Μετά τη νίκη της επί του Ρίσι Σούνακ, η Λιζ Τρας ετοιμάζεται να αναλάβει επίσημα σήμερα τα πρωθυπουργικά της καθήκοντα και να διορίσει εκλεκτούς της βουλευτές στο υπουργικό συμβούλιο, καθώς η κυβέρνησή της ξεκινά μια μάχη με τον χρόνο για την αντιμετώπιση της ακρίβειας που γονατίζει τα νοικοκυριά.
Η Τρας θα είναι η τέταρτη Συντηρητική πρωθυπουργός την τελευταία εξαετία και αναμένεται να ανακοινώσει το απόγευμα το κυβερνητικό της πρόγραμμα και σχέδια για πάγωμα των τιμών ενέργειας την Πέμπτη, καθώς παραλαμβάνει την καυτή πατάτα της διαχείρισης της χειρότερης οικονομικής κρίσης εδώ και μια γενιά.
Ο δρόμος της είναι στρωμένος με αγκάθια, μιας και καλείται να συσπειρώσει γύρω της τους βουλευτές ενός βαθιά διχασμένου κυβερνώντος κόμματος που υπολείπεται στις δημοσκοπήσεις κι ενώ ήδη ορισμένοι εξ αυτών φέρονται να συνωμοτούν από τώρα για την ανατροπή της Τρας, σύμφωνα με δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου.
Η Τρας γιόρτασε χθες με αφοσιωμένους σε αυτήν βουλευτές και υποστηρικτές της τη νίκη της, αλλά η ευφορία θα σβήσει γρήγορα μπροστά στις οδυνηρές προκλήσεις που την περιμένουν, καθώς η Βρετανία βρίσκεται στη δίνη μιας κρίσης αυξημένου κόστους διαβίωσης και η οικονομία της στο χείλος της ύφεσης.
Το σχέδιο της Τρας για να συγκρατήσει τους λογαριασμούς ενέργειας
Η Τρας θα αποκαλύψει εντός της εβδομάδας το σχέδιό της για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Σε συζητήσεις με την ομάδα της και κυβερνητικούς αξιωματούχους τις τελευταίες ημέρες, έχει καταλήξει σε έναν μηχανισμό που θα αποτρέψει τη μαζική αύξηση των λογαριασμών ενέργειας, που πρόκειται να ξεκινήσει στις αρχές του επόμενου μήνα στο πλαίσιο του υπάρχοντος συστήματος τιμολόγησης, σύμφωνα με αξιωματούχους και συμβούλους της Τρας που ενημερώθηκαν για το σχέδιο. Το πακέτο θα μπορούσε να κοστίσει έως και 130 δισεκατομμύρια λίρες τους επόμενους 18 μήνες, σύμφωνα με έγγραφα που περιήλθαν σε γνώση του πρακτορείου Bloomberg, ώστε οι λογαριασμοί να παραμείνουν ετησίως κάτω από τις 2.000 λίρες.
Οι λογαριασμοί ενέργειας στη Βρετανία επρόκειτο να αυξηθούν κατά 80% από τον Οκτώβριο σε 3.548 λίρες ετησίως για το μέσο νοικοκυριό, αναγκάζοντας πολλές φτωχότερες οικογένειες να επιλέξουν μεταξύ της θέρμανσης των σπιτιών τους και άλλων βασικών αγαθών. Σύμφωνα με τα σχέδια που εκπόνησε η ομάδα της Τρας, αυτό το καθεστώς τιμολόγησης ουσιαστικά θα καταργηθεί και η ρυθμιστική αρχή ενέργειας Ofgem θα παραγκωνιστεί. Αντίθετα, οι υπουργοί θα ορίσουν μια νέα τιμή μονάδας που θα πληρώνουν τα νοικοκυριά για ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο, είπαν οι πηγές του Bloomberg.
Ένα μέτρο υπό συζήτηση προβλέπει το πάγωμα των λογαριασμών των νοικοκυριών μέχρι τις επόμενες γενικές εκλογές το 2024, ενώ η Τρας φέρεται να σχεδιάζει επέκταση της εξόρυξης φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα, σύμφωνα με τον Guardian.
