H κατάδυση του υποβρυχίου Titan της Oceangate, με προορισμό το ναυάγιο του Τιτανικού, κατέληξε σε τραγωδία, ενώ τα ερωτήματα γύρω από τα αίτια της μοιραίας κατάληξης παραμένουν.
Ήταν το υποβρύχιο που υποσχόταν στους επιβάτες το ταξίδι της ζωής τους. Μια ευκαιρία να κατέβουν 3.800 μέτρα στα βάθη του Ατλαντικού για να επισκεφθούν το ναυάγιο του Τιτανικού. Αλλά πέρυσι, η κατάδυση του υποβρυχίου Titan πήγε τραγικά στραβά.
Το σκάφος υπέστη καταστροφική βλάβη καθώς πλησίαζε στο βυθό της θάλασσας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και οι πέντε επιβαίνοντες. Η ακτοφυλακή των ΗΠΑ διοργανώνει δημόσια ακρόαση στις 16 Σεπτεμβρίου για να εξετάσει τους λόγους για τους οποίους συνέβη η καταστροφή, από τον αντισυμβατικό σχεδιασμό του υποβρυχίου μέχρι τις αγνοηθείσες προειδοποιήσεις ασφαλείας και την έλλειψη κανονισμών στα βαθιά.
Το Titan ξεκίνησε την κάθοδό του κάτω από τα κύματα το πρωί της 18ης Ιουνίου 2023. Στο σκάφος επέβαιναν ο διευθύνων σύμβουλος της Oceangate Stockton Rush, ο βρετανός εξερευνητής Hamish Harding, ο βετεράνος γάλλος δύτης Paul Henri Nargeolet, ο βρετανο-πακιστανός επιχειρηματίας Shahzada Dawood και ο 19χρονος γιος του Suleman. Αργότερα την ίδια ημέρα, αφού το σκάφος δεν κατάφερε να αναδυθεί, ειδοποιήθηκε η αμερικανική ακτοφυλακή, πυροδοτώντας μια τεράστια επιχείρηση έρευνας και διάσωσης. Ο κόσμος παρακολουθούσε και περίμενε τα νέα για το αγνοούμενο υποβρύχιο. Αλλά στις 22 Ιουνίου, ανακαλύφθηκαν συντρίμμια περίπου 500 μέτρα από την πλώρη του Τιτανικού. Το υποβρύχιο είχε καταρρεύσει μόλις μία ώρα και 45 λεπτά μετά την κατάδυση.
Αυτά είναι πέντε βασικά ερωτήματα που πρέπει ακόμη να απαντηθούν, σύμφωνα με το δημοσίευμα του BBC.
Γνώριζαν οι επιβάτες ότι κάτι δεν πήγαινε καλά;
Οι επιβαίνοντες στο Titan μπορούσαν να παραμείνουν σε επαφή με το πλοίο υποστήριξης, το Polar Prince, με μηνύματα κειμένου που στέλνονταν μέσω του συστήματος επικοινωνιών του σκάφους. Η καταγραφή αυτών των συνομιλιών θα μπορούσε να αποκαλύψει αν υπήρχαν ενδείξεις ότι το υποβρύχιο είχε πρόβλημα. Το σκάφος διέθετε επίσης μια συσκευή ακουστικής παρακολούθησης - ουσιαστικά μικρόφωνα στερεωμένα στο υποβρύχιο που άκουγαν για ενδείξεις ότι λυγίζει ή σπάει.
«Ο Stockton Rush ήταν πεπεισμένος ότι αν υπήρχε επικείμενη βλάβη του υποβρύχιου σκάφους, θα λάμβανε μια ηχητική προειδοποίηση από αυτό το σύστημα», εξηγεί ο Victor Vescovo, ένας κορυφαίος εξερευνητής βαθέων υδάτων. Αλλά δήλωσε ότι ήταν εξαιρετικά επιφυλακτικός ως προς το ότι αυτό θα παρείχε αρκετό χρόνο στο υποβρύχιο για να επιστρέψει στην επιφάνεια. «Το ζήτημα είναι πόσο γρήγορα θα λάμβανε χώρα αυτή η προειδοποίηση». Εάν δεν υπήρχαν εμφανή προβλήματα κατά την κατάβαση και οι συναγερμοί δεν χτύπησαν, οι επιβαίνοντες στο υποβρύχιο θα μπορούσαν να μην έχουν αντιληφθεί την επικείμενη μοίρα τους. Η ίδια η κατάρρευση ήταν ακαριαία, δεν θα υπήρχε χρόνος για τους επιβάτες να καταλάβουν τι συνέβαινε.
