Η προοπτική η υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστινίους (UNRWA) να αναγκαστεί να αναστείλει τις δραστηριότητές της έως τα τέλη Φεβρουαρίου εντείνει την απόγνωση στους καταυλισμούς προσφύγων σε όλη τη Μέση Ανατολή, όπου εδώ και πολλά χρόνια αποτελεί σανίδα σωτηρίας για εκατομμύρια ανθρώπους.
Η περίπτωση αυτή προκαλεί επίσης ανησυχία στα αραβικά κράτη που φιλοξενούν τους πρόσφυγες, που δεν έχουν τους πόρους για να καλύψουν το κενό και φοβούνται η αναστολή δραστηριοτήτων της UNRWA θα προκαλέσει μεγάλη αποσταθεροποίηση.
Οι παροχές της UNRWA
Η UNRWA, που παρέχει υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση και άλλες υπηρεσίες, έχει βυθιστεί σε κρίση από τότε που το Ισραήλ ισχυρίστηκε ότι 12 από τα 13.000 μέλη του προσωπικού της στη Γάζα εμπλέκονταν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου υπό τη Χαμάς που πυροδότησε τον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, και οδήγησε σε αναστολή χρηματοδότησης από δωρητές της υπηρεσίας.
Η UNRWA ελπίζει ότι οι δωρητές θα αναθεωρήσουν την απόφασή τους μόλις δημοσιευθεί προκαταρκτική έκθεση για τις καταγγελίες τις επόμενες εβδομάδες.
Για τους Παλαιστινίους, η σπουδαιότητα της UNRWA ξεπερνά τις βασικές υπηρεσίες. Πιστεύουν ότι η ύπαρξή της είναι άρρηκτα συνδεμένη με τη διατήρηση των δικαιωμάτων τους ως προσφύγων, ιδιαίτερα της ελπίδας τους να επιστρέψουν στα σπίτια από τα οποία οι ίδιοι ή οι πρόγονοί τους εκδιώχθηκαν στον πόλεμο για τη δημιουργία του Ισραήλ το 1948.
Στον καταυλισμό Μπουρζ αλ-Μπαράινεχ στα περίχωρα της Βηρυτού, η Ράχιντα αλ-Αρμπάζ λέει ότι βασίζεται στην UNRWA για να πάνε σχολείο τα δύο από τα παιδιά της και για να καλυφθούν τα ιατρικά έξοδα για ένα τρίτο που αντιμετωπίζει πρόβλημα όρασης.
«Εάν δεν υπήρχε η UNRWA, δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα από αυτά», δήλωσε η 44χρονοη αλ-Αρμπάζ, προσθέτοντας ότι η υπηρεσία είχε επίσης πληρώσει για τη θεραπεία καρκίνου για τον σύζυγό της, ο οποίος πέθανε πριν από πέντε μήνες.
Ο καταυλισμός Μπουρζ αλ-Μπαράινεχ εξαρτάται από την UNRWA με πολλούς τρόπους, όπως προγράμματα που προσφέρουν 20 δολάρια την ημέρα για εργασία – ένα ζωτικής σημασίας έσοδο για πρόσφυγες, καθώς δεν υπάρχουν πολλές δουλειές στον Λίβανο που να τους επιτρέπεται να κάνουν, δήλωσε η αλ-Αρμπάζ.
ΟΗΕ: Ανεξάρτητη επιτροπή συγκροτείται για την αξιολόγηση της Unrwa
Ισπανία προς Unrwa: Επιπλέον χρηματοδότηση ύψους 3,5 εκατ. ευρώ
Η ίδια περιέγραψε τη δύσκολη κατάσταση για τους Παλαιστινίους στον Λίβανο, λέγοντας «Είμαστε νεκροί, παρόλο που ζούμε». Απευθύνοντας έκκληση στους δωρητές που χρηματοδοτούν την UNRWA, πρόσθεσε: «Μην σκοτώνετε την ελπίδα μας».
Η UNRWA συστήθηκε το 1949
Η UNRWA – η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή-- συστήθηκε το 1949 για να προσφέρει στους πρόσφυγες ζωτικής σημασίας υπηρεσίες. Σήμερα, προσφέρει υπηρεσίες σε 5,9 εκατ. Παλαιστινίους σε όλη την περιοχή.
Πάνω από μισό εκατομμύριο παιδιά έχουν εγγραφεί στα σχολεία της. Πάνω από 7 εκατ. επισκέψεις γίνονται κάθε χρόνο στις κλινικές της, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της UNRWA.
«Ο ρόλος που έχει διαδραματίσει η υπηρεσία αυτή στην προστασία των δικαιωμάτων Παλαιστίνιων προσφύγων είναι θεμελιώδης», δήλωσε η εκπρόσωπος της UNRWA Ζουλιέτ Τουμά σε συνέντευξη στο Reuters.
Η UNRWA έχει δηλώσει ότι οι καταγγελίες σε βάρος των 12 εργαζομένων –εάν ευσταθούν—αποτελούν προδοσία των αρχών των Ηνωμένων Εθνών και των ανθρώπων στους οποίους προσφέρει υπηρεσίες.
