Οι συμβασιούχοι θα είναι οι πρώτοι που θα «πληρώσουν το μάρμαρο» των απολύσεων με βάση τις νέες ρυθμίσεις που προωθεί το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης τις οποίες αναμένεται να καταθέσει την Πέμπτη στη Βουλή ο Αντώνης Μανιτάκης.
Σύμφωνα με ειδική διάταξη καταργούνται οι προσωρινές δικαστικές αποφάσεις για απολυμένους συμβασιούχους του δημοσίου που τους επέτρεπαν να επιστρέψουν στις θέσεις τους, κάτι που θα σημάνει αυτόματη αποχώρηση εκατοντάδων υπαλλήλων για να καλυφθεί ο προβλεπόμενος αριθμός που έχει συμφωνηθεί με την Τρόικα.
Σημειωτέον ότι για να περάσει η διάταξη και να ενσωματωθεί στο πολυνομοσχέδιο που κατατίθεται την Πέμπτη στη Βουλή πρέπει να εγκριθεί και από τον υπουργό Δικαιοσύνης, Αντώνη Ρουπακιώτη.
Ουσιαστικά η επίμαχη ρύθμιση καταργεί την πρόσφατη διάταξη του υπουργού Δικαιοσύνης Αντώνη Ρουπακιώτη που προέβλεπε ότι «σε περίπτωση υπερημερίας του εργοδότη ως προς την αποδοχή της εργασίας του εργαζομένου το δικαστήριο μπορεί να διατάξει ως ασφαλιστικό μέτρο την προσωρινή απασχόληση του εργαζόμενου μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της αγωγής για την κυρία υπόθεση».
Καταργούνται παράλληλα και όσες αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων έχουν εκδοθεί και διατάσσουν την εκ νέου πρόσληψη εργαζομένων.
Θα προλάβουν να απολύσουν τους επίορκους;
Εν τω μεταξύ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η υπόθεση με τους επίορκους υπαλλήλους, καθώς, θεωρητικά οι προτεινόμενες διατάξεις έχουν στόχο να επιταχύνουν τις πειθαρχικές διαδικασίες και να διασφαλίσουν την σύντομη κίνηση και ολοκλήρωση της διαδικασίας απονομής πειθαρχικών ευθυνών.
Από την άλλη πλευρά εκφράζονται πολλές αμφιβολίες κατά πόσο θα καταφέρει η κυβέρνηση μέσα σε δύο μόλις μήνες να ολοκληρώσει το «ξεκαθάρισμα» και να ενσωματωθούν οι απολύσεις επίορκων υπαλλήλων στην πρώτη φουρνιά αποχωρήσεων που πρέπει να πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο.
Κάτι τέτοιο αυτομάτως δημιουργεί ένα ακόμη ελληνικό παράδοξο, εκείνο του να απομακρυνθούν συμβασιούχοι και να μείνουν για ακόμη μια φορά «αμανάτι» οι επίορκοι υπάλληλοι.
Αναλυτικά οι νέες ρυθμίσεις προβλέπουν τα εξής:
- Στην περίπτωση α) της παραγράφου 2 του άρθρου 146Β του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (Υπαλληλικός Κώδικας, Ν. 3528/2007), όπως προστέθηκε με το άρθρο δεύτερο του Ν. 4057/2012, προστίθεται το ακόλουθο εδάφιο: «Ως αναπληρωτής του προέδρου του Πειθαρχικού Συμβουλίου μπορεί να ορίζεται με την απόφαση της παρ. 1 του παρόντος άρθρου και συνταξιούχος δικαστικός λειτουργός». Με το άρθρο αυτό προβλέπεται η δυνατότητα συμμετοχής συνταξιούχων δικαστικών λειτουργών, ως αναπληρωτών των Προέδρων, στα πειθαρχικά συμβούλια. Η διάταξη αποσκοπεί στη διασφάλιση της λειτουργίας των πειθαρχικών συμβουλίων.
- Στο άρθρο 141 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (Υπαλληλικός Κώδικας, Ν. 3528/2007), όπως τροποποιήθηκε με τη παρ.2 του άρθρου 30, του Ν.3731/2008 και αντικαταστάθηκε με το άρθρο δεύτερο του Ν. 4057/2012, προστίθεται η παρ.8 ως εξής: «Οι αποφάσεις των πειθαρχικών συμβουλίων που εκδίδονται μετά την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και επιβάλλουν τις πειθαρχικές ποινές του υποβιβασμού και της οριστικής παύσης δεν υπόκεινται σε ένσταση ενώπιον του Δευτεροβαθμίου Πειθαρχικού Συμβουλίου αλλά σε προσφυγή ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας». Με το άρθρο αυτό προβλέπεται εφεξής ότι οι αποφάσεις των πρωτοβάθμιων πειθαρχικών συμβουλίων, με τις οποίες επιβάλλονται οι πειθαρχικές ποινές της οριστικής παύσης και του υποβιβασμού, δεν υπόκειται σε ένσταση ενώπιον του Δευτεροβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου, αλλά σε προσφυγή ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με τη ρύθμιση αυτή επιταχύνεται σημαντικά η πειθαρχική διαδικασία, ενώ παράλληλα η προσφυγή ουσίας στο Συμβούλιο της Επικρατείαςπαρέχει ισχυρά εχέγγυα δικαστικής κρίσης.
