η εταιρεία του Ρούπερτ Μέρντοχ News Corporation 152 και η Enron πριν πτωχεύσει είχε 881 θυγατρικές. Πηγή Le Monde, Εθνος