Τις ανησυχίες τους για τις απειλές που κινδυνεύουν να αποσταθεροποιήσουν την Αρκτική εξέφρασαν χθες οι ευρωβουλευτές, την ώρα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεωρεί την πολιτική της ΕΕ στην περιοχή.
Από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η Αρκτική αποτελεί ζώνη ειρήνης και διεθνούς συνεργασίας. Τα τελευταία όμως χρόνια, η κατάσταση έχει αλλάξει. Στην περιοχή έχει εγκαθιδρυθεί μια όλο και αυξανόμενη ρωσική στρατιωτική παρουσία ενώ ταυτόχρονα η Κίνα φιλοδοξεί να προσαρτήσει το βόρειο θαλάσσιο δρόμο της Αρκτικής στην πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ζώνη, Ένας Δρόμος» (ένας δηλαδή «πολικός» δρόμος του Μεταξιού).
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόκειται να επανεξετάσει τον ρόλο της ΕΕ στην Αρκτική ενόψει μιας ολοκληρωμένης πολιτικής της ΕΕ μέχρι το τέλος του 2021. Το Ευρωκοινοβούλιο θα συζητήσει και θα ψηφίσει τη δική του έκθεση στο Στρασβούργο την επόμενη εβδομάδα.
Η Αρκτική φιλοξενεί μισό εκατομμύριο Ευρωπαίους πολίτες από την Φιλανδία, τη Σουηδία και τη Δανία (μέσω της Γροιλανδίας).
«Πρέπει επειγόντως να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη Αρκτική καθώς η ολοένα και αυξανόμενη διεθνής ένταση μας επιβάλλει να αναθεωρήσουμε την πολιτική μας για την Αρκτική», δήλωσε ι η ευρωβουλευτής Άννα Φοτίγκα (ECR, Πολωνία), εισηγήτρια και συντάκτρια της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
«Η Αρκτική θα πάψει να είναι μια απομονωμένη και δυσπρόσιτη περιοχή και αναμένεται να παίξει καθοριστικό ρόλο στο μέλλον της Ευρώπης», ανέφερε η ευρωβουλευτής.
Εντάσεις στην Αρκτική
«Η στρατηγική της ΕΕ για την Αρκτική πρέπει να αντανακλά την νέα πραγματικότητα όσον αφορά την ασφάλεια στην περιοχή, την αυξανόμενη γεωπολιτική ένταση και την παρουσία νέων παικτών όπως είναι η Κίνα», υπογράμμισε η Φοτίγκα. «Η Μόσχα έχει μακροπρόθεσμα σχέδια για την Αρκτική προσπαθώντας να δημιουργήσει μια σειρά από νομικά, οικονομικά και στρατιωτικά τετελεσμένα. Με αυτό τον τρόπο, προκαλεί εντάσεις σε μια περιοχή που θέλουμε να διατηρήσουμε ως ζώνη ειρηνικής και γόνιμης συνεργασίας».
Η έκθεση παροτρύνει τη Ρωσία να σεβαστεί πλήρως το διεθνές δίκαιο και να έχει επίγνωση των συνεπειών των ενεργειών της. Αναφέρει δε ότι η πιθανότητα συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και της Ρωσίας στην Αρκτική δεν πρέπει να θέσει σε κίνδυνο την επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας σε άλλους τομείς.
Άδεια για γεώτρηση- Η οικονομική αξία
Ο αυξανόμενος ρόλος της Αρκτικής στο εμπόριο, στη ναυσιπλοΐα, στο περιβάλλον, στο κλίμα, αλλά και όσον αφορά τις τοπικές κοινότητες, ιδιαίτερα τους ιθαγενείς πληθυσμούς, πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη, τονίζει η Φοτίγκα.
Υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για την Αρκτική και τον σπάνιο ορυκτό της πλούτο, που είναι σημαντικός για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών - τόσο "πράσινων" όσο και στρατιωτικών.
«Η Ευρώπη πρέπει να μειώσει την εξάρτηση της από την Κίνα για αυτά τα ορυκτά και η Αρκτική πρέπει να παίξει κεντρικό ρόλο στην Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τις Πρώτες ύλες», υπογράμμισε η Πολωνή ευρωβουλευτής.
Πολλοί ευρωβουλευτές εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι η Ρωσία και η Κίνα θα εκμεταλλευτούν την περιοχή χωρίς να προβούν στην κατάλληλη εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι επενδύσεις της Κίνας σε στρατηγικά έργα υποδομής και οι προσπάθειες της να αποκτήσει δικαιώματα εξόρυξης είναι ανησυχητικές, καθώς θυμίζουν τον τρόπο λειτουργίας της χώρας σε άλλα μέρη του κόσμου. Οι ευρωβουλευτές καλούν συνεπώς τα κράτη της Αρκτικής να προβούν σε διεξοδικούς ελέγχους των ξένων επενδύσεων.
Ευρωπαϊκή Στρατηγική σύμφωνη με τις εξελίξεις στην Αρκτική
Την ώρα που η Κίνα αναπτύσσει προγράμματα για τη ναυπήγηση παγοθραυστικών πλοίων, η έκθεση προτείνει στα κράτη μέλη της ΕΕ και τις χώρες εταίρους να κατασκευάσουν παγοθραυστικά πλοία υπό τη σημαία της ΕΕ.
Η Φοτίγκα η οποία ήταν μέλος της αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου στη Δανία, την Ισλανδία και τη Γροιλανδία τον Σεπτέμβριο, είπε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θέλει να γίνει πιο ορατή η παρουσία της ΕΕ στην περιοχή, και να αυξηθεί ο συντονισμός σε και η συνεργασία με εταίρους που δεσμεύονται να σέβονται το διεθνές δίκαιο, να προωθούν την ειρηνική συνεργασία και να εγγυώνται την ελεύθερη ναυσιπλοΐα .
Η κλιματική αλλαγή αλλάζει πολλά δεδομένα, μεταξύ άλλων και στην αρκτική, που θα αποτελέσει σύντομα μια νέα εμπορική διαδρομή και πεδίο σημαντικής οικονομικής δραστηριότητας. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί προετοιμάζουν τη στρατηγική που θα ανταποκρίνεται στις νέες περιβαλλοντικές και γεωπολιτικές εξελίξεις.