Η επίθεση υπό την ηγεσία της Χαμάς στοίχισε τη ζωή σε 1.200 ανθρώπους, ενώ 240 άλλοι απήχθησαν όμηροι, σύμφωνα με τον απολογισμό των ισραηλινών αρχών. Έκτοτε η ισραηλινή επίθεση έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 27.000 ανθρώπους στη Γάζα, σύμφωνα με αξιωματούχους των υπηρεσιών Υγείας στον ελεγχόμενο από τη Χαμάς θύλακα. Το Ισραήλ θέλει να κλείσει η UNRWA.
«Θέλει να συντηρήσει το ζήτημα των Παλαιστινίων προσφύγων. Πρέπει να αντικαταστήσουμε την UNRWA με άλλες υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών και άλλες υπηρεσίες αρωγής, εάν θέλουμε να λύσουμε το πρόβλημα της Γάζας, όπως σχεδιάζουμε», δήλωσε στις 31 Ιανουαρίου ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Στην Ιορδανία, οι Παλαιστίνιοι έχουν πραγματοποιήσει διαδηλώσεις κατά μια τέτοιας κίνησης. «Η καταστροφή της UNRWA δεν θα περάσει…Ναι, στο δικαίωμα επιστροφής», ήταν τα συνθήματα σε πανό και αφίσες στη διαδήλωση της 2ας Φεβρουαρίου στο Αμάν.
Ο Χίλμι Άγκελ, πρόσφυγας που γεννήθηκε στον παλαιστινιακό καταυλισμό Μπακα’α, 20 χλμ βόρεια του Αμάν, δήλωσε ότι η κάρτα σίτισης με δελτίο της UNRWA «αποδεικνύει ότι εγώ και τα παιδιά μου είμαστε πρόσφυγες». «Κατοχυρώνει το δικαίωμά μου».
Η UNRWA σε Λίβανο και Ιορδανία
Τα αραβικά κράτη που φιλοξενούν πρόσφυγες στηρίζουν το δικαίωμα των Παλαιστινίων για επιστροφή, απορρίπτοντας κάθε ισχυρισμό ότι θα πρέπει να μετεγκατασταθούν στις χώρες στις οποίες κατέφυγαν το 1948.
Στον Λίβανο, όπου η UNRWA εκτιμά ότι διαμένουν έως 250.000 Παλαιστίνιοι πρόσφυγες, το θέμα εδώ και καιρό προκαλεί ανησυχίες για το πώς η παρουσία των κατά βάση σουνιτών μουσουλμάνων προσφύγων θα επηρεάσει τις ισορροπίες στη χώρα.
Ο Λιβανέζος υπουργός Κοινωνικών Υποθέσεων Χέκτορ Χατζάρ δήλωσε ότι αποφάσεις από κράτη-δωρητές για αναστολή της βοήθειας είναι άδικες και έχουν πολιτικό χαρακτήρα και ότι οι επιπτώσεις θα είναι «καταστροφικές» για τους Παλαιστινίους.
«Εάν το αρνηθούμε αυτό στους Παλαιστινίους, τι τους λέμε; Τους λέμε να πάνε να πεθάνουν, ή να στραφούν στο εξτρεμισμό», δήλωσε σε συνέντευξή του στο Reuters. Η απόφαση θα είναι αποσταθεροποιητική για τους Λιβανέζους καθώς και για τους Παλαιστίνιους και τους πρόσφυγες από τον πόλεμο στη γειτονική Συρία, δήλωσε.
Στην Ιορδανία, η κρίση της UNRWA σχετίζεται με πάγιες ανησυχίες. Η Ιορδανία φιλοξενεί περίπου 2 εκατ. καταγεγραμμένους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, οι περισσότεροι εκ των οποίων έχουν ιορδανική υπηκοότητα. Αξιωματούχοι εκφράζουν φόβους ότι η όποια κίνηση για διάλυση της UNRWA θα εξαλείψει το δικαίωμα για την επιστροφή τους, μετατοπίζοντας το βάρος στην Ιορδανία.
Η Νορβηγία, μια χώρα-δωρητής που δεν έχει περικόψει τη χρηματοδότησή της, δήλωσε πως είναι συγκρατημένα αισιόδοξη ότι κάποιες χώρες που ανέστειλαν τη χρηματοδότηση θα αποκαταστήσουν τις πληρωμές, συνειδητοποιώντας ότι η κατάσταση δεν θα διαρκέσει πολύ.
Οι ΗΠΑ έχουν δηλώσει ότι η UNRWA χρειάζεται να προχωρήσει σε «θεμελιώδεις αλλαγές» πριν αποκαταστήσουν τη χρηματοδότηση.
Ο Μούσα Μπραχίμ Ντιράουι, πρόσφυγας από τον καταυλισμό Μπουρζ αλ-Μπαράινεχ στη Βηρυτό, φοβάται για τα παιδιά των Παλαιστινίων στην περίπτωση που αναγκαστούν να κλείσουν τα σχολεία της UNRWA.
«Συμβάλλετε στο να γίνει αγράμματη μια ολόκληρη γενιά. Εάν δεν μπορείς να στείλεις τα παιδιά σου στο σχολείο, τα στέλνεις στους δρόμους. Τι (παιδιά) θα αναθρέψουν οι δρόμοι;», δήλωσε.
ΑΠΕ-ΜΠΕ