- Στο άρθρο 145 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (Ν. 3584/2007), προστίθεται η παρ. 8 ως εξής: «Οι αποφάσεις των πειθαρχικών συμβουλίων που εκδίδονται μετά την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και επιβάλλουν τις πειθαρχικές ποινές του υποβιβασμού και της οριστικής παύσης δεν υπόκεινται σε ένσταση ενώπιον του Δευτεροβαθμίου Πειθαρχικού Συμβουλίου αλλά σε προσφυγή ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας» Με το άρθρο αυτό η παραπάνω διάταξη εφαρμόζεται και στον Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων.
- H παρ. 5 του άρθρου 140 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (Υπαλληλικός Κώδικας, Ν. 3528/2007), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο δεύτερο του Ν. 4057/2012, αντικαθίσταται ως εξής: «Η πειθαρχική απόφαση δεν ανακαλείται.» Με το άρθρο αυτό επιταχύνεται η πειθαρχική διαδικασία δια της κατάργησης της δυνατότητας ανακλήσεως των πειθαρχικών αποφάσεων.
- Η παρ.5 του άρθρου 144 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (Ν.3584/2007) αντικαθίσταται ως εξής: «Η πειθαρχική απόφαση δεν ανακαλείται.» Με το άρθρο αυτό εκτείνεται η εφαρμογή της παραπάνω διάταξης και στον Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων.
- Η παρ. 1 του άρθρου 122 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (Υπαλληλικός Κώδικας, Ν. 3528/2007), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο δεύτερο του Ν. 4057/2012, αντικαθίσταται ως εξής : «1. Η πειθαρχική δίωξη αρχίζει είτε με την κλήση του υπαλλήλου σε απολογία από το μονομελές πειθαρχικό όργανο είτε με την παραπομπή του στο πειθαρχικό συμβούλιο. Η πειθαρχική διαδικασία ολοκληρώνεται το αργότερο εντός δύο μηνών από την κλήση σε απολογία είτε με την έκδοση πειθαρχικής απόφασης μονομελούς οργάνου είτε με παραπομπή ενώπιον πειθαρχικού συμβουλίου. Σε περίπτωση παραπομπής ενώπιον του πειθαρχικού συμβουλίου, η πειθαρχική διαδικασία ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από την παραπομπή εκτός αν απαιτείται η διεξαγωγή ανάκρισης οπότε ολοκληρώνεται εντός τεσσάρων μηνών.» Με το άρθρο αυτό προβλέπεται σύντμηση της προθεσμίας εντός της οποίας αποφαίνονται επί των πειθαρχικών υποθέσεων τα πρωτοβάθμια πειθαρχικά συμβούλια. Η ρύθμιση ενισχύει την επίσπευση της πρώτης φάσης της πειθαρχικής διαδικασίας.
- Το άρθρο 126 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (Ν.3584/2007) αντικαθίσταται ως εξής: «1. Η πειθαρχική δίωξη αρχίζει είτε με την κλήση του υπαλλήλου σε Απολογία από το μονομελές πειθαρχικό όργανο είτε με την παραπομπή του στα συλλογικά Πειθαρχικά όργανα των άρθρων 123 και 124 του παρόντος. Η πειθαρχική διαδικασία ολοκληρώνεται εντός διμήνου από την Κλήση σε Απολογία είτε με την έκδοση πειθαρχικής απόφασης μονομελούς οργάνου είτε με παραπομπή στα συλλογικά όργανα του άρθρου 123 του παρόντος. 2.Τα Συλλογικά Πειθαρχικά όργανα του άρθρου 123 του παρόντος ολοκληρώνουν την πειθαρχική διαδικασία εντός δύο μηνών από την παραπομπή είτε με την έκδοση πειθαρχικής απόφασης είτε με παραπομπή ενώπιον του πειθαρχικού συμβουλίου. Σε περίπτωση παραπομπής ενώπιον τουΠειθαρχικού Συμβουλίου, ολοκληρώνεται η πειθαρχική διαδικασία εντός διμήνου από την παραπομπή, εκτός εάν απαιτείται η διεξαγωγή ανάκρισης οπότε ολοκληρώνεται εντός τετραμήνου από την παραπομπή. 3. Η υπαίτια παράβαση της διάταξης του προηγουμένου εδαφίου αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα. Το παράπτωμα αυτό, για τα μέλη τουΠειθαρχικού Συμβουλίου, εκδικάζεται μετά από παραπομπή από τον αρμόδιο Γενικό Γραμματέα ενώπιον του Δευτεροβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου. Με το άρθρο αυτό προβλέπεται η σύντμηση των αντίστοιχων προθεσμιών και στον Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων.
