Η νηστεία, που είναι και το βασικό έθιμο της Μεγάλης Εβδομάδας, γίνεται για να επέλθει κάθαρση σε αυτούς που την ακολουθούν και να δηλώσουν το πένθος για την σταύρωση του Ιησού. Η νηστεία δεν πρέπει να συνοδεύεται μόνο από αποχή στις «απαγορευμένες» τροφές, αλλά και από ένα γενικότερο κλίμα κατάνυξης, πίστης και συμφιλίωσης.
Σύμφωνα με την Εκκλησία, η πλήρης και αληθινή νηστεία συνίσταται στην πλήρη αποχή τροφής ή στην ξηροφαγία. Για λόγους όμως ανθρωπιστικούς, πλέον επιτρέπεται η κατανάλωση τροφών χωρίς αίμα, γι αυτό στα νηστίσιμα περιλαμβάνονται οι καρποί της γης, τα όσπρια, τα μαλάκια και τα οστρακοειδή, προκειμένου να είναι δυνατή η εφαρμογή της νηστείας από όλους όσους θέλουν, αναφέρει το agioritikovima.
Ποιες τροφές είναι νηστίσιμες:
- Τα θαλασσινά (οστρακοειδή-μαλάκια), όπως χταπόδι, καλαμάρι, γαρίδες, σουπιές
- Φρούτα και χυμοί
- Οσπρια όπως φακές ή φασόλια
- Λαχανικά
- Ξηροί Καρποί
- Ζυμαρικά
Πλέον όμως, το έθιμο έχει «χαλαρώσει» σε κάποιον βαθμό, αφού πολλοί δεν νηστεύουν το λάδι και τα γαλακτομικά αλλά μόνο το κρέας και το ψάρι.