Ο τραγικός απολογισμός των θυμάτων στο εργοστάσιο του Μπαγκλαντές ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί. Περισσότεροι από 250 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Πέρα όμως από αυτή τη νέα τραγωδία, πιο τρομακτικό είναι το γεγονός πως δεν πρόκειται για μεμονωμένο περιστατικό.
Με την πάροδο των ημερών, το ζήτημα θα ξεχαστεί. Οι εργάτες θα επιστρέψουν στη δουλειά τους στα αντίστοιχα κτίρια της περιοχής. Και είναι θέμα χρόνου να ξανασυμβεί κάτι ανάλογο, που θα κοστίσει κι άλλες ανθρώπινες ζωές οι οποίες «θυσιάζονται» στο βωμό της απαίτησης της Δύσης για φτηνά ρούχα.
Όπως επισημαίνει το CNN σε σχετικό ρεπορτάζ, περισσότεροι από 700 εργάτες έχουν χάσει τη ζωή τους με τέτοιο τρόπο μόνο στη συγκεκριμένη πόλη την τελευταία δεκαετία. Μόλις τον περασμένο Νοέμβριο 112 εργάτες κάηκαν ζωντανοί σε πυρκαγιά σε εργοστάσιο το οποίο δεν διέθετε εξόδους κινδύνου.
Πρόκειται για το Σαβάρ, μία βαλτώδη περιοχή κοντά στην Ντάκα, την πρωτεύουσα του Μπαγκλαντές, που έχει γνωρίσει τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Εκατοντάδες εργοστάσια δημιουργήθηκαν μέσα σε μικρό διάστημα, εφαρμόζοντας ελάχιστους κανονισμούς, ώστε να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση από τις δυτικές εταιρείες για φτηνά ρούχα. Αρκεί να ακούσει κανείς τον μηνιαίο μισθό των εργατών – 37 δολάρια το μήνα, από τους χαμηλότερους στην Ασία – για να αντιληφθεί το βαθμό στον οποίο μειώνεται αυτομάτως το κόστος παραγωγής.
Με τη ζήτηση για φτηνά ρούχα να αυξάνεται στη Δύση, οι εταιρείες εξακολουθούν να ψάχνουν τρόπους να ρίξουν τις τιμές και δυστυχώς αυτό περιλαμβάνει και περικοπές με συνέπειες στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων. Κάτι που βέβαια δεν παραδέχονται. Όπως επισημαίνουν στο CNN εκπρόσωποι εταιρειών, τα χρήματα που διαθέτουν είναι αρκετά για να πληρωθούν οι εργαζόμενοι αλλά και να συντηρηθούν τα κτίρια. Όμως οι ιδιοκτήτες των εργοστασίων, βλέποντας τα έσοδά τους να μειώνονται, συχνά αφήνουν τα πράγματα στην τύχη τους. Έτσι, για παράδειγμα, δεν αντικαθιστούν τα ελαττωματικά μηχανήματα ούτε επιδιορθώνουν τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα κτίρια.
Το σχετικό άρθρο επισημαίνει πως βασικό ρόλο σε αυτή την κατάσταση παίζει και η αποστασιοποίηση του καταναλωτή. Όταν τα εργοστάσια βρίσκονταν στις χώρες της λιανικής πώλησης, ο κόσμος είχε προσωπική σχέση με τους εργαζόμενους σε αυτά και επεδείκνυε ενδιαφέρον για την ύπαρξη κινδύνων. Η παγκοσμιοποίηση όμως έφερε και την απάθεια του καταναλωτή. Ποιος ενδιαφέρεται για τους ανθρώπους που φτιάχνουν τα ρούχα; Όσο είναι φτηνά, θα τα αγοράζουν.
Αρκετές από τις εταιρείες της Δύσης βασίζονται σε ελέγχους που γίνονται ώστε να γνωρίζουν αν οι συνθήκες στα εργοστάσιά τους είναι οι προβλεπόμενες. Βέβαια, σε μία χώρα όπου λίγα χρήματα αρκούν για να παραβλέψει ο επιθεωρητής ένας πρόβλημα, αυτή η διαδικασία συχνά δεν δίνει την ακριβή εικόνα για την κατάσταση. Πολλές φορές την ημέρα της επιθεώρησης υπάρχουν δανεικοί πυροσβεστήρες ή γίνεται «κατήχηση» στους εργαζόμενους για το τι πρέπει να απαντήσουν σε ενδεχόμενες ερωτήσεις των ελεγκτών.
Πολλές ανθρωπιστικές οργανώσεις προσπαθούν να δώσουν λύση σε αυτό το μείζον πρόβλημα. Ήδη έχουν κάνει πρόταση για τη δημιουργία μίας ανεξάρτητης αρχής που θα επιθεωρεί τα εργοστάσια, ενώ ζητούν την εφαρμογή ενός προγράμματος σεμιναρίων για τους εργάτες ώστε να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους. Και βέβαια απαιτούν την αναθεώρηση των κανονισμών ασφαλείας. Η αρχή έχει γίνει, με κάποιες εταιρείες να υπογράφουν τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, αλλά απομένουν αρκετές ακόμη.