- Τα δύο πρώτα εδάφια της παρ.4 του άρθρου 141 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (Υπαλληλικός Κώδικας, Ν. 3528/2007), όπωςτροποποιήθηκαν με τη παρ.2 άρθρ.30 Ν.3731/2008 και όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο δεύτερο του Ν.4057/2012, αντικαθίσταται ως εξής: «4. Η ένσταση ασκείται μέσα σε προθεσμία είκοσι (20) ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης ή την πλήρη γνώση αυτής από τον υπάλληλο ή από την περιέλευσή της στα όργανα που δικαιούνται να ασκήσουν ένσταση. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά είκοσι (20) ημέρες για εκείνους που διαμένουν στο εξωτερικό.» Με το άρθρο αυτό προβλέπεται σύντμηση των προθεσμιών των ενστάσεων κατά των αποφάσεων των πειθαρχικών συμβουλίων, με στόχο την επίσπευση της διαδικασίας.
- Η παρ.4 του άρθρου 145 του Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (Ν.3584/2007) αντικαθίσταται ως εξής: «Η ένσταση ασκείται μέσα σε προθεσμία είκοσι (20) ημερών από την κοινοποίηση της απόφασης στον υπάλληλο ή από την περιέλευσή της στα όργανα που δικαιούνται να ασκήσουν ένσταση. Η προθεσμία αυτή παρατείνεται κατά είκοσι (20) ημέρες για εκείνους που διαμένουν στο εξωτερικό». Με το άρθρο αυτό προβλέπεται η αντίστοιχη σύντμηση των προθεσμιών άσκησης των ενστάσεων και στον Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων.
- Στην παρ.7 του άρθρου 141 του Κώδικα Κατάστασης Δημοσίων Πολιτικών Διοικητικών Υπαλλήλων και Υπαλλήλων Ν.Π.Δ.Δ. (Υπαλληλικός Κώδικας, Ν. 3528/2007), όπως τροποποιήθηκε με τη παρ.2 άρθρ.30 Ν.3731/2008 και αντικαταστάθηκε με το άρθρο δεύτερο του Ν.4057/2012, προστίθεται το εξής εδάφιο: «Το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο αποφασίζει για την ένσταση εντός τεσσάρων μηνών από την ημέρα περιέλευσης σε αυτό του πλήρους φακέλου της πειθαρχικής διαδικασίας.» Με το άρθρο αυτό προβλέπεται προθεσμία εντός της οποίας πρέπει το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο να εκδώσει την απόφασή του επί των ενστάσεων που έχουν ασκηθεί κατά των αποφάσεων του πρωτοβάθμιων πειθαρχικών συμβουλίων. Με την εν λόγω προθεσμία επισπεύδεται η διαδικασία εκδίκασης των ενστάσεων.
- Η περίπτωση 3 της υποπαραγράφου Ζ.2 της παραγράφου Ζ του άρθρου πρώτου του Ν. 4093/2012 αντικαθίσταται ως εξής: «Οι ρυθμίσεις των περιπτώσεων 1 και 2 εφαρμόζονται αναλόγως στους υπαλλήλους με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δημοσίου, ανεξάρτητων αρχών, Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού, οι θέσεις των οποίων καταργούνται. Σε περίπτωση κατάργησης θέσεων σε ΝΠΙΔ, προβλέπεται καταγγελία της σύμβασης εργασίας των υπαλλήλων με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου.» Με το άρθρο αυτό δεν εφαρμόζεται το καθεστώς της διαθεσιμότητας σε περίπτωση κατάργησης θέσεων για το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου των νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) που ανήκουν στο δημόσιο τομέα, για το οποίο εφαρμόζονται οι οικείες διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.
Σφοδρή επίθεση από τους εργατολόγους που μιλούν για «συνταγματική εκτροπή»
Η προωθούμενη ρύθμιση του κ. Μανιτάκη πέρα από πολλά ερωτήματα και σχόλια προκάλεσε και την οργή της Ενωσης Ελλήνων Εργατολόγων η οποία με μια σκληρή ανακοίνωση κατηγορεί τον υπουργό για συνταγματική εκτροπή.
