Πώς τα πτερύγια έγιναν σε πόδια - Τι δείχνει το DNA του κοιλάκανθου [εικόνες]

Η εξελικτική πορεία του ανθρώπου είναι ένα ζήτημα που απασχολεί τους επιστήμονες και την κοινωνία εδώ και πάρα πολλούς αιώνες. Σήμερα, το αναπάντητο αυτό ερώτημα φαίνεται πως είναι ένα βήμα πιο κοντά στην απάντησή του...

Επιστήμονες από τις ΗΠΑ έχουν στα διάθεσή τους σημαντικά στοιχεία σχετικά με την εξέλιξη των ψαριών, τον τρόπο που απέκτησαν πνεύμονες και πόδια και βγήκαν εν τέλει στην ξηρά, χάρη στην αποκωδικοποίηση του DNA του κοιλάκανθου.

Ένα «προϊστορικό» ψάρι στο σήμερα

Ο κοιλάκανθος είναι ένα ιδιαίτερο ψάρι, καθότι είναι πανόμοιο με προϊστορικό ψάρι, το οποίο ζούσε πριν 400 εκατομμύρια χρόνια στα βάθη των ωκεανών. Ο πρώτος εντοπισμός του έγινε πριν από 75 χρόνια και από τότε μόνο μερικές εκατοντάδες κοιλάκανθοι έχουν ξαναβρεθεί, οι περισσότερα εκ των οποίων νεκροί σε δίχτυα ψαράδων.

Το ψάρι διαθέτει τέσσερα μεγάλα και χοντρά πτερύγια, που δυνητικά αποτελούν τους προγόνους των άνω και κάτω άκρων (χεριών και ποδιών).

Όπως αναφέρεται στα ευρήματα της μελέτης (στην οποία συμμετείχε και μια ελληνίδα βιολόγος, η Τερέζα Μανουσάκη) που δημοσιεύθηκαν στην επιθεώρηση Nature, αιτία αυτής της μεγάλης του ομοιότητας είναι η αργή εξέλιξη κάποιων γονιδίων του. Αυτό καθαυτό το γεγονός είναι που δίνει τη δυνατότητα στους επιστήμονες να παρατηρήσουν την εξέλιξή του ψαριού.

Ο δίπνευστος είναι πιο κοντινός συγγενής μας

Άλλος ένας στόχος των ερευνητών, είναι να καταλήξουν στο αν τα πρώτα τετράποδα συνδέονται πιο στενά με τον κοιλάκανθο ή με τον δίπνευστο και γι' αυτό το λόγο, συγκρίνουν τα γενετικά προφίλ των δύο ψαριών με σύγχρονα ζώα που ζούνε στη στεριά, μεταξύ άλλων θηλαστικά, πτηνά και σαύρες.

«Επιλέξαμε 251 γονίδια τα οποία είχαν πολλά κοινά στοιχεία στα διαφορετικά γονιδιώματα και έτσι μπορέσαμε να «χτίσουμε» την εικόνα σχετικά με το πόσο συγγένευαν τα διαφορετικά είδη μεταξύ τους» εξήγησε η δρ Λίντμπολντ-Τοχ. «Από αυτή την εικόνα καταλήξαμε στο σαφές συμπέρασμα πως ο δίπνευστος συγγενεύει περισσότερο με τα τετράποδα σε σύγκριση με τον κοιλάκανθο».

Ερευνητές από τον γαλλικό οργανισμό Andromede Oceanology συνεργάζονται με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι, με σκοπό να τοποθετήσουν ειδικές συσκευές εντοπισμού σε κοιλάκανθους, προκειμένου να μελετήσουν τη συμπεριφορά τους και να τους απαθανατίσουν σε τρισδιάστατες εικόνες τα πτερύγιά τους καθώς κολυμπούν.

Ο κοιλάκανθος

Ο δίπνευστος