Σημαντική αύξηση κατέγραψαν το 2023 οι εξαγωγές από την Τουρκία προς τη Ρωσία υλικών, που είναι ζωτικής σημασίας για την πολεμική μηχανή της Μόσχας.
Με το ρωσο-τουρκικό εμπόριο υπό στενή παρακολούθηση η εξέλιξη αυτή έχει θορυβήσει τις ΗΠΑ και την ΕΕ για πιθανή παράκαμψη των δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία καθώς προσπαθούν να περιορίσουν δραστικά την πρόσβαση της Μόσχας σε ευαίσθητων υλικά δυτικής κατασκευής και πολιτικής χρήσης, που όμως αξιοποιούνται στρατιωτικά από τη Ρωσία, όπως αναφέρουν οι Financial Times.
Από τις αρχές του έτους η Τουρκία προχώρησε σε εξαγωγές 45 αγαθών - συμπεριλαμβανομένων μικροτσίπ, που οι ΗΠΑ χαρακτηρίζουν «υψηλής προτεραιότητας» - στη Ρωσία και σε πέντε πρώην μέλη της ΕΣΣΔ, που θεωρούνται ύποπτες ότι ενεργούσαν ως μεσάζοντες για τη Μόσχα το πρώτο εννιάμηνο του 2023. Το συνολικό ύψος των τουρκικών αυτών εξαγωγών (144 εκατ. ευρώ) είναι τριπλάσιο από το αντίστοιχο την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους και υπερβαίνει δραματικά τον μέσο όρο των 26 εκατ. ευρώ από το 2015 έως το 2021.
Πρώην κράτη μέλη της ΕΣΣΔ χρησιμοποιούνται για την παράκαμψη των κυρώσεων στη Ρωσία
ΗΠΑ και η ΕΕ εργάζονται εδώ και καιρό για να περιορίσουν τις εισαγωγές από τη Ρωσία αγαθών διπλής χρήσης μέσω τρίτων χωρών, εκφράζοντας ανησυχίες ειδικά για εταιρείες σε κράτη όπως το Καζακστάν, η Σερβία και η Τουρκία, τα οποία επανεξάγουν στη Μόσχα προϊόντα, που περιλαμβάνονται στις δυτικές κυρώσεις, υποστηρίζοντας έτσι τη ρωσική πολεμική μηχανή, ειδικά στα μέτωπα της Ουκρανίας.
Οι ανησυχίες είναι τόσο έντονες, ώστε εντός της εβδομάδας ο Αμερικανός υφυπουργός ΟΙκονομικών Μπράιαν Νέλσον, αρμόδιος για θέματα τρομοκρατίας και οικονομικών πληροφοριών, θα επισκεφθεί την Τουρκία για να συζητήσει μέτρα που αποσκοπούν στην αποτροπή οικονομικών δραστηριοτήτων, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν τις πολεμικές προσπάθειες της Ρωσίας.
Ταυτόχρονα, η ΕΕ φέρεται να ετοιμάζει ένα οικονομικό πακέτο που περιλαμβάνει μέτρα για να εμποδίσει την ικανότητα της Ρωσίας να παρακάμπτει τις κυρώσεις. Σύμφωνα με το Bloomberg το 80% των αγορών «ειδών υψηλής προτεραιότητας» από τη Ρωσία προέρχονται από την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ και μολονότι οι εξαγωγές από χώρες όπως το Καζακστάν, η Σερβία, η Τουρκία, η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ουζμπεκιστάν έχουν υποχωρήσει το δεύτερο εξάμηνο του 2023 σε σύγκριση με την αρχή του έτους, παραμένουν σημαντικά υψηλότερες σε σύγκριση με τα προπολεμικά επίπεδα.