Στη Μόσχα κρίνεται σήμερα το μέλλον της Λιβύης, καθώς στη ρωσική πρωτεύουσα αναμένεται να υπογράψουν σήμερα συμφωνία κατάπαυσης του πυρός ο επικεφαλής της λιβυκής Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας Φαγιέζ Αλ Σάρατζ και ο αντίπαλός του στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, επικεφαλής του αυτοαποκαλούμενου Λιβυκού Εθνικού Στρατού και ισχυρός άνδρας της ανατολικής Λιβύης.
«Στο πλαίσιο της εφαρμογής της πρωτοβουλίας των προέδρων της Ρωσίας και της Τουρκίας (…) η Μόσχα θα φιλοξενήσει σήμερα διαλιβυκές συνομιλίες υπό την αιγίδα των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας της Ρωσία και της Τουρκίας», ανέφερε η ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών. «Ο Σάρατζ, ο Χάφταρ και εκπρόσωποι άλλων πλευρών στη Λιβύη αναμένεται να συμμετάσχουν στις συνομιλίες», πρόσθεσε.
Σάρατζ σε Λίβυους: «Ας γυρίσουμε σελίδα»
Η υπογραφή της συμφωνίας θα ανοίξει τον δρόμο για να ξαναρχίσει η πολιτική διαδικασία στη Λιβύη, έκρινε ο πρόεδρος του Συμβουλίου του Κράτους (θεσμός ανάλογος με αυτόν της Γερουσίας), που εδρεύει στην Τρίπολη, Χάλεντ αλ Μέσρι, σε δηλώσεις του στο τηλεοπτικό δίκτυο Λίμπια αλ Άχραρ. Ο Μέσρι ανέφερε ότι θα συνοδεύει τον Σάρατζ στη Μόσχα, όπου θα βρίσκονται ο στρατάρχης Χαφτάρ και ο πρόεδρος του κοινοβουλίου που εδρεύει στην ανατολική Λιβύη, ο Αγκίλα Σάλεχ.
Σε σύντομο διάγγελμά του προς τους πολίτες, ο Σάρατζ προέτρεψε τους Λίβυους για «γυρίσουν τη σελίδα». «Καλώ όλους τους Λίβυους να γυρίσουν τη σελίδα του παρελθόντος, να απορρίψουν τις συγκρούσεις» και να ενωθούν ώστε η χώρα να μπει σε πορεία «προς τη σταθερότητα και την ειρήνη», είπε.
Η πρωτοβουλία Τουρκίας – Ρωσίας για τη Λιβύη και η «ανυπαρξία» της Ευρώπης
Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός κατόπιν πρωτοβουλίας της Τουρκίας και της Ρωσίας ήδη τέθηκε σε ισχύ χθες Κυριακή στη Λιβύη, έπειτα από εννέα και πλέον μήνες φονικών μαχών προ των πυλών της πρωτεύουσας Τρίπολης κι ενώ εντείνονται οι ανησυχίες για διεθνοποίηση της σύρραξης.
Η ενεργοποίηση Ρωσίας και Τουρκίας, αφού πέτυχαν να κυριαρχήσουν στις εξελίξεις στη Συρία, με στόχο να εμφανιστούν ένα βήμα μπροστά από την ευρωπαϊκή διπλωματία ως πραγματικοί εγγυητές της επιχειρούμενης σταθεροποίησης της Λιβύης έχει προκαλέσει ανησυχία σε δυτικά ΜΜΕ για την «ανυπαρξία» της Ευρώπης στο συγκεκριμένο μέτωπο. Παρά τις ανησυχίες που εκφράζουν ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για την ανάφλεξη του εμφυλίου στη Λιβύη, έχουν κρατήσει αποστάσεις. Η Ευρώπη φαίνεται πως προτιμά τη στρατηγική της ρητορικής, καθώς αντιμετωπίζουν τη Λιβύη ως μια δίνη αμοιβαίων συμφερόντων – από το μεταναστευτικό και την ενέργεια μέχρι την τρομοκρατία – αλλά πίσω από το υποτιθέμενο κοινό μέτωπό τους τα ρήγματα είναι βαθιά, σημειώνουν αναλυοτές.
Σύγκρουση συμφερόντων στη Λιβύη
Ορατή είναι η διάσταση αυτή των απόψεων ειδικά μεταξύ Ιταλίας και Γαλλίας. Η Ρώμη, πάλαι ποτέ αποικιοκρατική δύναμη στη Λιβύη, στηρίζει αναφανδόν την κυβέρνηση αλ Σάρατζ. Έχοντας σηκώσει μεγάλο μέρος της προσφυγικής – μεταναστευτικής κρίσης στη Μεσόγειο, η Ιταλία ευνοεί την προοπτική μιας δημοκρατικής σταθερότητας στη χώρα, όπως λέει. Η Γαλλία από την άλλη, στηρίζει τον στρατηγό Χαφτάρ καθώς βλέπει στο πρόσωπό του ένα αντίβαρο στην άνοδο του ισλαμισμού στη βόρεια Αφρική, την οποία το ISIS είχε χρησιμοποιήσει – μαζί με τη Συρία και το Ιράκ – ως εφαλτήριο για να εξαπολύει τρομοκρατικές επιθέσεις σε ευρωπαϊκό έδαφος. Πέραν τούτου η Γαλλία πιστεύει ότι ο Χαφτάρ θα μπορούσε μελλοντικά να τη βοηθήσει στην αντιτρομοκρατική της επιχείρηση στην περιοχή του Σαχέλ νότια της Λιβύης.
Αλλά πέρα απ’ όλα αυτά υπάρχουν φυσικά και τα πετρελαϊκά συμφέρονται με την ιταλική Eni σε ανταγωνιστικό ρόλο με την γαλλική Total. Οι πόροι της Λιβύης ωστόσοσ παίζουν, ως γνωστόν, ευρύτερο ρόλο στη σύρραξη, με την Τουρκία του Ερντογάν να υπογράφει τον Νοέμβριο τη γνωστή συμφωνία με την κυβέρνηση αλ Σάρατζ σε μια κίνηση -αντίβαρο όπως ελπίζει η Άγκυρα στις προσπάθειες Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ να διασφαλίσουν για την Ευρώπη την πρόσβαση στα κοιτάσματα των υδρογονανθράκων της ανατολικής Μεσογείου.
Ο Ερντογάν ελάχιστα ενδιαφέρεται αν θα ενοχλήσει τους Ευρωπαίους αγνοώντας επιδεικτικά τις απειλές κυρώσεων για τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ. Γνωρίζει, ωστόσο, ότι αν χάσουν οι σύμμαχοί του στη Λιβύη θα αποδυναμωθεί ο τουρκικός μοχλός πίεσης στις εξελίξεις. Κι αυτό, ίσως, εξηγεί το ενδιαφέρον της Τουρκίας και της Ρωσίας για την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας στη Λιβύη. Αν και υποστηρίζουν αντίπαλα στρατόπεδα, αμφότερες επωφελούνται από ένα παρατεινόμενο πολιτικό αδιέξοδο στη Λιβύη που θα διασφαλίζει την συνεχή τους επιρροή…