Η Τρας απέκλεισε το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών
Στην επινίκια ομιλία της η Τρας φάνηκε να αποκλείει μια πρόωρη προσφυγή στις κάλπες λέγοντας στο ακροατήριο στο κέντρο του Λονδίνου ότι θα διασφαλίσει «μια μεγάλη νίκη για το Συντηρητικό Κόμμα το 2024», μια έμμεση παραδοχή του βουνού των προβλημάτων που θα αντιμετωπίσουν τους προσεχείς μήνες οι Τόρηδες.
Σε δημοσκόπηση της YouGov ένας στους δύο Βρετανούς δήλωσε δυσαρεστημένος έως «πολύ δυσαρεστημένος» που η Τρας θα είναι η νέα πρωθυπουργός της χώρας, σε αντίθεση με το 22% που εξέφρασαν την ικανοποίησή τους.
Υπουργικό συμβούλιο με έμπιστους της Τρας
Ο Μπόρις Τζόνσον θα υποβάλει σήμερα στη βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ στο Μπαλμόραλ της Σκωτίας την παραίτησή του και λίγο αργότερα θα την επισκεφθεί και η Τρας για την επικύρωση του διορισμού της.
Η νέα πρωθυπουργός της Βρετανίας θα επιστρέψει στη συνέχεια στο Λονδίνο, όπου θα απευθυνθεί στον βρετανικό λαό με διάγγελμα έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ, προτού βάλει τις τελευταίες πινελιές στο νέο κυβερνητικό σχήμα.
Ο Κουάζι Κάρτενγκ, στενότερος σύμμαχος της Τρας στο νυν υπουργικό συμβούλιο, θα αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών, ενώ η πρωθυπουργός αναμένεται να διορίσει υπουργό Εσωτερικών τη Σουέλα Μπρέιβερμαν και στο Φόρεϊν Όφις τον Τζέιμς Κλέβερλι, σε μια κίνηση που θα σημάνει ότι για πρώτη φορά δεν θα στελεχώνουν λευκοί άνδρες τα τέσσερα κορυφαία πόστα της βρετανικής κυβέρνησης.
Ο αντίπαλός της στην κούρσα διαδοχής του Τζόνσον, Ρίσι Σούνακ, δεν αναμένεται να αναλάβει υπουργικό πόστο, όπως συνηθιζόταν μέχρι τώρα για τους ηττημένους τέτοιων αναμετρήσεων, ενώ η υπ. Εσωτερικών Πρίτι Πατέλ και η υπουργός Πολιτισμού Ναντίν Ντόρις ανακοίνωσαν ότι παραιτούνται για να επιστρέψουν στα «ορεινά» της Βουλής.
Η Τρας δεχόταν πίεση να μη διορίσει μόνον εμπίστους της στο υπουργικό συμβούλιο για να διατηρηθεί η συνοχή του κόμματος, αλλά σύμμαχοί της απέρριψαν ένα τέτοιο ενδεχόμενο, σημειώνοντας πως έτσι θα έπαιρναν πόστα άτομα που την επέκριναν ανοικτά και σφοδρά το περασμένο δίμηνο.
Σπαρμένος με αγκάθια ο δρόμος της Τρας
Αν και οι νέοι πρωθυπουργοί αναμένουν συνήθως μια δημοσκοπική ανάκαμψη, ο μήνας του μέλιτος για την Τρας προβλέπεται πολύ σύντομος.
Η άμεση προτεραιότητα είναι η αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Αλλά την περιμένουν πολλά ακανθώδη θέματα, όπως η πιθανότητα απεργιακών κινητοποιήσεων το φθινόπωρο, η στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας, που έχει γονατίσει από την πανδημία, κι ενώ δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία και συνεχίζεται η κόντρα με την ΕΕ για την εφαρμογή του Brexit στη Βόρεια Ιρλανδία.