Υπάρχουν πολλά που αγνοούμε ακόμη για τον νέο, φονικό κορωνοϊό, αλλά ένα είναι σίγουρο: ότι στις σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Εξ’ όσων έχουν γίνει γνωστά μέχρι σήμερα για τον νέο κορωνοϊό, ο έγκυρος αμερικανικός ενημερωτικός ιστότοπος για θέματα Υγείας, Healthline, παρουσιάζει πώς ο COVID-19 επηρεάζει τα διάφορα συστήματα στο σώμα.
Ο κορωνοϊός χτυπά τους πνεύμονες
Όπως και στις άλλες νόσους που προκαλούν κορωνοϊοί – περιλαμβανομένων των SARS, ΜΕRS, και του κοινού κρυολογήματος -, ο COVID-19 είναι μια ασθένεια του αναπνευστικού κι έτσι τα πρώτα όργανα που συνήθως πλήττονται είναι οι πνεύμονες. Τα αρχικά συμπτώματα περιλαμβάνουν, ως γνωστόν, βήχα, πυρετό και δυσχέρεια στην αναπνοή. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται από 2 έως 14 μέρες μετά την έκθεση του ατόμου στο νέο κορωνοϊό.
Η σοβαρότητα του COVID-19 ποικίλλει από μηδενικά ή μέτρια συμπτώματα μέχρι πολύ σοβαρά, που ενίοτε καταλήγουν στον θάνατο. Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία που έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Μετάδοσης Νοσημάτων στην Κίνα, από τα 17.000 κρούσματα που χρησιμοποιήθηκαν στην έρευνα σχεδόν το 81% εμφάνισαν μέτρια συμπτώματα, ενώ τα υπόλοιπα από σοβαρά έως κρίσιμα. Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή με χρόνια προβλήματα υγείας φαίνεται ότι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να νοσήσουν βαριά. Κι αυτό δείχνει πώς ο κορωνοϊός επηρεάζει τους πνεύμονες.
Κάποια άτομα μπορεί να έχουν ελάσσονα αναπνευστικά συμπτώματα, άλλα νοσούν από μη απειλητική για τη ζωή πνευμονία. Υπάρχουν όμως και άτομα που παθαίνουν σοβαρή ζημιά στους πνεύμονες.
Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας
«Αυτό που βλέπουμε συχνά σε σοβαρά ασθενείς [με COVID-19] είναι μια κατάσταση που την αποκαλούμε Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας, ή ARDS», λέει η δρ Λόρα Ε. Έβανς, του University of Washington Medical Center στο Σιάτλ των ΗΠΑ. Το σύνδρομο αυτό δεν το προκαλεί μόνον ο COVID-19, αλλά διάφορες άλλες καταστάσεις, όπως μια λοίμωξη, ένας τραυματισμός ή σήψη. Προκαλείται έτσι βλάβη στους πνεύμονες που οδηγεί στη διαρροή υγρών από μικρά αιμοφόρα αγγεία στους πνεύμονες και το υγρό συσσωρεύεται στις κυψελίδες των πνευμόνων δυσχεραίνοντας έτσι το έργο τους στη μεταφορά οξυγόνου από τον αέρα στο αίμα. Αν και δεν υπάρχουν ακόμη επαρκείς πληροφορίες για το είδος της ζημιάς που συμβαίνει στους πνεύμονες στη διάρκεια της νόσου COVID-19, μια πρόσφατη μελέτη υποδηλώνει ότι είναι παρόμοια η ζημιά αυτή με εκείνη που προκαλούν οι SARS και MERS.
Μια άλλη πρόσφατη έρευνα σε 138 άτομα που νοσηλεύθηκαν με COVID-19 βρήκε ότι κατά μέσο όρο οι ασθενείς άρχισαν να αντιμετωπίζουν δυσχέρεια στην αναπνοή πέντε μέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Το Σύνδρομο Οξείας Αναπνευστικής Δυσχέρειας εμφανίστηκε οκτώ μέρες μετά τα πρώτα συμπτώματα. Η αντιμετώπιση του συνδρόμου αυτού περιλαμβάνει μηχανική αναπνοή και παροχή πρόσθετου οξυγόνου για να κυκλοφορήσει στο αίμα. «Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για το σύνδρομο αυτό. Απλώς υποστηρίζουμε τον ασθενή μ’ αυτή τη διαδικασία όσο καλύτερα μπορούμε επιτρέποντας στο σώμα του να ιαθεί και το ανοσοποιητικό του σύστημα να αντιμετωπίσει τα υφιστάμενα προβλήματα που το προκάλεσαν», λέει η δρ Έβανς.
Άλλα όργανα που επηρεάζονται από τον κορωνοϊό
Οι πνεύμονες είναι τα κύρια όργανα που πλήττονται όταν νοσήσει κανείς από το νέο κορωνοϊό, αλλά σε σοβαρές περιπτώσεις COVID-19 μπορεί να επηρεαστεί και το υπόλοιπο σώμα. «Σε ασθενείς που νοσούν σοβαρά, ένα ποσοστό τους εμφανίζουν δυσλειτουργίες και σε άλλα συστήματα οργάνων», σημειώνει η Αμερικανίδα γιατρός. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, αυτό μπορεί να συμβεί με οποιαδήποτε οξεία λοίμωξη.
