Το ΝΑΤΟ ξεκίνησε επίσημα τη διαδικασία ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη συμμαχία αλλά ο Ερντογάν ζητά να εκδοθούν στην Τουρκία τουλάχιστον 70 άτομα που χαρακτηρίζει «τρομοκράτες».
Το BBC τονίζει ότι σύμφωνα με μνημόνιο που υπεγράφη στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ την περασμένη εβδομάδα, η Φινλανδία και η Σουηδία συμφώνησαν να αντιμετωπίσουν τα «εκκρεμή αιτήματα απέλασης ή έκδοσης υπόπτων για τρομοκρατία από την Τουρκία γρήγορα και διεξοδικά».
Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ισχυρίζεται ότι η Σουηδία έχει υποσχεθεί να εκδώσει 73 «τρομοκράτες» και είχε ήδη στείλει τρεις ή τέσσερις από αυτούς στην Τουρκία. Η φιλοκυβερνητική τουρκική εφημερίδα Hurriyet δημοσίευσε μια λίστα με 45 άτομα, μεταξύ των οποίων 33 αναζητούνται από τη Σουηδία και 12 από τη Φινλανδία.
Ποιοι καταζητούνται από το καθεστώς Ερντογάν;
Η Τουρκία ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την παράδοση ατόμων που θεωρεί ότι συνδέονται με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), που θεωρείται τρομοκρατική ομάδα από την ΕΕ, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο καθώς επίσης και για τους φερόμενους οπαδούς του εξόριστου Τούρκου κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν.
Οι Γκιουλενιστές κατηγορούνται από την Τουρκία για το λεγόμενο πραξικόπημα κατά του προέδρου Ερντογάν το 2016, αναφέρει το BBC το οποίο μίλησε με τρεις από τους «εχθρούς» που ονοματίζει η Τουρκία στη λίστα που δημοσιεύτηκε.
Μπούλεντ Κενές: Δημοσιογράφος
Για χρόνια, ήταν αρχισυντάκτης της Today's Zaman, μιας μεγάλης αγγλόφωνης εφημερίδας στην Τουρκία, πριν κλείσει το 2016. Τώρα, ζει εξόριστος στη Στοκχόλμη.
Οι τουρκικές αρχές τον κατηγορούν ότι είναι μέρος του κινήματος Γκιουλέν.
Ο Κενές είπε ότι έγινε στόχος της ειλικρινούς κριτικής του στον Πρόεδρο Ερντογάν και αντιμετώπισε κατηγορίες για συνωμοσία για την ανατροπή της κυβέρνησης: «Όλοι οι ισχυρισμοί είναι κατασκευασμένοι. Είμαι ένας ανεξάρτητος δημοσιογράφος που δεν έχω σχέσεις με καμία οργάνωση».
Ο δημοσιογράφος κυνηγήθηκε και κατέληξε στην Στοκχόλμη αφού το επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης με αναστολή το 2015, για «προσβολή του προέδρου». Ο λόγος ήταν ένα tweet που ανέφερε ότι η εκλιπούσα μητέρα του Ερντογάν θα ντρεπόταν γι' αυτόν.
Σύμφωνα με την ανεξάρτητη τουρκική οργάνωση Bianet, η κατηγορία περί προσβολής του προέδρου παραμένει μια πολύ συνηθισμένη κατηγορία σήμερα, με 17 δημοσιογράφους και σκιτσογράφους να δικάζονται μόνο τους πρώτους τρεις μήνες του 2022.
Ο Κένες δεν φοβάται ιδιαίτερα την έκδοσή του, καθώς αυτό θα ήταν «προδοσία των αξιών της Σουηδίας» για τη δημοκρατία και την προστασία των αντιφρονούντων. «Αυτό δεν είναι τεστ για το καθεστώς Ερντογάν... αυτό είναι δοκιμασία για τις σουηδικές αρχές», είπε.
Φατίχ -ιδιοκτήτης επιχείρησης
Άλλοι στον κατάλογο της Τουρκίας είναι πολύ λιγότερο προβεβλημένοι. Ο Φατίχ, ένας Φινλανδός Κούρδος, ήταν μέλος μιας ομάδας πέντε νεαρών ανδρών που πυρπόλησαν την πόρτα της τουρκικής πρεσβείας το 2008.
Σήμερα, ο 37χρονος είναι ιδιοκτήτης επιχείρησης και επιχειρηματίας, Στο BBC είπε ότι μετάνιωσε για αυτό που έκανε: «Εκείνη την εποχή, η ζωή μου ήταν μπερδεμένη, είχα πολλά είδη προβλημάτων».
