Λιγότερο από ένα χρόνο μετά την έναρξη της θητείας του ως πρόεδρος της Ουκρανίας, οι ικανότητες του Βολοντίμιρ Ζελένσκι ως διαπραγματευτή δοκιμάστηκαν στην πρώτη του προσωπική συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν.
Η επίσκεψη του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο την Τετάρτη θα ενισχύσει συμβολικά τον ρόλο της Αμερικής ως οπλοστάσιο της δημοκρατίας στον σκληρό πόλεμο για την επιβίωση της Ουκρανίας και θα στείλει μια εντυπωσιακή δημόσια επίπληξη στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Το ταξίδι -το πρώτο του Ζελένσκι εκτός Ουκρανίας μετά την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο- αναδεικνύει επίσης τον ιστορικό ρόλο του προέδρου Τζο Μπάιντεν στην αναβίωση της δυτικής συμμαχίας που κράτησε τη Σοβιετική Ένωση σε απόσταση και τώρα αντιμετωπίζει τον νέο επεκτατισμό της Μόσχας σε έναν αποτελεσματικό πόλεμο δι' αντιπροσώπων μεταξύ πυρηνικών υπερδυνάμεων.
Η άφιξη του Ζελένσκι θα προκαλέσει οδυνηρούς απόηχους της άφιξης του Βρετανού πρωθυπουργού Ουίνστον Τσόρτσιλ στην Ουάσινγκτον, πριν από 81 χρόνια, λίγες ημέρες μετά την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ. Εκείνη η χριστουγεννιάτικη επίσκεψη εδραίωσε τη συμμαχία που θα κέρδιζε τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και θα έχτιζε τον μεταπολεμικό δημοκρατικό κόσμο.
Ο Ζελένσκι είχε μάθει από παιδί να «τα βάζει με τους νταήδες»
Σε ένα νέο βιβλίο που εξετάζει τις ομιλίες του Ουκρανού προέδρου, ο συντάκτης του Economist για την Ανατολική Ευρώπη, Arkady Ostrovsky, περιγράφει τον Zelensky ως «έναν καθημερινό άνθρωπο που βρέθηκε σε εξαιρετικές συνθήκες».
Η ανατροφή του Zelensky στις άγριες και δύσκολες γειτονιές του Kryvyi Rih στην κεντρική Ουκρανία τον διαμόρφωσε σε ένα παλικαράκι που έμαθε πώς να ανταποκρίνεται στους νταήδες.
«Μετά την εισβολή πλήρους κλίμακας, μόλις βρέθηκε σε θέση να τον εκφοβίζει κάποιος σαν τον Βλαντίμιρ Πούτιν, ήξερε ακριβώς τι έπρεπε να κάνει, επειδή ήταν απλώς το ένστικτό του», μου είπε ο Yevhen Hlibovytsky, πρώην πολιτικός δημοσιογράφος και ιδρυτής της δεξαμενής σκέψης και συμβουλευτικής εταιρείας pro.mova με έδρα το Κίεβο.
Πρόκειται, άλλωστε, για τον ηγέτη που όταν του προσφέρθηκε εκκένωση από τις ΗΠΑ, καθώς η Ρωσία εξαπέλυε την εισβολή , εκείνος είπε: «Χρειάζομαι πυρομαχικά, όχι ελικόπτερα».
Ίσως είναι εύκολο να ξεχάσει κανείς ότι ο Ζελένσκι ακόνισε τους πολιτικούς του μύες νωρίτερα στην καριέρα του στέκοντας απέναντι σε έναν άλλο νταή το 2019 - τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος προσπάθησε να κοροϊδέψει τον αρχάριο πολιτικό στο σκάνδαλο με τα ανταλλάγματα.
Η αμερικανική αντίρρηση
Αφού συναντηθεί με τον κ. Μπάιντεν και μέλη της ομάδας εθνικής ασφάλειας, ο κ. Ζελένσκι αναμένεται να παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου στον Λευκό Οίκο, δήλωσαν αξιωματούχοι. Στη συνέχεια θα μεταβεί στο Καπιτώλιο για μια συγκλονιστική εμφάνιση ενώπιον κοινής συνεδρίασης του Κογκρέσου, καθώς ο έλεγχος της Βουλής των Αντιπροσώπων από τους Δημοκρατικούς - και η βασιλεία της αντιπροσώπου Νάνσι Πελόζι από την Καλιφόρνια στην προεδρία - πλησιάζει στο τέλος του.