Ποιο τμήμα του υποβρυχίου κατέρρευσε;
Οι ιατροδικαστές εξετάζουν τα συντρίμμια του Τitan για να βρουν την αιτία της καταστροφής. Υπήρχαν πολλά προβλήματα με τον σχεδιασμό του. Το παράθυρο προβολής είχε αξιολογηθεί από τον κατασκευαστή του μόνο για βάθος 1.300 μέτρων, αλλά το υποβρύχιο καταδύθηκε σχεδόν τρεις φορές βαθύτερα. Το κύτος του Titan είχε επίσης ασυνήθιστο σχήμα - κυλινδρικό αντί για σφαιρικό. Τα περισσότερα υποβρύχια βαθέων υδάτων έχουν σφαιρικό κύτος, ώστε η επίδραση της πίεσης του βυθού να κατανέμεται ομοιόμορφα.
Το κύτος του υποβρυχίου ήταν επίσης κατασκευασμένο από ανθρακονήματα, ένα ασυνήθιστο υλικό για ένα βαθυσκάφος. Συνήθως χρησιμοποιούνται μέταλλα όπως το τιτάνιο, καθώς είναι αξιόπιστα κάτω από τεράστιες πιέσεις.
Ανησυχία προκαλούσαν επίσης οι συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών υλικών. Οι ίνες άνθρακα ήταν συνδεδεμένες με δύο δακτυλίους τιτανίου, δημιουργώντας αδύναμα σημεία. Ο ειδικός των υποβρυχίων, Patrick Lahey δήλωσε ότι η εμπορική βιομηχανία υποβρυχίων είχε ένα μακρόχρονο, άψογο ιστορικό ασφάλειας. «Το όχημα του Oceangate ήταν μια παρέκκλιση», δήλωσε στο BBC.
Μήπως οι ήχοι του ωκεανού αποσπούν την προσοχή από την αναζήτηση;
Πλοία, αεροσκάφη και τηλεχειριζόμενα οχήματα (ROV) έσπευσαν στον Ατλαντικό για να προσπαθήσουν να βρουν το υποβρύχιο. Λίγες μέρες μετά την έναρξη των ερευνών, υπήρξαν αναφορές για υποθαλάσσιους θορύβους που ελήφθησαν από το σόναρ ενός αεροπλάνου έρευνας, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα να προέρχονταν από το υποβρύχιο. Στάλθηκαν ROV για να εντοπίσουν την πηγή, αλλά δεν βρήκαν τίποτα. Ακόμα δεν είναι σαφές τι ήταν οι ήχοι.
Ένας πιο σχετικός υποθαλάσσιος ήχος ανιχνεύθηκε από το σύστημα σόναρ του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ τη στιγμή που εξαφανίστηκε το υποβρύχιο - ένα ακουστικό σήμα που συνάδει με έκρηξη. Η πληροφορία δημοσιοποιήθηκε μόνο την ημέρα που βρέθηκαν τα απομεινάρια του Τitan.
Δεν είναι γνωστό πότε ενημερώθηκε η αμερικανική ακτοφυλακή για τον θόρυβο - ή αν ενημερώθηκαν οι οικογένειες και οι φίλοι που περίμεναν στο πλοίο υποστήριξης του υποβρυχίου. Τελικά τα ρομπότ βαθιάς θάλασσας επέστρεψαν στο σημείο όπου είχε χαθεί το υποβρύχιο και βρέθηκαν τα συντρίμμια. Ο Rory Golden, ο οποίος συμμετείχε στην αποστολή Oceangate όταν χάθηκε η επαφή, δήλωσε πρόσφατα στο BBC ότι όσοι επέβαιναν στο σκάφος επιφανείας βίωσαν τέσσερις ημέρες φόβου και «ψεύτικης ελπίδας».
Γιατί οι ανησυχίες για την ασφάλεια αγνοήθηκαν από την Oceangate;
Πολλοί ανησυχούσαν για το υποβρύχιο της Oceangate. Ο Victor Vescovo λέει ότι ήταν τόσο ανήσυχος, που είχε παροτρύνει αρκετούς επιβάτες να μην καταδυθούν με το συγκεκριμένο υποβρύχιο - συμπεριλαμβανομένου του φίλου του Hamish Harding, ενός από τους πέντε που έχασαν τη ζωή τους. «Του είπα, με απόλυτη σαφήνεια, ότι δεν έπρεπε να μπει στο υποβρύχιο», είπε. Οι φόβοι σχετικά με την ασφάλεια είχαν επίσης μεταφερθεί απευθείας στην Oceangate - μεταξύ άλλων από τον πρώην διευθυντή θαλάσσιων επιχειρήσεων της εταιρείας, David Lochridge, ο οποίος αξιολόγησε το υποβρύχιο κατά την ανάπτυξή του.