Η βλάβη στα όργανα δεν προκαλείται πάντοτε άμεσα από τη λοίμωξη, αλλά μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα της αντίδρασης του οργανισμού στη λοίμωξη.
Στομάχι και έντερα
Ορισμένοι φορείς του κορωνοϊού που έχουν νοσήσει έχουν αναφέρει γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως ναυτία και διάρροια, αν και αυτά τα συμπτώματα είναι λιγότερο συνήθη σε σχέση με τα προβλήματα στους πνεύμονες.
Αν και οι κορωνοϊοί εισέρχονται ευκολότερα στον οργανισμό μέσω των πνευμόνων, ενίοτε το καταφέρνουν και μέσω των εντέρων. Παλαιότερες μελέτες εντόπισαν τους κορωνοϊούς που προκαλούν SARS και MERS σε βιοψίες ιστών από έντερα και σε κόπρανα. Δύο πρόσφατες έρευνες - η μία εκ των οποίων δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση New England Journal of Medicine – ανέφεραν ότι δείγματα κοπράνων ασθενών με COVID-19 βγήκαν θετικά στο νέο κορωνοϊό. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμη αν μπορεί να γίνει μετάδοση του ιού αυτού μέσω των περιττωμάτων.
Καρδιά και αιμοφόρα αγγεία
Σύμφωνα με τη δρα Έβανς o COVID-19 μπορεί να επηρεάσει επίσης την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία. Τα προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν ως καρδιακές αρρυθμίες, μη επαρκή αιμάτωση των ιστών, ή αρτηριακή πίεση αρκετά χαμηλή, ώστε να χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή.
Μέχρι σήμερα, ωστόσο, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ο κορωνοϊός μπορεί να προκαλέσει απευθείας βλάβη στην καρδιά.
Συκώτι και νεφρά
Όταν εμφανίζουν φλεγμονή ή υφίστανται βλάβη τα κύτταρα του ήπατος, μπορεί να διαρρεύσουν μεγαλύτερες του φυσιολογικού ποσότητες ενζύμων στο κυκλοφορικό σύστημα. Τα αυξημένα επίπεδα ενζύμων του ήπατος δεν συνιστούν πάντοτε ένδειξη σοβαρού προβλήματος, αλλά το σημαντικό εν προκειμένω είναι ότι εντοπίστηκαν σε άτομα που νόσησαν με SARS ή ΜERS. Πρόσφατη έρευνα ανακάλυψε ενδείξεις ηπατικής βλάβης σε ασθενή με COVID-19. Oι γιατροί, ωστόσο, επισημαίνουν ότι δεν είναι σαφές αν τη βλάβη αυτή προκάλεσε ο ίδιος ο κορωνοϊός ή τα φάρμακα που χρησιμοποιήθηκαν για την περίθαλψη του ασθενούς.
Ορισμένα άτομα που νοσηλεύτηκαν με COVID-19 υπέστησαν - σύμφωνα πάντα με το healthline.com- οξεία βλάβη στα νεφρά, που σε ορισμένες περιπτώσεις κατέστησε αναγκαία τη μεταμόσχευση νεφρών. Το ίδιο είχε συμβεί και με τις SARS και MERS. Στη διάρκεια της επιδημίας του SARS οι επιστήμονες είχαν ανακαλύψει τον κορωνοϊό που προκαλεί τη νόσο αυτή σε νεφρικά σωληνάρια. Ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, υπάρχουν «λίγες ενδείξεις» ότι ο ιός προκάλεσε τη βλάβη στα νεφρά. Η ζημιά αυτή, κατά τον δρ Τζέις Τσέρι, ερευνητή καθηγητή Παιδιατρικής της Ιατρικής Σχολής David Geffen του Πανεπιστημίου UCLA, μπορεί να οφείλεται σε άλλες αλλαγές που συμβαίνουν στον οργανισμό στη διάρκεια της μόλυνσης με τον κορωνοϊό. «Όταν πάθεις πνευμονία, κυκλοφορεί λιγότερο οξυγόνο κι αυτό μπορεί να βλάψει τα νεφρά», λέει.
Ανοσοποιητικό σύστημα
Σε κάθε μόλυνση το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος αντιδρά εξαπολύοντας επίθεση κατά του ιού ή των βακτηρίων. Και μολονότι το σώμα μπορεί να ξεφορτωθεί τη μόλυνση, η αντίδραση αυτή μπορεί να του προκαλέσει ενίοτε παράπλευρες απώλειες με τη μορφή μιας οξείας φλεγμονώδους αντίδρασης, που αποκαλείται μερικές φορές “καταιγίδα κυτοκίνης ή κυτταροκίνης”. Τα κύτταρα του ανοσοποιητικού παράγουν κυτοκίνες για να καταπολεμήσουν τη μόλυνση, αλλά μια υπερ-παραγωγή τους μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στον οργανισμό.
«Πολλή από τη ζημιά στο σώμα στη διάρκεια της νόσου από τον COVID-19 οφείλεται σ’ αυτό που αποκαλούμε σηπτικό σύνδρομο, που οφείλεται σε περίπλοκες αντιδράσεις του ανοσοποιητικού», λέει η δρ Έβανς. «Η ίδια η μόλυνση μπορεί να προκαλέσει μια έντονη φλεγμονώδη αντίδραση στο σώμα, που μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία πολλών οργάνων».