Ενώ ο κ. Μπάιντεν έχει ορκιστεί να συνεχίσει την υποστήριξή του «για όσο χρειαστεί», αντιμετωπίζει κάποια αντίσταση στο Κογκρέσο, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι είναι έτοιμοι να αναλάβουν τον έλεγχο της Βουλής στις 3 Ιανουαρίου. Λίγες ώρες πριν γίνει γνωστή η είδηση της επίσκεψης του κ. Ζελένσκι, οι Ρεπουμπλικάνοι ηγέτες της Βουλής αυτής έδωσαν εντολή στους νομοθέτες της βάσης να αντιταχθούν σε ένα νομοσχέδιο δαπανών ύψους περίπου 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων που περιλαμβάνει τη βοήθεια για την Ουκρανία.
Ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι στη Βουλή των Αντιπροσώπων έχουν επανειλημμένα αντιταχθεί σε προηγούμενα πακέτα που έστειλαν δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία, υποδηλώνοντας ότι τα χρήματα είναι σπατάλη ή ότι είναι καλύτερα να δαπανηθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Την Τρίτη, η αντιπρόσωπος Λόρεν Μπόιμπερτ από το Κολοράντο, μια ακροδεξιά Ρεπουμπλικανή, ανάρτησε στο Twitter χλευάζοντας την έκδοση της νέας βοήθειας.
«Η πρώτη μας υποχρέωση είναι απέναντι στους ανθρώπους για τους οποίους δουλεύουμε, όχι στους ανθρώπους για τους οποίους δουλεύει αυτός», είπε ο ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Κέβιν Κράμερ για τον Ζελένσκι.
Πώς θα απαντήσει ο Πούτιν στην επίσκεψη του Ζελένσκι;
Όμως, ο ιδιαίτερα δημόσιος χαρακτήρας της επίσκεψης του Ζελένσκι και η αναμενόμενη ανακοίνωση σχετικά με τους Πατριώτες, ενέχει επίσης τον κίνδυνο να προκαλέσει περαιτέρω τον Πούτιν, όταν αυτός δηλώνει ότι, όσο καταστροφικός κι αν είναι ο πόλεμος για τα ρωσικά στρατεύματα, στοιχηματίζει ότι η δέσμευση της Δύσης τελικά θα εξασθενήσει.
Η επίσκεψή του στο Κογκρέσο θα παίξει επίσης ρόλο σε μια ολοένα και πιο σημαντική συζήτηση στο Καπιτώλιο για τη βοήθεια προς την Ουκρανία, με τους Ρεπουμπλικάνους να αναλαμβάνουν την πλειοψηφία της Βουλής των Αντιπροσώπων το νέο έτος. Ορισμένα μέλη που τάσσονται υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ, τα οποία θα έχουν σημαντική επιρροή στην ισχνή πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών, έχουν προειδοποιήσει ότι δισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικά μετρητά που έχουν σταλεί στην Ουκρανία θα έπρεπε αντ' αυτού να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση των νότιων συνόρων των ΗΠΑ, με ένα κύμα νέων μεταναστών να αναμένεται εντός των ημερών.
Το ταξίδι του Ζελένσκι πριν από τα Χριστούγεννα υπόσχεται να είναι η μεγαλύτερη πρόκληση δημοσίων σχέσεων μέχρι στιγμής για τον έμπειρο στα μέσα ενημέρωσης κωμικό ηθοποιό που έγινε πρόεδρος, ο οποίος αξιοποίησε έξυπνα την ιστορία και την πατριωτική μυθολογία των δυτικών εθνών σε μια σειρά από βιντεοσκοπημένες ομιλίες προς τους νομοθέτες από το κατεστραμμένο από τον πόλεμο Κίεβο. Συχνά, ενώ είναι ευγνώμων για την εξωτερική υποστήριξη, φαίνεται να προσπαθεί να ντροπιάσει τη Δύση για να κάνει περισσότερα και να δημιουργήσει μια βαθύτερη κατανόηση μεταξύ των ψηφοφόρων για τις δοκιμασίες που αντιμετωπίζει η Ουκρανία.