Δικαστικά έγγραφα των ΗΠΑ από το 2018 δείχνουν ότι ο Lochridge είχε εντοπίσει πολλές «σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια» και ότι η έλλειψη δοκιμών θα μπορούσε να «θέσει τους επιβάτες σε πιθανό ακραίο κίνδυνο σε ένα πειραματικό υποβρύχιο».
Μηχανικοί από την Marine Technology Society ανέφεραν επίσης ότι η πειραματική προσέγγιση της Oceangate θα μπορούσε να οδηγήσει σε «αρνητικά αποτελέσματα (από μικρά έως καταστροφικά)» σε επιστολή που μοιράστηκε με τον Stockton Rush. Σε μια ανταλλαγή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που παρουσιάστηκε στο BBC πέρυσι, ο ειδικός σε θέματα βαθέων υδάτων Rob McCallum είπε στον Rush ότι το υποβρύχιο δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιείται για εμπορικές επιχειρήσεις βαθιάς κατάδυσης και έθετε τους επιβάτες σε μια «δυνητικά επικίνδυνη κατάσταση». Σε απάντηση, ο Rush δήλωσε ότι είχε «κουραστεί από τους παράγοντες της βιομηχανίας που προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν το επιχείρημα της ασφάλειας για να σταματήσουν την καινοτομία» και απέρριψε τις προειδοποιήσεις ότι θα σκότωνε κάποιον ως «αβάσιμες».
Οι δημόσιες ακροάσεις θα μπορούσαν να αποκαλύψουν ποιοι άλλοι στην εταιρεία γνώριζαν γι' αυτές και γιατί δεν ελήφθη καμία δράση.
Γιατί οι αρχές επέτρεψαν στo Titan να βουτήξει;
Τα υποβρύχια βαθέων υδάτων μπορούν να υποβληθούν σε εκτεταμένη αξιολόγηση ασφάλειας που διενεργείται από ανεξάρτητους, εξειδικευμένους ναυτιλιακούς οργανισμούς, όπως το Αμερικανικό Γραφείο Ναυτιλίας (ABS) ή ο DNV (παγκόσμιος οργανισμός διαπίστευσης με έδρα τη Νορβηγία). Η Oceangate επέλεξε να μην περάσει το Titan από αυτή τη διαδικασία. Η αξιολόγηση θα επιβεβαίωνε κατά πόσον το πλοίο - από τον σχεδιασμό του μέχρι την κατασκευή, τις δοκιμές και τις λειτουργίες - πληρούσε ορισμένα πρότυπα. Οι περισσότεροι φορείς εκμετάλλευσης επιλέγουν να πιστοποιούν τα υποβρύχια βαθιάς θάλασσας - αλλά αυτό δεν είναι υποχρεωτικό.
Ο Rush περιέγραψε το υποβρύχιό του ως «πειραματικό» και, σε μια ανάρτηση στο blog του το 2019, υποστήριξε ότι η πιστοποίηση «επιβραδύνει την καινοτομία». Σε μια ανταλλαγή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με τον Rob McCallum, είπε ότι δεν χρειαζόταν ένα κομμάτι χαρτί για να δείξει ότι το υποβρύχιο ήταν ασφαλές και ότι τα δικά του πρωτόκολλα και η «ενημερωμένη συναίνεση» των επιβατών ήταν επαρκή.
Οι επιβάτες του Titan πλήρωσαν έως και 250.000 δολάρια για μια θέση. Όλοι έπρεπε να υπογράψουν μια δήλωση αποποίησης ευθύνης.
Ο Ιρλανδός επιχειρηματίας Oisin Fanning πραγματοποίησε δύο καταδύσεις με το μοιραίο υποβρύχιο το 2022. Είπε ότι η ομάδα της Oceangate έπαιρνε σοβαρά υπόψη της την ασφάλεια, με εκτεταμένες ενημερώσεις πριν από κάθε κατάδυση. Αλλά δεν του έγινε σαφές ότι το υποβρύχιο δεν είχε πιστοποιηθεί. «Θα έλεγα ψέματα αν έλεγα ότι δεν πίστευα ότι είχε ήδη γίνει κάτι τέτοιο - ότι ανταποκρινόταν σε ορισμένα πρότυπα», είπε.
Οι δημόσιες ακροάσεις θα διαρκέσουν δύο εβδομάδες. Η ελπίδα είναι ότι οι απαντήσεις που θα δοθούν θα μπορούσαν να αποτρέψουν να ξανασυμβεί μια τέτοια καταστροφή, καταλήγει το δημοσίευμα του BBC.
.