Με μια νέα προσφυγική κρίση βρίσκεται αντιμέτωπη η Ευρώπη, η οποία καλείται να επιδείξει τα διπλωματικά της ανακλαστικά, χωρίς να ξεχάσει τις διακηρύξεις της υπέρ των δικαιωμάτων του ανθρώπου, απέναντι στην «υβριδική επίθεση» της Λευκορωσίας.
Η κατάσταση στα σύνορα της Λευκορωσίας με την Πολωνία, αλλά και τη Λιθουανία και τη Λετονία είναι τεταμένη εδώ και περισσότερο από έναν μήνα. Ωστόσο, έως χθες, Τρίτη, στα σύνορα με την Πολωνία βρίσκονταν περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι από χώρες της Μέσης Ανατολής.
Οι πρόσφυγες που βρίσκονται εκεί με τη βοήθεια των κρατικών αρχών του Μινσκ αναζητούν τρόπους να περάσουν σε ευρωπαϊκό έδαφος (ΕΕ), ωστόσο βρίσκονται αντιμέτωποι με δακρυγόνα και βίαιη απώθηση από τις πολωνικές αρχές.
Επιχείρηση «υβριδικής επίθεσης» από το Μινσκ
«Πολλά άλλα αεροδρόμια στη Μέση Ανατολή χρησιμοποιήθηκαν ως κόμβοι για να στείλουν ανθρώπους από τη Συρία, από το Ιράκ, από το Αφγανιστάν στη Λευκορωσία κι από εκεί στα ευρωπαϊκά σύνορα», αποκάλυψε για το θέμα ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ.
Ο ύπατος εκπρόσωπος σημείωσε ότι Ιρακινοί, οι οποίοι έρχονταν κυρίως από το Κουρδιστάν, μεταφέρονταν από τη Βαγδάτη στο Μινσκ και από το Μινσκ στα σύνορα της Πολωνίας και της Λιθουανίας. Συμπλήρωσε ότι εξήγησε στις ιρακινές αρχές τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν οι πολίτες και εν συνεχεία εκείνες σταμάτησαν τις πτήσεις προς το Μινσκ.
Ωστόσο, ακόμη κι αν οι ιρακινές αερογραμμές σταμάτησαν, δεν συνέβη το ίδιο με μικρότερες εταιρείες που «πετούσαν από τη Βαγδάτη και ξαφνικά από πολλά άλλα αεροδρόμια στη Μέση Ανατολή», υπογράμμισε ο Ζοζέπ Μπορέλ.
Το «παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι» στα πολωνικά σύνορα
Η κύρια ομάδα των μεταναστών και προσφύγων έστησε έναν πρόχειρο καταυλισμό κοντά στα σύνορα με την Πολωνία, ενώ χιλιάδες άλλοι έχουν διασκορπιστεί σε χιλιόμετρα κατά μήκος της συνοριακής περιοχής σε ένα παιχνίδι της «γάτας με το ποντίκι», προκειμένου να περάσουν σε πολωνικό έδαφος. Τουλάχιστον οκτώ άνθρωποι έχουν πεθάνει στην περιοχή τους τελευταίους δύο μήνες, αρκετοί εξ αυτών κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες.
Οι πολωνικές αρχές αρνούνται ακόμη να δώσουν μια υποτυπώδη αναφορά της κατάστασης στις υπόλοιπες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, τόνισε ότι η Λιθουανία και η Λετονία, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), βοήθησαν τους ανθρώπους που έφτασαν στα σύνορά τους με υπεύθυνο και ανθρώπινο τρόπο. Ωστόσο, δεν συμβαίνει το ίδιο με την Πολωνία, που δεν δέχεται την ευρωπαϊκή βοήθεια και δεν υπάρχει εικόνα ούτε διαφάνεια για το τι ακριβώς συμβαίνει εκεί.
Καταπατά το διεθνές δίκαιο η Πολωνία
Η Πολωνία έχει επιβάλει κατάσταση έκτακτης ανάγκης, καταπατώντας τα ανθρώπινα δικαιώματα, απαγορεύοντας την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στο σημείο, αλλά, ανά περίπτωση, ακόμη και την κάλυψη των γεγονότων από δημοσιογράφους.