Τον Μάρτιο, για παράδειγμα, ο Ζελένσκι επικαλέστηκε το όρος Ράσμορ και την Ομιλία «Έχω ένα όνειρο» του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ κατά τη διάρκεια μιας εικονικής ομιλίας στο Κογκρέσο. Αναφέρθηκε επίσης σε δύο ημέρες ντροπής στη σύγχρονη ιστορία, όταν οι Αμερικανοί βίωσαν άμεσα τον φόβο των αεροπορικών βομβαρδισμών.
«Θυμηθείτε το Περλ Χάρμπορ, το τρομερό πρωινό της 7ης Δεκεμβρίου 1941, όταν ο ουρανός σας ήταν μαύρος από τα αεροπλάνα που σας επιτίθονταν. Απλά θυμηθείτε το», είπε ο Ζελένσκι. «Θυμηθείτε την 11η Σεπτεμβρίου, μια τρομερή μέρα του 2001, όταν το κακό προσπάθησε να μετατρέψει τις πόλεις σας, ανεξάρτητα εδάφη, σε πεδία μάχης. Όταν αθώοι άνθρωποι δέχτηκαν επίθεση, επίθεση από αέρος, δεν το περίμενε κανείς, δεν μπορέσατε να το σταματήσετε. Η χώρα μας βιώνει το ίδιο κάθε μέρα».
Στα χνάρια του Τσόρτσιλ
Όταν ο Ζελένσκι φτάσει στην Ουάσιγκτον, μπορεί κάλλιστα να βιώσει την ίδια αποκάλυψη που έζησε ο Τσόρτσιλ πάνω από τα φώτα της πρωτεύουσας που λάμπουν τα Χριστούγεννα, μετά από μήνες στο σκοτάδι των μπλακάουτ των αεροπορικών επιδρομών στην πατρίδα του.
Ο Βρετανός ηγέτης κατά τη διάρκεια του πολέμου έπλευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες με το πλοίο HMS Duke of York, αποφεύγοντας τα υποβρύχια στον χειμωνιάτικο Ατλαντικό και πήρε ένα αεροπλάνο από τις ακτές της Βιρτζίνια για την Ουάσινγκτον, όπου τον συνάντησε στις 22 Δεκεμβρίου 1941 ο πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ πριν από την κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσαν την επόμενη ημέρα.
Κατά τη διάρκεια ημερών καταιγισμού ιδεών και συναντήσεων -που τροφοδοτήθηκαν από το καθεστώς του Τσόρτσιλ, ο οποίος έπινε σέρι με το πρωινό, ουίσκι και σόδα για το μεσημεριανό γεύμα, σαμπάνια το βράδυ και ένα ποτηράκι μπράντι 90 ετών πριν από τον ύπνο- οι δύο ηγέτες σχεδίασαν την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας και της αυτοκρατορικής Ιαπωνίας και έθεσαν τα θεμέλια της δυτικής συμμαχίας, την οποία ο Μπάιντεν αναζωογόνησε με την υποστήριξή του στην Ουκρανία.
Ο Τσόρτσιλ, ο οποίος επιθυμούσε επί μήνες την εμπλοκή των ΗΠΑ στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και γνώριζε ότι ήταν το κλειδί για την ήττα του Αδόλφου Χίτλερ, δήλωσε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του: "Περνάω αυτή την επέτειο και τη γιορτή μακριά από τη χώρα μου, μακριά από την οικογένειά μου, και όμως δεν μπορώ να πω ειλικρινά ότι αισθάνομαι μακριά από το σπίτι μου".
Ο Ζελένσκι είναι βέβαιο ότι θα τύχει τέτοιας υποδοχής ήρωα και θα ελπίζει ότι η επιπλέον υποστήριξη των ΗΠΑ θα σημαίνει ότι η Ουάσινγκτον έχει πραγματικά "τραβήξει το σπαθί για την ελευθερία και έχει πετάξει το θηκάρι", όπως είπε ο Τσόρτσιλ για την κυβέρνηση Ρούσβελτ στην ομιλία του στο Κογκρέσο στις 26 Δεκεμβρίου 1941.
Ο Ουκρανός ηγέτης είναι πιθανό να εκτιμήσει τους ιστορικούς παραλληλισμούς. Παρέφρασε μια από τις πιο διάσημες ομιλίες του Τσόρτσιλ κατά τη διάρκεια του πολέμου σε μια συναισθηματική ομιλία προς τα μέλη του βρετανικού κοινοβουλίου τον Μάρτιο.
«Δεν θα παραδοθούμε, δεν θα χάσουμε, θα πάμε μέχρι τέλους», είπε.