Μετά από πέντε χρόνια στη φυλακή, ο Τζούλιαν Ασάνζ αναμένεται να δηλώσει ένοχος σε μία μόνο κατηγορία που θα του επιτρέψει να κυκλοφορήσει ελεύθερος και να επιστρέψει στην Αυστραλία.
Ο Τζούλιαν Ασάνζ απελευθερώθηκε από τη φυλακή και αναμένεται να δηλώσει ένοχος για μία μόνο κατηγορία κακουργήματος στις ΗΠΑ, γεγονός που θα μπορούσε να σημάνει το τέλος μιας πολυετούς περιπέτειας που κατά τη διάρκεια της οποίας χαιρετίστηκε ως υπέρμαχος της ελευθερίας του Τύπου αλλά και ως απειλή για την εθνική ασφάλεια, σύμφωνα με τον Guardian.
O Τζούλιαν Ασάνζ και το WikiLeaks
O Ασάνζ γεννήθηκε το 1971 στο Τάουνσβιλ, στην αυστραλιανή πολιτεία Κουίνσλαντ. Bρήκε ενδιαφέρον στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές σε νεαρή ηλικία και στις αρχές της δεκαετίας του '90 θεωρούνταν ένας από τους πιο καταξιωμένους χάκερ της Αυστραλίας.
Το 2006 ίδρυσε το WikiLeaks, έναν οργανισμό ΜΜΕ που δημοσίευε έγγραφα από ανώνυμες πηγές και διαρροές. Μόλις τον Απρίλιο του 2010 ο Ασάνζ έγινε παγκοσμίως γνωστός μετά τη δημοσίευση μιας σειράς διαρροών από την Τσέλσι Μάνινγκ, πρώην στρατιώτη του αμερικανικού στρατού. Μεταξύ των αρχείων ήταν ένα βίντεο από την επίθεση με ελικόπτερο Απάτσι από τις αμερικανικές δυνάμεις στη Βαγδάτη το 2007, κατά την οποία σκοτώθηκαν 11 άτομα, μεταξύ των οποίων και δύο δημοσιογράφοι του Reuters. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξεκίνησε ποινική έρευνα και η Μάνινγκ καταδικάστηκε τελικά και φυλακίστηκε για τις διαρροές, αν και αργότερα η ποινή της άλλαξε.
Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, το WikiLeaks δημοσίευσε το «Ημερολόγιο του Πολέμου στο Αφγανιστάν», μια συλλογή περισσοτέρων από 76.900 εγγράφων σχετικά με τον Πόλεμο στο Αφγανιστάν τα οποία μέχρι τότε δεν ήταν διαθέσιμα στο ευρύ κοινό. Τον Οκτώβριο η ομάδα δημοσίευσε ένα πακέτο περίπου 400.000 εγγράφων υπό τον τίτλο «Ημερολόγιο του Πολέμου στο Ιράκ» («Iraq War Logs») σε συντονισμό με μεγάλους κερδοσκοπικούς οργανισμούς ΜΜΕ. Λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 28 Νοεμβρίου, το WikiLeaks ξεκίνησε να δίνει στη δημοσιότητα 251.287 διπλωματικά έγγραφα των ΗΠΑ, ορισμένα από τα οποία δημοσιεύθηκαν από τον Guardian.
To 2009 ο Ασάνζ έλαβε το βραβείο Τύπου της Διεθνούς Αμνηστίας, ενώ έχει βραβευθεί και από το βρετανικό περιοδικό Εconomist με το βραβείο Index on Censorship το 2008. Το 2010 σε ψηφοφορία του Βρετανικού περιοδικού New Statesman ψηφίστηκε στο νούμερο 23 ανάμεσα στα «50 πιο επιδραστικά πρόσωπα του κόσμου για το 2010» ενώ η γαλλική εφημερίδα Le Monde τον ανακήρυξε «άνδρα της χρονιάς».
Το 2016, ο Ασάνζ έγινε και πάλι πρωτοσέλιδο μετά τη δημοσίευση από το WikiLeaks μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος κατά την προεκλογική περίοδο των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Αμερικανοί εισαγγελείς δήλωσαν ότι τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είχαν κλαπεί από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες και αποτελούσαν μέρος μιας επιχείρησης παρέμβασης στις εκλογές για λογαριασμό του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Ασάνζ έχει ανακηρυχθεί από πολλούς σε όλο τον κόσμο ως ήρωας που έφερε στο φως εγκλήματα πολέμου και παραβάσεις των ΗΠΑ στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, αλλά η φήμη του έχει επίσης αμαυρωθεί από ισχυρισμούς περί βιασμού, τους οποίους ο ίδιος αρνείται, μιλώντας για σχέδιο υπονόμευσής του.
Oι κατηγορίες για βιασμό και η ανάρμοστη συμπεριφορά
Ένταλμα σύλληψης για τον Ασάνζ εκδόθηκε το 2010 για δύο διαφορετικές κατηγορίες σεξουαλικής επίθεσης και βιασμού στη Σουηδία. Αφού ένα δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου αποφάνθηκε ότι μπορεί να εκδοθεί στη Σουηδία, ο Ασάνζ εισήλθε στην πρεσβεία του Ισημερινού, όπου του χορηγήθηκε πολιτικό άσυλο. Εκείνη την εποχή αναφέρθηκε ότι φοβόταν ότι αν εκδοθεί στη Σουηδία θα μπορούσε στη συνέχεια να εκδοθεί στις ΗΠΑ.