Με νέο νομοθετικό πλαίσιο, η αστυνομία μπορεί να αγνοεί τα αιτήματα ασύλου και να απελαύνει με συνοπτικές διαδικασίες τους μετανάστες πίσω στη Λευκορωσία. Η κυβέρνηση έχει επίσης εγκρίνει ένα νέο, τύπου Ντόναλντ Τραμπ, τείχος, για να τους κρατήσει έξω από τη χώρα.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, σχεδόν 30.000 απόπειρες διέλευσης των συνόρων έχουν πραγματοποιηθεί φέτος, εκ των οποίων 17.000 μόνο τον μήνα Οκτώβριο.
Με νέες κυρώσεις απειλείται ο Λουκασένκο
Την ίδια ώρα, Πολωνία, ΕΕ και ΝΑΤΟ κατηγορούν τη Λευκορωσία ότι προκάλεσε σκόπιμα την κρίση, επιτρέποντας σε ανθρώπους που θέλουν να έρθουν στην ΕΕ από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική να ταξιδέψουν στο Μινσκ και στη συνέχεια παρέχοντάς τους τη δυνατότητα μεταφοράς στα πολωνικά σύνορα.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες λένε ότι ο πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, έχει ως κίνητρο την εκδίκηση για τις κυρώσεις και την κριτική για τη βίαιη καταστολή της λευκορωσικής αντιπολίτευσης. Άλλοι παρατηρητές πιστεύουν ότι θέλει να αποσπάσει υποσχέσεις και ευνοϊκότερη μεταχείριση από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Έτσι, οι πρεσβευτές των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν σήμερα ότι η απόφαση της Λευκορωσίας να ενθαρρύνει μετανάστες από τη Μέση Ανατολή να εισέλθουν στην Πολωνία μπορεί νομικά να θεωρηθεί μια «υβριδική επίθεση», που αποτελεί βάση για έναν νέο γύρο κυρώσεων εις βάρος του Μινσκ, δήλωσαν διπλωμάτες.
Επικοινωνία Μέρκελ-Πούτιν
Σε αυτό το πλαίσιο, η Άνγκελα Μέρκελ επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Ρώσο ομόλογό της, Βλαντίμιρ Πούτιν, και του ζήτησε να παρέμβει ώστε να εκτονωθεί η κρίση στα σύνορα Λευκορωσίας-Πολωνίας.
Η Γερμανίδα καγκελάριος είπε στον Πούτιν ότι «η χρήση των μεταναστών από το καθεστώς της Λευκορωσίας είναι απάνθρωπη και απαράδεκτη και του ζήτησε να επηρεάσει το καθεστώς στο Μινσκ», σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της καγκελαρίου, Στέφεν Ζάιμπερτ. Ο τελευταίος χαρακτήρισε την κατάσταση «κρατικά εγκεκριμένη εμπορία λευκής σαρκός».
Εργαλειοποίηση των μεταναστών
«Είναι ξεκάθαρο ότι οι Αρχές της Λευκορωσίας χρησιμοποιούν τους ανθρώπους σαν εργαλείο για πολιτικούς σκοπούς» τόνισε νωρίτερα ο ύπατος εκπρόσωπος Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ πρόσθεσε ότι το καθεστώς Λουκασένκο τους δίνει «ψεύτικες προσδοκίες».
Όσον αφορά τον Λουκασένκο, ο ύπατος εκπρόσωπος σημείωσε ότι με τις ενέργειές του απαντά στις κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Μου βάζετε κυρώσεις κι εγώ σας δημιουργώ πρόβλημα. Εάν πρέπει να θέσω σε κίνδυνο ανθρώπους για να δημιουργήσω πρόβλημα, θα το κάνω», είπε ο κ. Μπορέλ, εξηγώντας τον τρόπο δράσης του Λουκασένκο, και τόνισε ότι «αυτό είναι κάτι εντελώς απαράδεκτο».
Εν τω μεταξύ, οι θερμοκρασίες στη δασική και αφιλόξενη-ακατοίκητη περιοχή μεταξύ της Λευκορωσίας και της Πολωνίας πέφτουν και γίνονται καθημερινά όλο και πιο επικίνδυνες για τις ζωές των ανθρώπων αυτών.
Παράλληλα, εκατοντάδες περισσότεροι απελπισμένοι άνθρωποι φτάνουν στο Μινσκ κάθε εβδομάδα, με την κρίση να μοιάζει απίθανο να τελειώσει σύντομα.