Έμεινε έκπληκτος που βρήκε το όνομά του στη λίστα καθώς τελείωσε την ποινή 14 μηνών με αναστολή πριν από πολύ καιρό - και πλήρωσε αποζημιώσεις στην πρεσβεία. Οι φινλανδικές αρχές του έδωσαν την υπηκοότητα πριν από μερικά χρόνια και θεώρησαν ότι η υπόθεση της πρεσβείας είχε κλείσει, είπε.
Η Τουρκία τον κατηγορεί ότι είναι μέλος του PKK. Ο Φατίχ είπε ότι δεν είχε δεσμούς ή ιδεολογικές διασυνδέσεις με το PKK και πίστευε ότι στοχοποιήθηκε καθαρά λόγω της κουρδικής καταγωγής του.
Άισεν Φάρχοφ: Η δασκάλα που τράπηκε σε φυγή
Η Άισεν Φάρχοφ ήρθε στη Σουηδία μετά από πέντε χρόνια ισόβιας κάθειρξης στην Τουρκία επειδή προσπάθησε να «ανατρέψει τη συνταγματική τάξη» όταν ήταν 17 ετών και μέλος του Τουρκικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Είπε ότι της προσφέρθηκε προστασία στη Σουηδία μετά από βασανιστήρια στη φυλακή.
Τώρα 45 ετών, ζει στη Στοκχόλμη με τον σύζυγο και την κόρη της και εργάζεται ως δασκάλα και επιμένει ότι δεν ασχολείται πλέον με την τουρκική πολιτική.
«Έφυγα από την Τουρκία πριν από 20 χρόνια. Αν με στείλουν εκεί, δεν θα έχουν καμία χρησιμότητα για μένα. Όλοι όσοι γνωρίζω είναι είτε νεκροί είτε στη φυλακή. Γι' αυτό ήταν έκπληξη το να είμαι στη λίστα - Ποια είμαι εγώ για αυτούς;», αναρωτήθηκε κυνικά η Φάρχοφ.
Τα εμπόδια στην έκδοση
Οι πολίτες ούτε της Σουηδίας ούτε της Φινλανδίας μπορούν να εκδοθούν
Οι ξένοι υπήκοοι μπορούν να εκδοθούν - αλλά μόνο εάν είναι σύμφωνη διαδικασία με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Έκδοση. Δεν επιτρέπεται η έκδοση για πολιτικά εγκλήματα ή σε χώρες όπου οι άνθρωποι κινδυνεύουν να διωχθούν. Τα εικαζόμενα αδικήματα πρέπει να θεωρούνται έγκλημα στη Σουηδία ή τη Φινλανδία, σημειώνει το BBC
Σύμφωνα με τη σουηδική εφημερίδα «Dagens Nyheter», από τα 33 σουηδικά ονόματα που αναφέρονται στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, τα 19 έχουν ήδη απορριφθεί για έκδοση από το Ανώτατο Δικαστήριο της Στοκχόλμης.
«Δεν μπορούμε να περάσουμε από προηγούμενες υποθέσεις που έχουν ήδη διεκπεραιωθεί», δήλωσε ο επικεφαλής της δικαιοσύνης Άντερς Έκα.
Η Φινλανδία έχει εκδώσει δύο άτομα στην Τουρκία από περισσότερα από δώδεκα αιτήματα την τελευταία δεκαετία. Το υπουργείο Δικαιοσύνης λέει ότι δεν έχουν ληφθεί νέα αιτήματα και έχει υποσχεθεί στην κουρδική κοινότητα ότι δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή στο νόμο.
Πώς μπορεί να πιέσει ο Ερντογάν
Εάν απορριφθούν τα αιτήματα της Τουρκίας, ο Ερντογάν θα μπορούσε να αποσύρει την υποστήριξή της για την ένταξη των σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ, λέει ο Μουράτ Γεσιλτάς του φιλοκυβερνητικού think Tank «Seta».
Τα κοινοβούλια και στις 30 χώρες του ΝΑΤΟ θα πρέπει να εγκρίνουν τη Σουηδία και τη Φινλανδία ως μέλη και αυτό περιλαμβάνει και τους Τούρκους βουλευτές. Έτσι ο κ. Γεσιλτάς προειδοποιεί ότι πρόκειται επίσης για την «αξιοπρέπεια του τουρκικού κοινοβουλίου».
Άλλοι σχολιαστές προτείνουν ότι το επίμονο αίτημα της Άγκυρας για έκδοση μπορεί να είναι μια απλώς ένα προεκλογικό τρικ του Ερντογάν ή ένα μέσο πίεσης που θα του εξασφαλίσει συμφωνία για αγορά αεξοπλισμού από τις ΗΠΑ. Υπάρχει μικρή πιθανότητα η Σουηδία ή η Φινλανδία να παραδώσουν κάποιον στον κατάλογο σύντομα, επισημαίνει στο δημοσίευμά του το το BBC.