Μιλούν ακόμη για τραγέλαφος της ιστορίας καθώς η πρόταση νόμου καταργεί την διάταξη που ψηφίστηκε ομόφωνα στη Βουλή μόλις πριν από τρεις εβδομάδες.
Ειδικότερα ανάμεσα σε άλλα αναφέρεται ότι «παρά τη ρητή Συνταγματικά κατοχυρωμένη δικαστική προστασία του πολίτη και παρά τα όσα έχουν επανειλημμένως κριθεί από το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την προσωρινή δικαστική προστασία του πολίτη», καταργεί με νόμο τις δικαστικές αποφάσεις δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων, για τους οποίους «η Δικαιοσύνη ήδη έχει αποφασίσει ότι έχουν αποτελέσει θύματα της καταχρηστικής συμπεριφοράς του εργοδότη τους (στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα)».
Ο «τραγέλαφος της όλης ιστορίας», επισημαίνεται στην ανακοίνωση, είναι ότι «με την πρόταση νόμου καταργείται αντίθετη διάταξη που προ τριών εβδομάδων είχε ψηφίσει ομόφωνα η Βουλή» και συνεχίζει: «Την αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού την είχε υπογράψει φαρδιά-πλατιά ο ίδιος ο κ. Μανιτάκης. Με την διάταξη αυτή είχε επιτραπεί ρητά να διαταχθεί με ασφαλιστικά μέτρα η προσωρινή απασχόληση του εργαζόμενου, όπως ισχύει σε όλη την Ευρώπη. Τρεις εβδομάδες μετά η διάταξη αυτή ο ίδιος ο κ. Μανιτάκης πήρε πίσω την υπογραφή του και εισηγείται την κατάργηση της διατάξεως. Και όχι μόνο αυτό, στο εξής το δικαστήριο δεν θα μπορεί να επιδικάζει προσωρινά πάνω από τις μισές αποδοχές του εργαζόμενου. Από την «διοικητική μεταρρύθμιση» του κ. Μανιτάκη ευνοούνται λοιπόν όλοι οι εργοδότες σε βάρος των εργαζομένων».
«Ούτε λίγο - ούτε πολύ», σημειώνει η Ένωση, «καταργούνται με νόμο όλες οι ήδη εκδοθείσες προσωρινές διαταγές δικαστηρίων ή ακόμη και οι ήδη εκδοθείσες αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων, εκτός εάν μέχρι την ημερομηνία ψήφισης του νόμου έχει συζητηθεί η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ή η αγωγή αντίστοιχα και αναμένεται η έκδοση απόφασης, ενώ στο εξής οι προσωρινές διαταγές για την ρύθμιση πραγματικής κατάστασης θα απαγορεύονται και τα ασφαλιστικά μέτρα θα ισχύουν μόνο αν δικασθούν εντός εννέα μηνών από τότε που υποβλήθηκε η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων».
Οι κ.κ. Νικολουτσόπουλος και Λουκάς καταλήγουν ότι «η συρρίκνωση της προσωρινής δικαστικής προστασίας των εργαζομένων δεν είναι απλά αντισυνταγματική, αλλά συνιστά θεσμική εκτροπή ειδικά όταν καταργεί όλες τις δικαστικές αποφάσεις που προστατεύουν χιλιάδες εργαζόμενους».
Σύμφωνα με το επίμαχο νομοσχέδιο, μεταξύ των άλλων, καταργείται η πρόσφατη διάταξη (20.3.2013) του υπουργού Δικαιοσύνης Αντώνη Ρουπακιώτη που ψηφίστηκε από την Βουλή (άρθρο 64 Ν. 4139/2013) και προβλέπει ότι «σε περίπτωση υπερημερίας του εργοδότη ως προς την αποδοχή της εργασίας του εργαζομένου το δικαστήριο μπορεί να διατάξει ως ασφαλιστικό μέτρο την προσωρινή απασχόληση του εργαζόμενου μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της αγωγής για την κυρία υπόθεση».
Παράλληλα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο καταργούνται και όσες αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων έχουν εκδοθεί και διατάσσουν την επαναπρόσληψη εργαζομένων, ενώ αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων που αφορούν εργαζομένους μπορούν να εκδοθούν μόνο για τυπικούς λόγους. Όπως είναι για μη έγγραφη απόλυση (αλλά προφορική) εργαζομένου, για απόλυση χωρίς καταβολή της νόμιμης αποζημίωσης, κ.λπ.
Αντίθετα, στις περιπτώσεις απολύσεως εργαζομένων δεν μπορεί να εκδοθεί απόφαση ασφαλιστικών μέτρων επί της ουσίας, δηλαδή, για τις περιπτώσεις εκείνες που η καταγγελία της σύμβασης είναι καταχρηστική.