Παρέμεινε εκεί για σχεδόν επτά χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι σχέσεις του με την κυβέρνηση του Ισημερινού γίνονταν όλο και πιο εχθρικές. Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας το 2019 κατηγόρησε τον Ασάνζ για αγενή συμπεριφορά, η οποία εκτεινόταν από το να κάνει βόλτα με σκέιτμπορντ και να παίζει ποδόσφαιρο μέσα στην πρεσβεία μέχρι το να κακομεταχειρίζεται και να απειλεί το προσωπικό της πρεσβείας.
Το 2017, οι σουηδικές αρχές απέσυραν τις κατηγορίες εναντίον του Ασάνζ, αλλά το ένταλμα σύλληψής του στο Ηνωμένο Βασίλειο για παράλειψη εγγύησης παρέμενε. Το 2019 ο Ισημερινός απέσυρε το άσυλό του και επέτρεψε στην αστυνομία του Ηνωμένου Βασιλείου να εισέλθει στην πρεσβεία για να τον συλλάβει.
Μετά την αναχώρησή του από την πρεσβεία, ο Ασάνζ συνελήφθη για λογαριασμό των ΗΠΑ, οι οποίες είχαν ζητήσει την έκδοσή του. Οι ΗΠΑ ήθελαν να αντιμετωπίσει 18 κατηγορίες και τον κατηγορούσαν ότι ενθάρρυνε και βοήθησε την Μάνινγκ να κλέψει τα στρατιωτικά αρχεία. Αν κριθεί ένοχος αντιμετώπιζε ποινή φυλάκισης έως και 175 ετών.
Γιατί αφέθηκε ελεύθερος;
Τα τελευταία πέντε χρόνια, ο Ασάνζ είναι φυλακισμένος σε φυλακή υψηλής ασφαλείας στο νότιο Λονδίνο, όπου δεν του έχει επιτραπεί η αποφυλάκιση με εγγύηση με την αιτιολογία ότι θεωρείται ότι διατρέχει κίνδυνος φυγής. Καθ' όλο αυτό το διάστημα, η οικογένειά του και οι υποστηρικτές του λένε ότι η σωματική και ψυχική του υγεία έχει πληγεί, μεταδίδει το βρετανικό μέσο.
Το 2021, δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι ο Ασάνζ μπορεί να εκδοθεί στις ΗΠΑ, αλλά νωρίτερα φέτος ο Ασάνζ κέρδισε το δικαίωμα να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης αυτής.
Τον Φεβρουάριο, το αυστραλιανό κοινοβούλιο ενέκρινε πρόταση που καλούσε τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου να επιτρέψουν στον Ασάνζ να επιστρέψει στη χώρα του. Στη συνέχεια, τον Απρίλιο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε ότι εξετάζει το αίτημα της Αυστραλίας να αποσύρει τη δίωξη κατά του Ασάνζ.
Αν και δεν είναι σαφές γιατί απελευθερώθηκε τώρα, η οικογένεια του Ασάνζ -συμπεριλαμβανομένης της μητέρας του- δήλωσε την Τρίτη ότι το τέλος της «δοκιμασίας» του οφείλεται στην «ήπια διπλωματία», ενώ ο πατέρας του ευχαρίστησε τον Αυστραλό πρωθυπουργό, Άντονι Αλμπανέζι.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία;
Ο Ασάνζ έχει προγραμματιστεί να εμφανιστεί σε ομοσπονδιακό δικαστήριο στις Βόρειες Μαριάνες, μια κοινοπολιτεία των ΗΠΑ στον δυτικό Ειρηνικό, όπου αναμένεται να δηλώσει ένοχος σε μία κατηγορία βάσει του νόμου περί κατασκοπείας για συνωμοσία με σκοπό την παράνομη απόκτηση και διάδοση διαβαθμισμένων πληροφοριών εθνικής άμυνας. Το αίτημα έκδοσης αναμένεται να απορριφθεί και ο Ασάνζ δεν θα αντιμετωπίσει άλλες κατηγορίες.
Η ακροαματική διαδικασία διεξάγεται στις Βόρειες Μαριάνες Νήσους λόγω της αντίθεσης του Ασάνζ να ταξιδέψει στην ηπειρωτική χώρα των ΗΠΑ και της εγγύτητας του δικαστηρίου με την Αυστραλία.
Οι εισαγγελείς συμφώνησαν σε ποινή πέντε ετών, αλλά δήλωσαν ότι ο χρόνος που έχει ήδη εκτίσει σε βρετανική φυλακή θα προσμετρηθεί σε αυτήν. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα κυκλοφορήσει ελεύθερος μετά την καταδίκη του, χωρίς να περάσει καμία μέρα στη φυλακή.
Η ομολογία ενοχής πρέπει ακόμη να εγκριθεί από δικαστή, αλλά αν εγκριθεί, αναμένεται να επιστρέψει στην Αυστραλία μετά την καταδίκη.
Ο Τζον Σίπτον, πατέρας του Ασάνζ, δήλωσε στα αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης την Τρίτη ότι φαίνεται πως «ο Τζούλιαν θα μπορέσει να απολαύσει μια συνηθισμένη ζωή με την οικογένειά του και τη σύζυγό του, Στέλλα».